ایرانگردی
امامزاده باباعلی فرسفج
از تویسرکان به سمت درۀ قلقل رود حرمت نموده و حدود ۲۵ کیلومتر را طی می کنیم تا به روستای فرسفج می رسیم. اکنون این روستا بسیار گسترده شده و تبدیل به شهر گردیده است. به داخل فرسفج می رویم. داخل شهر امامزاده ای است که آن را باباعلی می نامند. این امامزاده به علی شهرت دارد و یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) در فرسخ تویسرکان است. فرسفج را در جای دیگر این نوشتار معرفی کرده ایم. در این فراز صرفاً اجمالی از آن را ذکر می نماییم. فرسفج در ۲۵ کیلومتری غرب تویسرکان و در منطقه ای خرم و آباد قرار گرفته است. منطقه به لحاظ اقلیمی دارای آب و هوای سردسیری کوهستانی می باشد. رودخانه قلقل رود از آن عبور می کند. اغلب مردم این روستا (شهر) به شغل کشاورزی اشتغال دارند و شغل های دامپروری و امور خدماتی اداری نیز از دیگر شغل های منطقه است. در ۲۵ کیلومتری تویسرکان فرسفج واقع شده که معنی فارسی آن، (اسب در گودال) می باشد. معروف است که در این روستا باتلاقهای فراوان بود و بیشتر محل چراگاه اسبهای افراسیاب بوده است. چندین رأس اسب در میان باتلاقها مفقود شده که روی همین اصل نام آن را فرسفج نامیده اند. حدوداً تا صد سال پیش که بزرگان تعریف کرده اند، در فرسفج و اطرافش برنج کشت می شده و تمام زمین های اطراف آن پر از آب بوده است. در همین محل شاه عباس صفوی چندین بنای تاریخی دارد. ۱- کاروانسرای خیلی بزرگ با بنای محکم ۲- پلی بر روی رودخانه که دارای سه طاق بزرگ برای عبور سیلاب در نظر گرفته شده است که هنوز هم آباد و قابل استفاده می باشد. ۳- حمام خزینه ای که تقریباً تا حدود ۱۵ سال پیش قابل استفاده بوده است. روایت دیگری در چگونگی نامگذاری این روستا وجود دارد و وجه تسمیه این روستا این است که فُرس به معنای سال می باشد. «فج» به معنای جا و محل بوده و به علت اینکه در گذشته اهالی این روستا برای تحویل سال جدید در نزدیکی شهر تویسرکان در امامزاده ای بسر می بردند این جایگاه و محل را محل تحویل سال گفته اند که همان فُرسفج می باشد. کل محوطه امامزاده در حدود ۱۵۰۰ متر مربع می باشد که حدود ۳۰۰ متر مربع آن به حرم و رواق امامزاده پیر علی تعلّق دارد. فرسفج دارای گورستانی قدیمی است که شایسته است تحقیقات باستانشناختی بر روی این گورستان و محوطه های اطراف آن صورت پذیرد. امامزاده دارای گنبد، حرم و مرقدی زیبا می باشد. بر روی قبر امامزاده صندوقی قرار دارد و بر روی صندوق نیز ضریحی آماده کرده اند که در سال ۱۳۸۲ با نظارت اداری اوقاف و امور خیریه و با همکاری هیئت امناء و همیاری مردم خیّر این ضریح آماده و نصب شده است. اندازۀ ضریح ۳×۲ متر می باشد و ساخت ضریح سازان اصفهانی است. براساس طرح جامع این امامزاده، در سال ۱۳۸۲ اقدام به بازسازی آن شد. نمای بیرونی و کف حرم سنگ کاری است که بسیار زیبا طراحی شده دیوار داخلی تا نیمه سنگ و بقیه گچکاری است و فضای مصنوعی نیز در اطراف آن برای بهره گیری زائران و مسافران تعبیه شده است. در داخل حرم امامزاده چند قطعه فرش بزرگ و چند زیلو وجود دارد. در تمام فصول سال بویژه در ایام سوگواری ائمه هدی (ع) و شبهای جمعه اهالی این روستا و روستاهای اطراف به فرسفج می آیند تا به زیارت و برگزاری مراسم دعا اقدام نمایند. یکی از مراسم این امامزاده، مراسم ویژۀ علی است. مردم به این امامزاده اعتقاد فراوان دارند و همواره نذورات خود در مرقد امامزاده و یا صندوق نذورات اهداء می کنند.
مسجد سید بم
مسجد سید (بم) این بنا در کوچه انصاری در جوار حمامی به همین نام در شهرستان بم واقع گردیده و احتمالا در زمان حاجی سیدعلی خان که در سال اول حکومت محمد اسماعیل خان وکیل الملک، ریاست شهر بم و نرماشیر را به عهده داشته و در سنه ۱۲۶۳ ه-. ق فوت کرده، ساخته شده است . مسجد دارای صحنی به ابعاد تقریبی ۸×۱۲ متر است که در ضلع جنوبی آن، ایوانی تعبیه شده و در قسمت جنوب غربی، شبستانی ستوندارساخته شده است . پوشش طاقی این شبستان، بر روی ۶ پایه جرز میانی و دیوارهای اضلاع قرار گرفته است . در ضلع جنوبی شبستان، محرابی تعبیه گردیده و در ضلع شمالی مسجد، رواق هایی ساخته شده است.
کویر مغستان
کویر مغستان ( ریگ زرین ) در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال کویر بافق (دره انجیر) در استان یزد قرار گرفته است. این کویر در شمال غربی روستای ساغند و در جنوب روستای بیاضه قرار دارد. ریگ زرین در موقعیت جغرافیایی N3236 E5504 تا N3254 E5438 و کویر زرین در موقعیت جغرافیایی N3239 E5458 در استان یزد واقع هستند. در قسمت شمالی این کویر ارتفاعات حاجی آباد زرین قرار گرفته که جهتی شمال شرقی – جنوب غربی دارند و قسمت جنوب غربی این کویر را گنبدها ی نمکی پوشانده است. کویر زرین از دو قسمت تشکیل شده است که توسط ارتفاعاتی که از میانه، کویر را قطع می کند به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است. در حاشیه شمالی کویر تپه های ماسه ای قرار دارند که جهتی شمالی – جنوبی دارند. در بخش شرقی کویر نیز این تپه ها مشاهده می شوند که در این قسمت جهتی شمال شرقی – جنوب غربی دارند.سطح کویر جنوبی در حدود ۲۸۰ کیلومتر مربع است که ۴۵% آن را صفحات رسی و ۵۵% آن را حوزه خیس (باتلاقی) در بر گرفته است.در قسمت جنوب و جنوب غربی کویر صفحات رسی گسترش دارند. کویر شمالی از امتداد حاشیه جنوب شرقی و جنوب غربی بوسیله صفحات پوشیده از تپه های ماسه ای محصور گردیده است.چنین بنظر میرسد که تپه های شنی این منطقه تثبیت شده باشند. بر روی صفحات پوشیده از تپه های ماسه ای جهات مختلفی بادی ملاحظه می گردد ولی بنظر میرسد که باد غالب در این منطقه جهتی به سمت شمال شرقی داشته باشد. آب زیرزمینی در این منطقه بالا بوده و وجود گیاهان فرآتیک نشان دهنده شوری کم خاک در این منطقه می باشد. کویر شمالی ۳۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و شکلی شبیه به مثلث دارد. ۸۷% آنرا صفحات رسی (به خصوص در قسمت شرقی) پوشانده است و ۱۳% آنرا حوزه خیس باتلاقی فرا گرفته است. رودخانه اصلی این کویر از سمت شرق کویر به کویر وارد شده که رودخانه ای فصلی می باشد.از جمله تنوع زیستی این کویر می توان به گرگ , شغال , کفتار , روباه شنی , گربه شنی , بزمجه , لاسرتا , انواع مارمولک های گکو و آگاما , انواع مار , انواع عقرب , تیهو , عقاب ,هوبره، شاهین و … اشاره کرد .برای رفتن به این کویر ، بهار بهترین فصل است .
آبشار ورچور
آبشار ورچور دراستان قزوین واقع است. این آبشار در فاصله ی ۶ کیلومتری شرق روستای رزجرد قرار دارد و ارتفاع آن حدوداً ۳۰ متر است. و در ماه اردیبهشت به علت پر آبی و سر سبزی دره آن که دارای صخره های عظیم و درختان بید، ون و … است، جاذبه خاصی دارد. این آبشار به علت دوری از راه های اصلی، بیشتر پذیرای کوهنوردان است. بیشترین دبی آن مربوط به اوایل سال بوده و اردیبهشت بهترین زمان برای سفر به این منطقه است. برای رسیدن به این آبشار باید از میدان مینودر (غریب کش) قزوین به سمت الموت حرکت کرد و پس از طی مسافتی ۲۱ کیلومتری به روستای رزجرد رسید و از این پس ضمن جدا شدن از جاده اصلی (الموت) و طی راه خاکی به مدت ۱ ساعت به آبشار رسید. نام این روستا در زبان محلی ززی یَرد (Zeziyard) نامیده می شود. نام این روستا در ابتدا یزدگرد بوده اما پس از ورود اسلام به ایران و معرب شدن نام آن به یزدجرد تغییر یافت و پس از گذشت زمان به رزگرد تغییر نام یافت و پس از آن نام فعلی آن که رزجرد می باشد جای خود را ثابت کرد. این روستا در فاصله ۲۱ کیلومتری شمال شرقی شهر قزوین و در مسیر جاده الموت واقع شده است و به دلیل داشتن آب و هوای مناسب، باغچه سراهای تفریحی و کوهستانی بودن پذیرای اهالی قزوین به ویژه در تعطیلات است. گردشگران و بازدیدکنندگان قلعه الموت و دریاچه اوان نیز از این روستا می گذرند.
پل چشمه کیله
این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۳۲۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این پل روی رودخانه دائمی (چشمه کیله) در فاصله ۱ کیلومتری از دریا در مرکز شهر تنکابن قرار دارد. پل در سال ۱۳۰۹ توسط مهندسین آلمانی و روسی شرکت اشکودا طراحی و توسط معمار ایرانی به اجرا درآمد و ساخت آن در سال ۱۳۱۱ به پایان رسید. طول پل در فاصله بین هشت دهانه و در بستر ۱۱۲ متر، ارتفاع آن از سطح جاده اصلی تقریباً ۵/۱ متر و عرض آن نیز ۷ متر است. قوس پل از نوع قوس بیضی کند است. در تمام جوانب پل شکل های تزیینی از سنگ شبیه گل دیده می شود.