جهان شناسی
جهان شناسی
کنیا؛ سرزمین حیات وحش آفریقا
واقعیت ناراحت کننده در مورد کنیا این است که بسیاری از مناظر شگفت انگیز کشور، به دلیل ترسی که ناشی از وضعیت نابسامان اقتصادی و اجتماعی در این کشور است، برای گردشگران ناشناخته مانده است. کشوری که به تازگی ( در حدود ۵۰ سال پیش ) از شر استعمار رهایی یافته، هنوز دچار مشکلات گسترده در برقراری نظم و برپایی دولت مرکزی مقتدر است. اما آیا این وضعیت در بسیاری از کشورهای دیگر وجود ندارد؟ تنها بخشی از نایروبی و روستاهای اطراف شاهد درگیری نیروهای شورشی و دولت است و ۹۹ درصد بقیه کشور نه تنها امن، که دارای مردمی مهربان و مهمان نواز است. در مناطق گردشگری و خارج از درگیری این کشور با استقبالی گرم، صمیمی و دوستانه مواجه می شوید، که در سایر کشورها به سختی از چنین استقبالی برخوردار خواهید شد. برای توصیف این کشور، شاید بهتر باشد تصاویری گویای مناظر بکر و دیدنی این کشور را مرور کنیم، چراکه کلمات قدرت توصیف طبیعت حیرت انگیز کنیا را ندارند.
۱.سیاحت و کشف مناظر بی بدیل کنیا با بالون : کنیا بهترین کشوری است که می توان در آن بالون سوار شد، بر فراز بالون سیاحت اکتشافی حیرت انگیزی روی جنگل ها و مراتع سرسبز آفریقا داشت و درعین حال از طلوع صورتی رنگ و غروب نارنجی رنگ آسمان ماسایی مارا ( Masai Mara) لذت برد. صرف صبحانه در بالون و بر فراز آسمان آفریقا تجربه به یادماندنی خواهد شد.
۲.گله فیل های آمبوسلی (Amboseli) : منطقه حفاظت شده آمبوسلی در دره ریفت کنیا واقع شده است. این منطقه بهترین ناحیه آفریقا برای از نزدیک دیدن گله های فیل آفریقایی است. گاه گردشگران آن قدر به فیل ها نزدیک می شوند که می توانند آن ها را از نزدیک لمس کنند.
۳.خانواده شیرها در ماسایی مارا : وقتی در کشور خودمان زندگی می کنیم، ممکن است شانس دیدن شیرها را از پشت میله های قفس باغ وحش داشته باشیم، اما در منطقه حفاظت شده ماسایی مارا کنیا، دسته های شیر که آزادانه در طبیعت زندگی می کنند را می توان از چند صد متری دید، و آنگاه از اینکه چقدر سلطان جنگل حیوان تنبلی است حیرت زده شد.
۴.مناطق حفاظت شده کنیا : انسان یک بار روی زمین زندگی می کند و تنها یک بار فرصت تجربه شگفتی های زمین را دارد، ازاین رو است که برای قرن های متمادی سفرهای تفریحی اکتشافی به آفریقا، از هیجان انگیزترین برنامه های انسان های ماجراجو بوده است. در میان کشورهای آفریقایی، آنچه کنیا را متمایز می کند تلاش مردم محلی این کشور برای حفظ حیات وحش و جلوگیری از شکار غیرقانونی حیوانات در این کشور است. مردم این کشور سعی می کنند با حفظ طبیعت زیبا و گونه های حیوانی منحصربه فردشان، با ساخت مهمانسراها و کمک به گردشگران برای بازدید از مناطق حفاظت شده، امرارمعاش کنند. در کنیا ۲۵ منطقه حفاظت شده طبیعی وجود دارد که هریک شگفتی های منحصربه فردی را در خود جای داده اند.
۵.تماشای غروب در میان گله گورخرها : اگر بپرسید بهترین مکان برای تماشای غروب خورشید کجاست، باید کنیا را به شما پیشنهاد کنیم، در مناطق حفاظت شده کنیا، خبری از آسمان خراش های مزاحم و آلودگی های نوری در آسمان نیست، در میان طبیعت بکر و حتی گاه در قلب گله های گورخر یا گاومیش ها می توان به تماشای دل انگیز غروب خورشید نشست، منظره ای که کمتر کسی شانس دیدن آن را خواهد داشت.
۶.مهاجرت گاومیش ها از سرنتگی (Serengeti) : اگر در زندگی فرصت دیدن مهاجرت گاومیش ها را داشته باشید، باید بدانید به اندازه کافی خوش شانس هستید. هر تابستان ( و به طور معمول در ماه آگوست ) گله های گاومیش از منطقه حفاظت شده سرنتگی به ماسایی مارا مهاجرت می کنند، تماشای حرکت این گاومیش ها که به صورت منظم و در یک خط به دنبال هم حرکت می کنند حیرت انگیز است.
۷.خیابان های شلوغ و پرهیاهوی نایروبی (Nairobi) : شاید شنیدن نام نایروبی (پایتخت کنیا) به دلیل اخباری که گاه وبیگاه از آمار جرم و جنایت در این شهر منتشر می شود، کمی ناخوشایند به نظر برسد. اینکه گردشگران باید از سفر به مناطق ناامن دوری کنند، منطق کاملاً سنجیده ای است اما تنها مناطق محدودی از نایروبی امنیت کافی به همراه ندارد. در سایر مناطق شهر، می توانید با خیالی آسوده از صنایع دستی زیبا و ارزان قیمت بخرید، در شهر قدم بزنید و از موزه ملی کنیا دیدن کنید.
۸.غذاهای فوق العاده لذیذ کنیایی : با توجه به گوناگونی قبایل، آداب ورسوم و فرهنگ موجود در این کشور، از یک غذای خاص نمی توان به عنوان غذای اصلی مردم کنیا یادکرد اما، در عوض ردپای بسیاری از غذاهای لذیذ و مقوی که با مواد اولیه تازه و سرشار از پروتئین و غلات طبخ می شوند را در کنیا می توان یافت. بااین همه یکی از محبوب ترین غذاها در این کشور یوگالی ( Ugali) است، که از ذرت درست می شود( چیزی شبیه به سوپ ذرت). غذاهای متنوع دیگری از برنج، لوبیا، گوشت بز، بره، گاو و مرغ و صیفی جات هم طرفداران خاص خود را دارد.
۹.هتل همینگوی (Hemingway Hotel) : به جرئت می توان گفت هتل همینگوی بهترین هتل کنیا است. اگر می خواهید چند روز را در پایتخت شلوغ کنیا بگذرانید این هتل با اتاق های زیبا و خدمه مهربان ترک نایروبی را برایتان سخت می کند. فضای مجلل هتل و وسایل پرزرق وبرق آن یادآور هتل های ۵ ستاره ایندیانا جونز (۵ star Indiana Jones) است.
۱۰.قله کنیا : صعود به قله ۵۰۰۰ متری کنیا، شاید به اندازه صعود به ارتفاعات کلیمانجارو هیجان انگیز نباشد اما زیبایی آن حال و هوای خاصی به همراه دارد. قله کنیا که در قسمت شرقی دره ریفت واقع شده، بلندترین قله این کشور به شمار می رود. در صعود به کوه کنیا می توانید از مناظر زیبای دره ریفت، قله های پوشیده از برف و دامنه های پوشیده از گیاهان منحصربه فرد این کوه لذت ببرید.
۱۱.پارک ملی آمبوسلی ( Amboseli National Park) : پارک ملی آمبوسلی مشهورترین زیستگاه فیل های آفریقایی است، و در کنار آن حضور پرنده های عجیب بومی کنیا، بابون ها (گونه ای از میمون) ( baboons)، اسب های آبی، بوفالوها و یوزپلنگ ها بر شکوه این ذخیره مهم طبیعی زمین افزوده است. اگر به کنیا صرف کردید به هیچ وقت بازدید از این پارک ملی را از دست ندهید، کامل ترین نما از رشته کوه های کلیمانجارو نیز از پارک قابل رؤیت است.
۱۲.مردم دوست داشتنی کنیا : اغلب گردشگران برای دیدن گونه های جانوری متعدد به کنیا سفر می کنند و بسیاری از شگفتی تنوع و گوناگونی فرهنگی مردم این کشور غافل اند. بالغ بر ۴۰ نژاد و قبیله کنیا را وطن اصلی خود می دانند، ماسایی (Masai) ، کیکویو( Kikuyu) ، لوآ ( Luo) و کامبا (Kamba) بزرگ ترین قبایل کنیایی هستند که سنت های گذشته خود را حفظ کرده اند. علاوه بر آن در نایروبی تعداد زیادی اروپایی، آمریکایی و اهالی آفریقایی جنوبی زندگی می کنند. مردم کنیا مردمی فروتن، مهمان نواز، دوست داشتنی و خستگی ناپذیرند.
۱۳.جزیره لامو (Lamu) : احتمالاً نام لامو را به تازگی در جریان خشونت های یکی از قبایل ساکن در شهر کوچکی در همسایگی این شهر شنیده اید. اما فارغ از این اتفاقات نادر، سفر به لامو بخش مهمی از بازدید از کنیا را تشکیل می دهد. روستاهای زیبا به سبک آفریقایی در اطراف این شهر آشیانه گرفته اند. این شهر یکی از تاریخی ترین شهر کنیا است که در سال ۱۳۷۰ میلادی توسط قبیله سواحیلی ( Swahili) بنا شده است. مرکز این شهر در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و علاوه بر آن مردمی مهمان نواز و سواحلی زیبا و خیره کننده را در خود جای داده است.
۱۴.تنوع حیرت انگیز مناظر طبیعی : جغرافیای جذاب و متنوع کنیا نه تنها باعث شده تا هزاران گونه مختلف از حیات وحش در این جای جای این کشور به حیات خود ادامه دهند، بلکه کنیا را به مقصد گردشگری ای مناسب برای هر نوع سلیقه تبدیل کرده است. در مناطق ساحلی کنیا، شن های سفید و آب های شفاف و تمیز یافت می شود، نواحی شمالی کشور از سرزمین های ناهموار و کوه های بلند پوشیده شده و جنوب و مرکز کشور پوشیده از مراتع سرسبز، جنگل های پرباران و زمین هایی پر از درخت های شگفت انگیز است.
۱۵.پلنگ های کمیاب و یوزپلنگ های آفریقایی : یکی از بهترین لحظات بازدید از پارک ملی نایروبی، ماسایی مارا و پارک ملی آمبوسلی لحظه مواجه شدن با یوزپلنگ ها و پلنگ های نادر این منطقه است. این یوزپلنگ ها و پلنگ های نادر در معرض انقراض قرارگرفته اند و به سختی می توان آن ها را از نزدیک دید، اما لحظه ای که آن ها را ببینید تمام ذهن شما مجذوب حرکت این گونه از گربه سانان خواهد شد.
۱۶.اقامتگاه های مارا پلینز و مارا توتو (Mara Plains and Mara Toto) : مارا پلینز به همراه ۲ اقامت گاه زیبای دیگر در منطقه حفاظت شده اُلار موتورگی (Olare Motorogi) واقع شده است. این اقامت گاه ۵ ستاره به عنوان یکی از زیباترین اقامتگاه های موجود در یک منطقه حفاظت شده به شمار می رود. اقامت گاه مارا توتو با هفت تحت کوچک تر از مارا پلینز است، اگر به همراه خانواده یا دوستانتان سفر کردید، اقامت در مارا توتو به دور از شلوغی هتل ها و آرامش بخش خواهد بود. خدمه و کارکنان هردوی این اقامتگاه ها به حدی مهربان اند که آن ها را یکی از اعضای خانواده خود به حساب خواهید آورد.
۱۷.منطقه ملی حفاظت شده نایروبی : منطقه ملی حفاظت شده نایروبی که در ۷ کیلومتری شهر نایروبی واقع شده، تنها ۱۱۷ کیلومترمربع وسعت دارد اما زیستگاه گونه های جانوری بسیار نادری ازجمله گورخرها، زرافه ها و کرگدن ها به حساب می آید. این منطقه حفاظت شده یکی از معدود مکان های کنیاست که در آن می توانید گونه کرگدن های در حال انقراض را از نزدیک ببینید.
۱۸.پرورشگاه فیل و کرگدن های دیوید شلدریک (David Sheldrick) : شکار غیرقانونی همچنان اصلی ترین عامل کشتار فیل ها و کرگدن هاست. اگر به پرورشگاه دیوید شلدریک که در نزدیکی نایروبی واقع شده سری بزنید، این واقعیت دردناک بیش ازپیش برایتان آشکار خواهد شد. در این پرورشگاه بچه کرگدن ها و بچه فیل هایی که گاه عمر برخی از آن ها به کمتر از ۱ ماه می رسد، از دست شکارچیان غیرقانونی نجات داده شده و در اینجا نگهداری می شوند تا هنگامی که به اندازه کافی بزرگ شده و به طبیعت بازگردانده شوند. در این پرورشگاه می توانید به بچه فیل ها بطری های شیر بدهید و از نحوه گرفتن بطری توسط آن ها لذت ببرید.
۱۹.لحظه هایی پر از سکوت و آرامش : در جهان امروزی که ما با دغدغه های مدام، فشارهای گوناگون، مشغله های ثابت، حضور دائمی دوستان و هجوم شبکه اجتماعی مواجه ایم شاید درک لحظه های پر از سکوت که گاه تصادفاً برای ما به ارمغان می آیند، آسان نباشد. ازاین رو اگر به کنیا سفر کردید، فرصت تجربه چنین آرامشی را بر فراز آسمان ها از دست ندهید. هنگامی که سوار بالن های تفریحی کنیا شدید، دوربین و تلفن همراه خود را کنار بگذارید، و با دیدن مناظر چشم نواز و تجربه سکوت و آرامش آسمان، لحظه های پر معنایی را برای خود رقم بزنید.
پارک ایالتی آب گرم لیارد ریور
در مسیر بزرگراه آلاسکا که در زمان جنگ جهانی دوم ساخته شده پارکی ایالتی با تعدادی استخر آب گرم وجود دارد که تفریحگاهی جذاب برای کمپ زدن است. با ما همراه شوید تا با این استخر آب گرم در کانادا آشنا شوید. در مسیری عریض و چوبی که از میان مرداب آب گرم و جنگل شمالی می گذرد قدم بگذارید تا در بزرگترین چشمه های آب گرم کانادا غوطه ور شوید.پارک آب گرم ایالتی لیارد ریور در بریتیش کلمبیا که به دلیل شادابی سرزمین هایش به عنوان دره گرمسیری شناخته می شده دارای هشت استخر است که یکی از آنها برای استحمام کنندگان در دسترس است. دمای آب در استخر عمومی روستایی بین ۴۲ تا ۵۲ درجه سانتیگراد است که باعث شده این محل استراحتگاهی مناسب برای عبورکنندگان بزرگراه آلاسکا شود. بلیندا کلارک مدیر پارک می گوید: چشمه های آب گرم همه مردم را به خود جذب می کند. مسافران اولین بار تنها برای یک شب ماندن به اینجا می آیند و در بازدید سال بعدشان یک هفته اقامت می کنند. پارک، استخر و بزرگراه در تمام طول سال در دسترس است، و هر سه در تابستان بسیار شلوغ می شوند.کلارک سفر در زمستان را توصیه می کند، زمانی که ترافیک سبک است، جنگل های اطراف در برف آرمیده اند و بخار آب مه تشکیل می دهد و نورهای شمالی در غروب جنبه ای روحانی به فضا می دهند.
نحوه رفتن : چشمه های آب گرم در مایل تاریخی ۴۹۶ بزرگراه آلاسکا واقع شده اند. از داخل کمپ ۵ دقیقه بر روی گذرگاه چوبی روی مرداب قدم بزنید تا به استخر برسید. به اطراف خود بنگرید تا گوزن های شمالی و دیگر حیوان های وحشی را در حال تغذیه کردن از مرداب و جنگل ببینید. به محض این که به استخر رسیدید، لباس مناسب استحمام و شنا کردن تن کنید و وسالیل خود را در یکی از ۲۴ قفسه موجود قرار دهید. کناره و پله چوبی ممکن است در زمستان لیز باشد پس باید به آن دقت کنید. محلی برای نشستن در نزدیکی پله ها ساخته شده اما توصیه می شود برای احساس کردن تغییرات دمای آب در حرکت باشید. ناحیه سمت راست گرمترین قسمت استخر است پس بهتر است از پله سمت چپ برای ورود بهره گیرید تا آرام آرام لذت ببرید. پس از این که مدتی در آب گرم گذراندید با رفتن یا شناور شدن به سمت چپ استخر کمی خنک شوید. در انتهای سمت چپ آب سرد وجود دارد.
محل اقامت : پارک ایالتی مجاور ۵۳ کمپ دارد که با امکانات کامل از ۱ می تا ۱۴ اکتبر در دسترس است. شما می توانید در تمامی طول سال در آنجا مستقر شوید و در فصل های ویژه از تخفیف برخوردار شوید. امکان رزرو آنلاین هم وجود دارد. در راستای بزرگراه آلاسکا لوژ آب گرم ۱۲ اتاقی لیارد قرار دارد که در تمامی روزهای سال با امکانات کامل و سوخت در دسترس است. لوژ همچنین دارای وسائل و امکانان لازم برای کمپ زدن و ۲۰ مکان مشخص برای ماشین های کاروان است. اگر ۴۰ دقیقه به سمت جنوب برانید، در کرانه دریاچه منچو لژ نردرن راکیز با اتاق ها، کابین ها و سوییت های رو به دریاچه روبه رو می شوید.
خوردنی ها و نوشیدنی ها : اگر در اطراف چاله آتش کمپ نزده اید، لژ آب گرم لیارد رستورانی معمولی دارد که تنها در تابستان در دسترس است. لژ نردرن راکیز اتاق غذاخوری ای به سبک سویسی دارد که در تمام طول سال حتی برای غیر مهمان ها در دسترس است. این رستوران صبحانه (موزلی با نان تازه)، ناهار و شام سرو می کند که شامل اشنیتزل با سس قارچ، گولاش مجاری، قزل آلای رنگین کمانی، بامبلبری و پای سیب خانگی است. لژ کول ریور که در نزدیکی است رستورانی دارد که در تمام سال برای عموم باز است. اگر به این مکان زیبا سر زدید، از فروشگاه محلی که مرباها و شکلات های خانگی از میوه های همان جنگل تهیه می کند دیدن کنید.
ناگفتههايی از سرداب حرم حضرت اباالفضل العباس(ع)
عليرضا فداكار؛ معاون ستاد بازسازی عتبات عاليات طی گفتگويی با اشاره به سفر چند سال پيش خود به عتبات پس از سقوط صدام و زيارت سرداب حرم حضرت اباالفضل العباس(ع) اظهار داشت: بنده در سال ۸۲ و تقريبا ۶ ماه پس از سقوط صدام به سرداب حرم حضرت مشرف شدم. وی افزود: علت اينكه برخی از حرمهای مطهر ائمه(ع) دارای سرداب هستند به اين خاطر است كه به مرور زمان، زمينهای اطراف حرم به خاطر ساخت و سازها، گذر زمان، وزش باد و شرايط جوی از سطح حرم بالاتر آمده است و به اين دليل سرداب ايجاد شده است به طور مثال در نجف اشرف علت اينكه حرم حضرت اميرالمؤمنين(ع) سرداب ندارد به اين خاطر است كه حرم حضرت در بالاترين نقطه شهر واقع شده اما در كربلاي معلی ، حرم حضرت سيدالشهدا و حرم حضرت اباالفضل العباس(ع) در گودی واقع شده است.
فداكار خاطرنشان كرد: اما سرداب حرم حضرت اباالفضل العباس(ع) حدودا ۴ متر پايينتر از سطح حرم قرار دارد و ما به اتفاق شيخ مهدی كربلايی ، امام جمعه حرم امام حسين(ع) به اين سرداب مطهر وارد شديم و در واقع تا پيش از اين تاريخ، سرداب حرم حضرت كاملا قفل بود و كسي اجازه ورود به آن را نداشت. معاون ستاد بازسازی عتبات عاليات يادآور شد: در سرداب حرم حضرت اباالفضل(ع) چيزهايی ديدم كه برايم آن روز را بعنوان شيرينترين و زيباترين روز طول عمرم رقم زد. فداكار در توضيح مشخصات سرداب حرم حضرت اباالفضل العباس(ع) گفت: پس از آنكه از صحن حرم وارد رواق می شويد در ادامه شما وارد محدوده گنبدخانه می شويد كه می توان همين رواقها را در قسمت سرداب نيز در نظر گرفت كه با عرض ۱٫۵ متر در ۲ متر به صورت گنبدی پوشانده شده و قسمت پايين پاي حضرت مسيری دارد كه وارد محوطه گنبد خانه در قسمت سرداب ميشود. معاون ستاد بازسازي عتبات عاليات افزود: در داخل سرداب وقتي به قسمت زير گنبدخانه رسيديم، بخشي بود كه تا ارتفاع كمر به داخل آب رفتيم؛ در واقع محوطه داخل سرداب حرم حضرت تا ارتفاع حدود يك متر و ۱۰ سانت در آب قرار دارد و اين قسمت از سرداب به گونهاي ساخته شده كه يك نفر بيشتر نميتواند از آن عبور كند. وي ادامه داد: پس از ورود به اين قسمت از سرداب، شيخ مهدي كربلايي در جلو حركت ميكرد و من پشت سر او تا كه به قبر مطهر حضرت اباالفضلالعباس(ع) رسيديم. فداكار تصريح كرد: وقتي به قبر مطهر حضرت در سرداب رسيديم، من دست خود را به داخل آبي بردم كه بر روي قبر مطهر حضرت ايستاده بود و جرعهاي از اين آب نوشيدم، تا ارتفاع حدود ۱۰ سانت بر روي قبر مطهر حضرت آب ايستاده بود و به تمام مقدسات قسم تا آن لحظه از عمرم آبي گواراتر و زلالتر از اين آب نديده و ننوشيده بودم. وي گفت: در آن لحظاتي كه در داخل سرداب حرم حضرت اباالفضلالعباس(ع) در حركت بوديم كسي متوجه حال خود نبود و و با حركتمان، آب موج برميداشت؛ در آن لحظات اين احساس به من دست داد كه اين آب در اطراف قبر به حضرت اباالفضل(ع) التماس ميكند و اگر روزي پردهها كنار رود، حقايق بزرگي مشخص ميشود، بواسطه اين آب بود كه حضرت اباالفضلالعباس(ع) ساقي طفلان عطشان حرم در كربلا نااميد شد و تصور ميكنم كه خداوند اينگونه مقدر كرده اين آب بايد براي ساليان سال همينطور دور قبر مطهر حضرت عباس(ع) دور بزند و در آن لحظه تنها چيزي كه از ذهنمان ميگذشت اين بود كه آب در حال التماس كردن به حضرت است. فداكار با بيان اين نكته كه در زماني كه به داخل سرداب حرم حضرت اباالفضل(ع) رفته بودم زمستان بود، گفت: البته ممكن است كه در فصل تابستان يا زمستان مقداري از سطح آب داخل سرداب تغيير كند و زمانيكه در داخل سرداب حركت ميكنيم آب به ارتعاش درميآيد و اين تصور ايجاد ميشود كه آب در حال حركت است اما در واقع اين آب ساكن است و طبق قانون طبيعت اگر آب براي مدت كوتاهي در جايي راكد و ساكن باقي بماند، سبزه ميزند و طعم و بو ميگيرد و امكان استفاده از آن نيست اما آب سرداب حرم حضرت اباالفضلالعباس(ع) زلالترين، شفافترين و گواراترين آب اين عالم است. وي با بيان اين نكته كه سرداب حرم حضرت اباالفضلالعباس(ع) به حرم امام حسين(ع) راه ندارد و در گذشته حرم حضرت سيدالشهدا(ع) داراي سرداب بوده كه به مرور زمان اين سرداب پر شده است، افزود: در حال حاضر مجددا سرداب حرم حضرت اباالفضلالعباس(ع) از قسمت گنبدخانه بسته شده و ديگر كسي حق ورود به اين سرداب را ندارد؛ در گذشته آب سرداب حرم حضرت اباالفضل(ع) براي تبرك در اختيار زائران قرار ميگرفت اما هماكنون اين كار نيز متوقف شده است.
معاون اجرايي ستاد بازسازي عتبات عاليات خاطرنشان كرد: زماني اين مسئله مطرح شده بود كه آب سرداب حرم حضرت اباالفضل(ع) را به خاطر احتمال زياني كه ميتواند براي بناي حرم داشته باشد قطع و خشك كنند اما اين احتمال مطرح شد كه اگر اين آب قطع شود لايهاي كه خشك ميشود ترك برميدارد و شايد همين عامل باعث شود كه رواقهاي حرم نيز ترك بخورند و بناي ساختمان حرم حضرت با اين آب سازگار شده است و به اين دليل بود كه چنين كاري انجام نشد. وي با اشاره به قرار گرفتن بناي حرم حضرتاباالفضلالعباس بر روي اين سرداب و آبي كه هميشه در سرداب حضرت وجود دارد، خاطرنشان كرد: قطعا ساختمان و بنايي كه بر روي آب بنا شده باشد پس از گذشت مدت زماني تخريب ميشود و از بين ميرود اما بناي حرم حضرت اباالفضلالعباس(ع) از همان ابتدا بر روي اين سرداب و آب بنا شده و اين امر تأثيري بر روي استحكام حرم حضرت نداشته است؛ بسياري از كموكيف اين امر روشن نيست كه اين موضوع چيزي جز معجزه نميتواند باشد.
نماد اسلام درآفریقا
در «بحارالانوار» حدیثی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده که در آن از «قیروان» به عنوان منبری از منبرهای بهشت نام برده شده است؛ شهری که، نامش را از واژه فارسی «کاروان» گرفته و در اشعار حافظ و مولانا و دیگر شعرای بزرگ ایرانی وارد شده است. قیروان (Qayrawan) در تونس قرار دارد و به زعم مسلمانان سنی، بعد از مکه، مدینه و بیتالمقدس، چهارمین شهر مقدس اسلام است؛ گرچه شیعیان، شهر نجف اشرف در عراق را شایسته این مقام میدانند، اما صرف نظر از این موضوع، اهمیت قیروان در جهان اسلام به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخیاش و عالمان و محدثانی که در این شهر پرورش یافتهاند، چنان پررنگ است که آشنایی با آن را اجتنابناپذیر میکند. قیروان، بیشک نماد تمدن اسلام در آفریقا است، نخستین شهری که اعراب مسلمان پس از ورودشان به آفریقا در این قاره بنا نهادند و بعد از توسعه آن مسلمانان بیشتری در آن سکونت پیدا کردند و کمکم شهرت علمی و دینی آن در سراسر عالم اسلام پراکنده شد.
میراث جهان اسلام : شهر قیروان که اکنون جزو میراث جهان اسلام به شمار میآید و سال ۲۰۰۹ به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب شد، در دوران فتوحات اسلامی نقش استراتژیک ویژهای داشت. عقبه بن نافع سردار سپاه اسلام، آفریقای شمالی را در سال ۵۰ هجری (۶۷۰ میلادی) که آغاز فتوحات اسلامی در آفریقا بود، فتح کرد و شهر قیروان در تونس را بنا کرد. او این شهر را به منظور استقرار مسلمانان ساخت تا بتواند اسلام را در آفریقا اشاعه دهد. از این رو این شهر آغازگر تاریخ تمدن اسلام در مغرب عربی است. او زمانی که وارد این شهر شد اهالی قیروان را جمع کرد و گفت: «خداوند این شهر را سرشار از علما و فقها گرداند و با اسلام عزت یابد. پروردگارا، این شهر را از هتک حرمت و آتش برحذر دار!» از آن دوران به بعد قیروان به شهری مترقی شهرت یافت بویژه در دوران اغالبیها (سلسله اغالبی) که مرکز علم و فرهنگ بود و بیشتر اندیشمندان و علما از شهرهایی چون بغداد، کوفه، بصره و حتی یونان به این شهر میآمدند تا علوم مختلف را در آن فراگیرند. اغالبیها قیروان را به عنوان پایتخت برگزیدند و تمام تلاش خود را برای آبادانی آن به کار بردند و قیروان مرکز تمدن و فرهنگ طی عصرهای مختلف شد. از ویژگیهای این شهر میتوان به ساخت بیتالحکمه به عنوان نخستین دانشگاه اسلامی که مرکز تجمع اندیشمندان و علمای بزرگ جهان بود اشاره کرد، که فعالیتهای علمی و فکری بسیاری در آن شکل میگرفت. به طوری که شیخ سحنون و مالک بن انس علمای بسیاری را پرورش و رشد دادند. همانطور که کوردوبا (قرطبه) در اندلس و فاس در مراکش مراکز علمی مسلمانان بودند، قیروان نیز از نخستین مراکز علمی در آفریقا بود و نقش کلیدی در تدریس و پرورش و اشاعه علوم دینی داشت. معماری این شهر در دوران فاطمیها به اوج خود رسید به طوری که بناهای تاریخی به منظور ارائه ابعاد معنوی علمی و معرفتی این شهر ساخته شد و به شهری دینی تبدیل شد که فعالیتهای دینی آن در ماه مبارک رمضان و میلاد پیامبر اکرم(ص) بسیار برجسته بود.
اولین مسجد آفریقا : هر چیزی در قیروان با عظمت و بزرگی اسلام ساخته شد. بویژه مسجد عقبه بن نافع به عنوان بزرگترین آثار اسلامی در آفریقا به شمار میرود. این مسجد با برخورداری از تزئینات زیبا و برجسته یکی از آثار باستانی و مفاخر مهم جهان اسلام است که نهتنها الگویی برای ساخت مساجد آفریقایی بود، بلکه بسیاری از معماران غربی نیز از آن الهام میگرفتند. به عنوان نمونه بزرگترین مسجد مسلمانان در پاریس نیز بر اساس معماری این مسجد ساخته شده است. مسجد عقبه بن نافع سال ۵۵ هجری ساخته شد. این مسجد در ابتدا بسیار کوچک بود و سقف آن روی ستونها به صورت مستقیم قرار داشت، اما با گذشت زمان و در مراحل مختلف تاریخ اسلام ضمن تغییرات بسیار با تزئینات زیبا آراسته شد. شکل خارجی مسجد به گونهای است که بیننده تصور میکند، دژی مستحکم در اطرافش قرار دارد و از آن حفاظت میکند. اولین کسی که پس از عقبه بن نافع مسجد جامع را ترمیم و بازسازی کرد، حسان بن نعمان غسانی بود که همه مسجد جز محراب آن را تخریب کرد و در سال ۸۰ هجری مسجدی با ستونها و زیرساختهای بسیار مستحکم بنا کرد. در سال ۱۰۵ هجری، والی وقت قیروان زمین شمالی مسجد را خرید و به آن ضمیمه کرد، همچنین مکانی برای وضو اختصاص داد. سپس گلدستهای برای مسجد در بخش دیوارهای شمالی آن کنار چاه جنان ساخت. در سال ۲۲۱ هجری زیادهالله بن اغلب دومین پادشاه اغلبیها به تخریب بخشهایی از این مسجد پرداخت و علاوه بر توسعه، به ارتفاع سقفهای آن اقدام کرد. سپس قبهای تزئینی با سنگهای مرمر بر استوانه محراب ساخت. وی درصدد بود تا محراب را تخریب کند، اما فقهای قیروان به او اعتراض کردند. از این رو وی محرابی جدید با سنگ مرمر و با تزئینات بسیار زیبا بنا کرد. در سال ۲۴۸ هجری احمد بن محمد اغلبی به تزئین منبر و دیوار محراب با سنگها و آجرهای تزئینی اقدام کرد. در سال ۲۶۱ هجری نیز به توسعه صحن مسجد و ساخت قبه بابالبهو پرداخت. در این مرحله مسجد به زیباترین درجه زیبایی خود رسید. در سال ۴۴۱ هجری معز بن بادیس به ترمیم مسجد و تجدید بنای آن اقدام کرد و در ساخت آن از هنر معرقکاری بهره جست که تا امروز در کنارههای محراب مسجد وجود دارد. پس از جنگ هلالیه، حفصیها به تجدید بنای مسجد اقدام کردند. مسجد امروز مقیاسهای اولیه که ابراهیم بن احمد اغلبی تعیین کرده بود را حفظ کرده است، به گونهای که طول زمین مسجد ۱۲۶ متر، عرض آن ۷۷ متر، طول نمازخانه ۷۰ متر، عرض آن حدود ۳۸ متر، طول صحن ۶۷ متر و عرض آن ۵۶ متر است. نمازخانه مسجد تقریبا نیمی از مساحت مسجد را در بر گرفته است.
۵ گنبد و ۱۱ دروازه : مسجد عقبه بن نافع، ۵ گنبد و ۱۱ دروازه ورودى دارد. گلدسته این مسجد از زیباترین گلدستههایی است که مسلمانان در آفریقا آن را بنا کردند و همه گلدستههایی که پس از آن در کشورهای آفریقایی ساخته شدند بر اساس این مسجد بود و جز در موارد نادر با آن اختلاف ندارند. گلدستههای این مسجد با دیگر گلدستههای مسجد تونس، الجزایر و کشورهای آفریقایی همچنین گلدسته مسجد جیوشی مصر شباهت بسیاری دارد. گلدسته این مسجد دارای ویژگی خاصی است، به گونهای که از ۳ طبقه که هر کدام به شکل مربع هستند، تشکیل شده است که طبقه دوم کوچکتر از اول و طبقه سوم کوچکتر از دوم است. ارتفاع گلدستهها به ۳۱ متر و نیم میرسد. گفته میشود که این مناره یکباره ساخته نشده است. بخش اول آن که مستحکمتر است، در دوران هشام بن عبدالملک ساخته و بخشهای دوم و سوم نیز بعدها تکمیل شد. معماری آن به گونهای است که بخش زیرین با استحکام بیشتر توانایی نگهداری بخشهای بالاتر را دارد. این مسجد دارای ۲ قبه است. قبه محراب که از قدیمیترین قبههای ساخته شده در کشورهای آفریقایی است، قبه بابالبهو که ورودی به صحن مسجد بوده و بسیار زیبا تزئین شده است، ۲ قبه که از ورودی نمازخانه در شرق و غرب ساخته شدهاند، قبهای که در جهت غربی مسجد و قبهای که بر بالای گلدسته قرار دارند، قبههای این مسجد را تشکیل میدهند.
جهنم های پر بخار شهر بپو؛ ژاپن
جزیره کیوشو سومین جزیره بزرگ ژاپن، به سبب داشتن فعالیت زمینگرمایی زیاد، چشمههای آب گرم پرشماری را در خود جای داده است. مشهورترین چشمههای آب گرم این جزیره که از شهرت جهانی برخوردارند در نزدیکی شهر «بپو» قرار دارند. این شهر دنج و کوچک بین خلیج دریای داخلی ژاپن و دو آتشفشان غیرفعال در ساحل شرقی جزیره کیوشو قرار گرفته است.بپو بیش از ۲۹۰۰ چشمه آب گرم دارد که این چشمهها روزانه بیش از ۱۳۰ هزار تن آب داغ را از اعماق زمین به بیرون میریزند. این شهر از حیث برخورداری از چشمههای آب گرم طبیعی، پس از پارک ملی یلوستون آمریکا در جایگاه دوم جهان قرار دارد. بخاری که از چشمههای آب گرم این شهر به هوا برمیخیزد چنین مینماید که گویا تمام شهر دچار آتشسوزی شده است.در میان چشمههای آب گرم شهر بپو چشمههای داغ و پر بخاری که در زبان ژاپنی «جیگاکوس» یعنی «جهنم» نامیده میشوند از محبوبیت ویژهای برخوردارند. بپو هشت جیگاکوس معروف دارد که به خاطر داشتن دمای بسیار بالا به حقیقت شبیه جهنمهای کوچکی روی زمین هستند. دمای آب در این چشمهها به ۵۰ تا ۹۹/۵ درجه سلسیوس میرسد، بنابراین نیازی نیست که یادآوری کنیم این چشمهها عموما برای شنا یا آبتنی مناسب نیستند، اما در عین حال از پرطرفدارترین جاذبههای گردشگری ژاپن بهحساب میآیند.چشمههای آب گرم پرشمار شهر بپو گذشته از بحث رونق دادن به صنعت گردشگری در این شهر، نقش مهمی در زندگی روزمره شهروندان ایفا میکنند. بخار برخاسته از این چشمههای طبیعی برای گرم کردن آب مورد استفاده قرار میگیرد که این آب از راه لولهکشی به خانهها و صنایع دایر در شهر منتقل میشود. بخشی از گرمای حاصل از این چشمههای طبیعی برای پختوپز در خانه و رستورانها استفاده میشود. آب این چشمهها نیز برای تحقیقات کشاورزی، تن درمانی و حمام تفریحی مورد استفاده قرار میگیرد. شکی نیست که شهر بپو بزرگترین تفریحگاه چشمههای آب گرم طبیعی در جهان شناخته میشود. در ادامه به معرفی چند نمونه از چشمههای معروف این شهر خواهیم پرداخت.
چینوکی جیگوکو : شگرفترین چشمه آب گرم شهر بپو، چشمه «چینوکی جیگوکو» است که در زبان ژاپنی به معنی «جهنم تالاب خون» است. این چشمه به سبب رنگ قرمز روشنی که دارد به این نام شهرت یافته است. این رنگ براثر وجود دو عنصر اکسید آهن و اکسید منیزیم در آب چشمه نمایان شده است.
اومی جیگوکو : اومی جیگوکو یا «دریای جهنم» از این حیث به این نام خوانده میشود که آب آن به رنگ آبی لاجوردی است و زیبایی یک دریای بیکران را دارد. اما بازدیدکنندگان بایستی فکر آبتنی در این چشمه را از سر بیرون کنند چرا که حرارت آن به ۹۸ درجه سلسیوس میرسد. در باغهای وسیع حوالی این چشمه چند چشمه کوچک دیگر دیده میشود که آب آنها به رنگ نارنجی است.یک تالاب آب گرم هم به رنگ زلال در محوطه باغ وجود دارد که اطراف آن را گلهای نیلوفر آبی به شکل زیبایی پوشانده است. این گلها دارای برگهای بزرگ و ضخیمی هستند که کودکان میتوانند روی آنها تاببازی کنند. دکانهای اطراف چشمه اومی جیگوکو انواع دسر و تخممرغ آب پز را که در آب همین چشمه جوشیدهاند، برای فروش به بازدیدکنندگان عرضه میکنند.
اونیشی بوزو جیگوکو : چشمه «جهنم سر تراشیدهی راهب» به این دلیل بدین نام خوانده میشود که طبق گفته ژاپنیها حبابهای گِل شکلگرفته در این چشمه به سر تراشیده راهبان بودایی شباهت دارد. در کنار این چشمه یک حمام عمومی وجود دارد که دارای چندین استخر شنا است و گردشگران میتوانند اوقات خوشی را در آنجا سپری کنند.
شیراکه جیگوکو : چشمه شیراکه جیگوکو یا «تالاب سفید جهنم» یک تالاب بزرگ است که آب آن به رنگ سفید شیری است. این رنگ در اثر ترکیب طبیعی عناصر اسید بوریک، نمک، سیلیکات سدیم و بیکربنات کلسیم در تالاب پدیدار شده است. در اطراف این چشمه آب، یک باغ زیبا و یک آکواریوم طبیعی قدیمی به چشم میخورد که ماهیان گوشتخوار «پیرانا» در آن پرورش داده میشوند. گردشگران در کنار این تالاب هیچگاه دستشان را داخل آب فرو نمیبرند.
کامادو جیگوکو : کامادو جیگوکو یا «جهنم قابلمهای» دارای چندین تالاب آب گرم است. در ابتدای ورودی این چشمه، تندیس یک اهریمن قرمز رنگ دیده میشود که به قول ژاپنیها نگهبان مجموعه است. در اینجا بازدیدکنندگان میتوانند از آب خنک شده چشمه بنوشند، دست و پای خود را در آب چشمه بشویند و از تنقلات خوشمزهای که با حرارت آب چشمه پخته یا آب پز میشود میل کنند.
اونیاما جیگوکو : اونیاما جیگوکو یا «جهنم کوه شیطان» که با نام «جهنم کروکودیلها» نیز شناخته میشود یکی از چشمههای آب گرم شهر دپو است که تعداد زیادی کروکودیل در آن پرورش داده میشود. تفریح هیجانانگیز گردشگران در کنار این چشمه غذا دادن به این جانوران همیشه گرسنه است.
یاما جیگوکو : چشمه «کوه جهنم» از چندین تالاب کوچک آب گرم تشکیل شده که بخار انبوهی روی همه آنها را پوشانده است. نزدیک این چشمه یک باغوحش کوچک وجود دارد که در آن حیوانات بزرگ جثه در قفسهای کوچکی نگهداری میشوند.
تاتسوماکی جیگوکو : تاتسوماکی جیگوکو یا «جهنم آب گرم» از جمله چشمههای طبیعی شهر بپو است که هر ۳۰ تا ۴۰ دقیقه یکبار، حدود ۶ تا ۱۰ دقیقه آبفشانی میکند. ارتفاع آب فشان این چشمه به ۵۰ متر میرسد، اما تختهسنگی که بر فراز آن قرار گرفته نمیگذارد آب از ارتفاع مشخصی بالاتر برود. حکمت وجود این تختهسنگ در بالا سر آب فشان این است که از پاشیدن آب داغ به سراسر محوطه و روی گردشگران جلوگیری میکند.