قلعه پری ملایر
قلعه پری محوطه ای باستانی در روستای پری (پیروز) در نزدیکی شهرستان ملایر است . این قلعه محل تولد کریم خان زند ‚ سرسلسله خاندان زند ، یکی از طوایف لک زبان است که خود را وکیل الرعایا می خواند. وی یکی از افراد نامدار ارتش نادرشاه بود که پس از پایان سلسله افشاریه، به حکومت رسید و سلسله زندیه را بنیان نهاد. در کل در تپه پری ۱۵۰ قبر شناسایی و مطالعه اولیه شده که اکثر سنگ قبرها از جنس سنگ آذرین و ساختار آن مستطیل شکل هستند. روی قبور زنان زندیه معمولا نقش مهر و تسبیح، شانه دوطرفه، آئینه و جانماز حک و روی قبور مردان مهر و تسبیح، قلیان، خنجر، تفنگ برنو و گاهی اسب نقش شده است. باباپیری افزود: « بالای قبر خان ها و بزرگان ایل یک سنگ ایستاده قرار می گرفت. روی این سنگ معمولا صحنه های آوردن قلیان و چای برای خان یا بزرگ ایل به تصویر کشیده شده است.» وی افزود: « همچنین بررسی ها روی سیستم آبرسانی قلعه زندیه کشف شده در تپه پری نشان دهنده شباهت سیستم آبرسانی در این قلعه با حمام فین کاشان است. در این سیستم، لوله های سفالی به صورت مارپیچ از رودخانه به طرف قلعه کشیده شده اند تا بتوان آب را با فشار به داخل بنا رساند.» کشف ۲ قطعه لوله سفالی یا تن پوشه که حدود ۴۵ سانتی متر طول و ۱۵ سانتی متر قطر دارد ، باستان شناسان را متوجه سیستم آبرسانی محوطه تپه پری کرد. لوله های سفالی کشف شده مربوط به دوره زندیه است و اطراف آن با ساروج و نخاله های خشت پخته پوشانده شده است. این لوله ها در جبهه غربی گمانه های زده شده در حاشیه رودخانه پری به دست آمده است. مسیر لوله های آبرسانی شناسایی شده و با توجه به آثار به دست آمده مقصد این سیستم ابرسانی قلعه زندیه است. این قلعه برای نخستین بار در سال ۱۳۴۹ توسط مهندس حکیمی کاوش شد و منجر به پیدایی قبور مربوط به هزاره اول میلادی گردید. قرار گرفتن اسکلت در درون قبر به این شکل بود که مرده روی بازوی چپ و یا راست (بسته به زمان دفن مرده) قرار داده می شد، به طوری که زانوها خم می شد و دست ها روی سینه قرار می گرفت. قراین و شواهد نشان می دهد که طرز تدفین مرده ها ارتباط مستقیم با سمت استقرار خورشید در آسمان داشت و سعی بر این بود که صورت جسد رو به خورشید قرار گیرد. پیدایش قبور در این تپه همچنین نشان می دهد که ظروف و تزئیناتی از قبیل دست بند، گردن بند و انگشتر را، که در زمان حیات با شخص بوده است همراه جسد دفن می کردند. ارتفاع تپه در حدود ۱۵ متر است و در ۲۰۰ متری جاده آسفالته اراک – ملایر واقع شده است. به رغم قدمت تاریخی این تپه و ارزش باستان شناسی آثار به دست آمده از آن، هنوز هم این مکان به ثبت نرسیده و از آن استفاده باستان شناسی یا جهانگردی نمی شود.
نکته قابل توجه اینکه کریمخان زند تنها پادشاهی بودند که تاج پادشاهی سرشون نذاشتن و خودشونو وکیل و مدافع مردم میدونستن
و بازم افسوس که یه همچین جایی ثبت نشده حتما نگه داشتن بعد از تخریبی ثبت کنن و بدست کارشناسان تازه کار نابلد بازسازی بشه
* بله بخاطره همین هست که میگن… مرد نکونام نمیرد هرگز…
ان شاالله که توجه میکنن بهش *