ایرانگردی
تالاب هور مزرعه
هور مزرعه بین دو رودخانه دز و کرخه ( در جنوب دزفول) قرار گرفته است و بخشی از آب رودخانه شاوور به آن می ریزد. آب هور مزرعه در فعالیت های کشاورزی ساکنین محل ( عشایر مزرعه و تنیس ) نقش مهمی دارد و نوعی برنج محلی ؛ معروف به برنج حویزه در حاشیه کمربندی این هور کشت می شود. رودخانه های مهم جلگه خوزستان رودخانه های کارون ، دز ، کرخه و جراحی هستند. این رودخانه ها از سلسله رودهای زاگرس سرچشمه می گیرند و راه های پر پیچ و خم طولانی در استانهای اطراف جلگه خوزستان همچون چهارمحال و بختیاری ، ایلام ، لرستان، کهگیلویه و بویر احمد را سپری می کنند تا به جلگه خوزستان وارد شوند . در روزگاران خوش قبل از بحران کنونی محیط زیست، که در حدود دو دهه است که شروع شده است و این روزها در اوج خود بسر می برد، این رودخانه ها با جریان پرآبشان علاوه بر تأمین آب شرب مناسب و آب مصارف کشاوزی ، منبع اصلی و شریان حیات تالابهای جلگه خوزستان محسوب می شوند. در جلگه خوزستان پایین بودن سطح زمین نسبت به سطح دریا سبب شده است تا از روزگاران قدیم آبهای رودخانه های اقلیم احواز در مناطقی وسیع جمع شود و هور العظیم ، هور الفلاحیه ، هور مزرعه و تالاب شیمبار را بوجود آورد.
پل چم نمشت
بقایای این پل در حدود ۴ کیلومتری شمال شهرستان دره شهر ، بر روی رودخانه سیمره واقع گردیده است. این پل به هنگام آبادانی ، سیمره و طرهان را به یکدیگر مربوط می ساخته و به نظر می رسد که از ساخته های دوره ساسانی و مرتبط با آثار ساسانی دره شهر باشد. ابودلف – جهانگرد عرب – در سفرنامه خود (۱۳۴۱ ه. ق) در توصیف این پل می نویسد : « میان سیمره و طرهان ، پل بزرگ و زیبا و عجیبی برپا می باشد که دو برابر پل خانقین است ». یاقوت حموی نیز از این پل با عبارت « از عجایب پل های عالم » یاد می کند. این پل امروزه به صورت ویرانه ای درآمده و رودخانه نیز مسیر خود را از زیر آن تغییر داده است. پل چم نمشت ، در قسمت عریض تر مسیر رودخانه احداث شده و در اصل حدود ۱۸ دهانه داشته که عرض هر یک از آنها به ۱۵ متر (این مقدار ظاهراً با احتساب قطر پایه ها است و با توجه به طول پل ، دهانه ها نمی توانستند چنین عرضی داشته باشند) و طول تمام پل به ۲۷۰ متر می رسیده است. هر پایه پل ۶×۹ متر وسعت داشته و بر بالای تعدادی از پایه های شمالی ، دهانه های کوچکتری تعبیه شده بوده است. تخته سنگ هایی که در ساختمان پایه ها به کار رفته ، تا یک متر عرض و بیش از آن طول داشته است. طاق های پل با آجر برپا شده بوده اند.
روستای نمکه
روستا سرسبز وزیبا نمکه (Namakeh) در ۸۰ کیلومتری شمال دامغان واقع می باشد. این محل به عنوان آخرین روستای شهرستان دامغان در ناحیه شمالی محسوب می گردد. حدود ۵ کیلومتر بالاتر از نمکه محدوده استان سمنان پایان می یابد و وارد استان مازندران می شویم. روستای نمکه یکی ازروستاهای تاریخی دامغان محسوب شده که در آن اشیای باستانی بسیاریبه دست آمده است. در داخل روستا قلعه ای قدیمی قرار دارد که منازل روستاییان در داخل و اطراف آن ساخته شده است. بیشترین محصولات کشاورزی این منطقه گندم ، جو و سیب زمینی می باشد. روستای نمکه پس از شهر دیباج و روستای تویه رودبار قرار گرفته است. جاده ای که به سمت نمکه می رود پس از روستای تویه رودبار با پیچ و خم فراوان به این روستا می رسد. قبل از ورود به روستا بنایی خشتی امامزاده که در فاصله ۱۰۰ تا ۲۰۰ متری جاده اصلی و بر روی تپه ای مرتفع قرار گرفته است به چشم می خورد که مردم محلی آن را معصوم زاده می نامند. بنای این معصوم زاده از گنبدی نوک تیز و ساختمانی تقریباً مربعی شکل با ایوانی مسقف در محل ورودی بنا تشکیل شده است. گنبد آن در قسمت پشت ، خراب شده و ریزش کرده است. آثار یک ساختمان خشتی ویران شده نیز در نزدیکی بنای امامزاده مشاهده می شود. با این که ساختمان این محل رو به خرابی می رود اما هنوز هم در ایام هفته محل زیارتی مردم منطقه به شمار می آید.
کلیسای انجیلی تبریز
کلیسای انجیلی مربوط به اواخر دوره قاجار است و در تبریز، خیابان شریعتی جنوبی، کوچه والمان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ آذر ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۵۱۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کلیسا که کلیسای مسیحیان پروتستان تبریز است. ساختمان جدید این کلیسا در سال ۱۹۵۷ پس از تخریب ساختمان قدیم آن که در کوچهٔ میارمیار قرار داشت، در کوچهٔ والمان احداث شد.
نقوش برجسته تنگ سروک
این نقوش در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال بهبهان، بخش لیکک شهرستان کهگیلویه قرار دارد و قدمت آن به ۲۹۹ میلادی یعنی به دوره اشکانی میرسد و منسوب به شاهزادگان الیمائی است.نقوش برجسته تنگ سروک در سال ۱۸۴۱ میلادی به وسیله «بارون دبود» (سیاح روسی) تشخیص داده شد و برای اولین بار الستین درکتاب موسوم به جادههای قدیم ایران غربی منتشر شد. از تاریخ ۱۹۵۲ هنینگ این نقوش و کتبیههای آن را با دقت مورد مطالعه قرار داد. نقش تنگ سروک که بر صخرهای در یک دره بلند از پایههای زاگرس در شهرستان کهگیلویه تراشیده شده، به یک شاهزاده الیمائید که یک شاهزاده نشین تابع اشکانیان بوده منسوب است.
در تنگ سروک حداقل چهار مجموعه نقش برجسته موجود در سنگی که از کوه جدا شده و به شرح زیر میباشد:
الف) اولین نقش دو نفر را در حال ایستاده نشان میدهد که هر دو قبا و شلواری به سب لباسهای عهد اشکانی پوشیدهاند. نمای شرقی این تخته سنگ شخصی را نشان میدهد که روی تختی دراز کشیده درحدود ۶۰۰ متر دورتر در مجموعهای از نقوش برجسته دیگری است که احتمالا قسمت اصلی این مجالس را نشان میدهد.
ب) روی نمای غربی تخته سنگ اولی، نقوش در سه ردیف دیده میشود که در نقوش دیگر بهتر محفوظ ماندهاند. در ردیف بالا از قسمت چپ ابتدا فردی که شاید شاه باشد روی تختی نشسته در طرفین او اشخاصی ایستادهاند، در نقش وسط سواری به شیری حمله کرده است و در بالای او کتبیهای به خط پهلوی اشکانی دیده میشود. در ردیف پایین مردی با یک شیر در حال جنگ است. در طرف شمال غربی این تخته سنگ یک نفر روحانی در کنار آتشدانی ایستاده و آتشدان روی سکوی سه طبقهای قرار دارد. روی طبقه زیرین این سکو کتبیهای به خط پهلوی اشکانی است. روی نمای شمالی آن نیز مجلسی در دو طبقه مشاهده میشود. در طبقه بالا مردی خوابیده و تاجی در دست دارد و بر روی دست چپ خود لمیده است و در سمت چپ این شخص سه سرباز نیزه به دست دارند و در لابلای آنها سه خط به زبان پهلوی اشکانی نوشته شده است. در طبقه زیرین شبیه سه نفر نمایان است که کمی پاک شده است.
ج) به فاصله کمی در طرف شمال این تخته سنگ نقش برجسته دیگری است که روی نمای جنوبی آن یک اسب سوار نشان داده شده است.
د) در حدود شش متر دورتر یک تخته سنگ دیده می شود مه از کوه بیرون آمده و روی آن مجالس مذهبی مانند، اشخاصی که در کنار آتشدان نقش شده است دیده میشود.