آرامگاه کورش بزرگ مهمترین اثر مجموعه پاسارگاد ، بنایی است که پیشتر به نام ( مشهد مادر سلیمان ) بود و از سال ۱۸۲۰به بعد بعنوان آرامگاه کوروش بزرگ مشخص شده و چون گوهری در میان دشت خود نمایی میکند .بنای آرامگاه میان باغهای سلطنتی قرار داشته و از سنگهای عظیم ، که درازای بعضی از آنها به هفت متر میرسد ، ساخته شده است . تخته سنگهای آرامگاه با بست های فلزی ، به هم پیوسته بوده است ، که بعدها آنها را کنده و برده اند و اکنون جایشان بصورت حفره هایی دیده میشود که بیشترشان را تعمیر کرده اند . بنای آرامگاه دو قسمت مشخص دارد ، یکی سکوئی شش پله ای که قاعده آن مربع مستطیلی به وسعت ۱۶۵ متر است و دیگری اطاقی کوچک به وسعت ۷٫۵ متر مربع که سقف شیب بامی دارد و ضخامت دیوارهایش به ۱٫۵ متر میرسد .در ورودی آرامگاه در سمت شمال غربی قرار داشته و ۷۵ سانتی متر پهنای آن است . پس از کشته شدن کورش بزرگ در جنگ با سکاها یا ایرانیان شمالی ، جسد وی را مومیایی کرده و درون تختی از زر نهاده و اشیای مهم سلطنتی و جنگی او را کنار وی گذارده بودند . در حمله اسکندر مقدونی ، یک شخص مقدونیه ای در این آرامگاه را شکسته و اشیای آن را تاراج کرده و کالبد را گزند رسانیده بود . از سویی مردم ساختن بناهای با عظمت سنگی را خارج از قوه بشری می دانسته اند و به حضرت سلیمان که دیوها را برای کارهای دشوار در خدمت داشته است ، نسبت می داده اند . به همین جهت آرامگاه کورش را هم از بناهای آن حضرت می شمرند و آنرا به مادر او نسبت می دادند و ( مشهد مادر سلیمان ) می خواندند . این بنای زیبا در فاصله ۱۳۰ کیلومتری شمال شیراز در شهر پاسارگاد واقع شده است . این مجموعه، پنجمین مجموعه ثبت‌شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که در نشست یونسکو که در تیرماه سال ۱۳۸۳ در چین برگزار شد به دلیل دارا بودن شاخص‌های فراوان با صد در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.

کرمانشاه از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران به شمار می‌رود و پیدایش آن به سده چهارم میلادی بازمی‌گردد. این شهر از جمله مناطقی بود که در ابتدای سلطنت آقا محمدخان قاجار به تصرف وی درآمد. دوران رشد و توجه به کرمانشاه در همین دوران قاجاریه بود که مورد توجه دوباره حکومت از لحاظ سیاسی و اجتماعی قرار گرفت. در سال ۱۱۸۴ با منصوب شدن محمد علی میرزا دولتشاه به حکومت کرمانشاهان، طرح‌های شهری را در کرمانشاه به اجرا درمی‌آورد و شکل کنونی شهر کرمانشاه را بنا می‌کند. بیشتر بناهای تاریخی پس از اسلام شهر کرمانشاه در حقیقت مربوط به دوره قاجار و دوران حکومتی محمد علی میرزا است. زمانی که شهر کرمانشاه به دلیل موقعیت خود مورد توجه قرار می‌گیرد، بناهایی در نزدیکی بازار کرمانشاه و محله فیض‌آباد، محله قدیمی شهر، بنا می‌شوند که این بناها شامل مسجدهای قدیمی، تکایا و خانه‌های قدیمی هستند. حاج شهباز خان پسر منوچهر خان بیگلر بیگی یکی از رجال سیاسی و اجتماعی دوره قاجار در زمان محمد علی میرزا دولتشاه در کرمانشاه بود که بناهای تاریخی با ارزشی در این شهر از جمله مسجد حاج شهباز خان و حمام حاج شهباز خان کلهر را احداث کرد. خاندان  حاجی‌زادگان حاکم و ایلخان ایل کلهر در دور قاجار بوده‌اند و پیش از آنکه داوودخان کلهر در سال ۱۲۶۹ هجری شمسی حکومت را در این ایل به دست بگیرد، بر طبق اسناد معتبر، دو دانگ کل شهر کرمانشاه و کل قلمروی کلهر را در دست داشته‌اند. این طایفه یکی از هفت برادر کلهر (منصوری، زینلخانی، کاظم‌خانی، گیلانی، قوچمی، آجودانی و حاجی‌زادگان) بوده‌اند که گفته می‌شود نسب طوایف ایل کلهر به آن‌ها می‌رسد.

حمام حاج شهباز خان همان‌طور که از نامش مشخص است توسط حاج شهباز خان در سال ۱۲۸۳ هجری شمسی ساخته شد . این اثر در تاریخ ۱۲ دی ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۰۴۹۵ به‌عنوان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این حمام تاریخی مانند بسیاری از حمام‌های دوره قاجاریه، شامل سربینه یا رخت‌ کن، گرم خانه و خزینه‌های آب سرد و گرم است و از تمام المان‌های معماری حمام‌های سنتی بهره برده است. سطوح داخل گنبدهای این حمام با استفاده از آهک بری به زیبایی مقرنس‌کاری شده‌اند. سربینه نیز به وسیله نقاشی‌های دیواری تزیین شده است. نقاشی‌های دیواری از دیگر تزیینات چشم‌نواز این حمام به شمار می‌آیند. طاق‌های فضای حمام از نوع طاق پنج و هفت و نحوه پوشش سقف به صورت گنبدی از نوع گنبد طاق چشمه است. امروزه این بنای تاریخی میزبان خانه خلاقیت صنایع دستی کرمانشاه است.