اگر دوست دارید، صدای خروش آبشاری پرآب در کوهسار را بشنوید و به تماشای ریزش آب از کوه و لاله‌های سرخ واژگون و شکوفه‌های رنگارنگ و بستر سبز کنار جوی‌ها بایستید، به سمیرم در استان اصفهان بروید و از آنجا پس از پشت سر گذاشتن مسیری ۵ کیلومتری به کنار آبشار سمیرم می‌رسید که از زیباترین و بزرگ‌ترین آبشارهای ایران است. چشم‌اندازهای طبیعت رنگارنگ آنجا در بهار و اوایل تابستان رویایی‌اند اما در زمستان هم می‌شود به کنار آبشار رفت و در خلوت سکوت، غرش آبشار را با تمام وجود شنید. حیف است اهل گردشگری در طبیعت باشیم و آبشار سمیرم را نبینیم. آبشار پرشکوه سمیرم، آبنمای طبیعی چشم‌نوازی است که در ۵ کیلومتری شرق سمیرم واقع در ۱۶۰ کیلومتری جنوب اصفهان قرار گرفته است. با عبور از سمیرم به سمت شرق به آبشار زیبای سمیرم می‌رسیم. این آبشار گاهی، البته بندرت، ارتفاعی بیش از ۷۰ متر پیدا می‌کند. آب آبشار از چشمه‌ساران ارتفاعات بالادست آن سرچشمه می‌گیرد و از بالای تخته سنگ صخره‌ای صاف و عظیم به بیرون می‌جهد. پای آبشار فضای سبز وسیعی احداث شده که هماهنگی چشمگیری با کوه و آبشار و گیاهان و گل‌های طبیعی کوه دارد.

آب و هوای اینجا در بهار و تابستان مطبوع و روح‌نواز است و گردشگران زیادی را جذب خود می‌کند اما در زمستان هم بویژه اگر هوا خیلی سرد نباشد و برف زیادی زمین را نپوشانده باشد، مشتاقان طبیعت به تماشای آبشار می‌شتابند. اواخر بهار و سراسر تابستان شاید جایی برای نشستن روی نیمکت‌های فضای سبز آبشار پیدا نکنید و صدای آبشار در سروصدای مردم، صلابت زمستانی‌اش را نداشته باشد؛ اما در زمستان شمایید و طبیعت شگفت‌انگیز پیش‌رویتان و شاید هم چند نفری مثل خودتان آنجا باشند. می‌گویند آبشار سمیرم، عروس زیبای سلسله کوه‌های زاگرس است. زاگرس زیبایی‌های خیره‌کننده‌ای دارد. شاید یکی از جالب‌ترین آنها همین آبشار باشد. این آبشار که آبش در دره نادر جریان می‌یابد، در گذشته ۷۵ متر ارتفاع داشته؛ اما بر اثر فرسایش در سال‌های متمادی به ۳۵ متر کاهش یافته و تنها در سال‌های پرآبی دوباره ارتفاع می‌گیرد.سالیان طولانی که شاید هزاران سال باشد، سبب شده تا نرمی آب، خراش و شکافی بر سینه کوه ایجاد کند و آب از این شکاف بیرون می‌جهد. همسایگی آبشار و کوه با درختان و همنوایی آنها با پرندگان، درختان و جانوران در محل، چشم‌اندازی رویایی پدید آورده که تنها باید به آنجا رفت و این همه زیبایی را به چشم بصیرت و حیرت دید و این کلام را بر زبان آورد: خدایا تو را شکر که سرزمینی زیبا به ما عطا فرمودی. شکرگزار نعمت‌های بی‌پایانت هستیم.

در ۲۵ کیلومتری شمال غرب گچساران و در نزدیکی پاسگاه عبداللهی، منطقه زیبای آبشار کیوان لیشتر واقع شده است که یکی از عجیب ترین آبشارهای صخره ای دنیا را دارد. آبشاری پله کانی که منظره آن شبیه به نقاشی های تاریخی است. آبشار کیوان لیشتر طبیعتی، بکر و دست نخورده دارد که در محل برخورد دو رودخانه یا دره که در اصطلاح محلی به آنها دره تنگ درک و دره سور(شور) گفته می‌شود به وجود آمده است. آب در یک مسیر پلکانی با ایجاد هفت آبشار کوچک، جاری است و طبیعت سبز اطرافش، منظره چشم نوازی را به وجود آورده است.در یک سمت آبشارهای با ارتفاع زیاد و پوشش گیاهی مناسب و البته برکه‌ها یا به اصطلاح محلی برم‌های بزرگ دارد و از سمت دیگر و بر روی شاخه دیگر آبشارهای پله پله همراه با استخرهای طبیعی که برای شنا مناسب است را دارد.با این حال این آبشار به دلیل وجود صخره های سخت و عمق زیاد در برخی قسمت ها مکان خطرناکی برای شنا به حساب می آید که قربانیان زیادی گرفته است. بنابراین اگر مسلط به شنا نیستید به هیچ عنوان در کیوان لیشتر تن به آب نزنید.

آبشار کیوان بین استان خوزستان و کهگیلویه و بویر احمد قرار دارد. در واقع در ۲۵کیلومتری گچساران است و در شرق شهر بهبهان و به فاصله حدود ۳۵ کیلومتری ازاین شهر و در جنوب دشت لیشتر واقع شده است. دسترسی به این محل از طریق روستای هفت چشمه ممکن می باشد که البته بخشی از مسیر پس از روستا خاکی است.کهگیلویه و بویر احمد به جز این آبشار، آبشارهای دیدنی دیگری هم دارد. آبشارهای معروف استان عبارت اند از: آبشار یاسوج، آب نهر کاکان، آبشار شهنیز، آبشار تنگ تامرادی و آبشار بهرام بیگی در شهرستان بویراحمد، آبشار کمر دوغ و آبشار خیمه و کوه دیوک در کهگیلویه و آبشار مفید، آبشار منج و آبشار کوه گل، آبشار آب سپا (چاگل) در شهرستان دنا، آبشار طسوج در چرام، آبشار شادگان در شهرستان باشت، آبشار رودبال، آبشار هرجون. در یک سمت آبشارهای با ارتفاع زیاد و پوشش گیاهی مناسب و البته برکه‌ها یا به اصطلاح محلی برم‌های بزرگ دارد و از سمت دیگر و بر روی شاخه دیگر آبشارهای پله پله همراه با استخرهای طبیعی که برای شنا مناسب است را دارد . بیش از سه چهارم مسیر دسترسی به این آبشار با اتومبیل و بقیه، با پیاده روی امکان پذیر است. آب کوه‌های دیل، آب گرمو و چهاربیشه در نزدیکی پاسگاه عبدالهی به هم پیوسته و تشکیل نهری فصلی را می‌دهند که از اواسط پاییز تا اواخر بهار جریان دارد.

غار و آبشارهای شيرآباد در جنوب روستای (شير آباد) از توابع شهر خان ببين از توابع شهرستان راميان واقع شده است . اين منطقه دارای آبشارهای متعددی است كه مهمترين آن آبشار اول و دوم شيرآباد می باشد . بالای آبشار شيرآباد غاری وجود دارد كه از كف اين غار آب سرد جاری است و به رودخانه شيرآباد وارد می شود و چندين آبشار بسيار زيبا را در محيط جنگلی تشكيل داده است . غار شيرآباد يكی از غارهای مهم طبيعی و جالب استان گلستان به شمار می رود كه دست بشر در آن دخالتی نداشته است و هنوز طبيعت بكر خود را دارد و همه ساله گردشگران زيادی را به سوی خود می كشاند . اين منطقه به دليل جاری بودن آب زيستگاه بسيار خوبی برای برخی از گونه های حيوانی از جمله سمندر كوهستانی ايرانی می باشد . اين غار اندكی بالاتر از آبشارها قرار دارد كه به دليل همجواری با روستای شيرآباد نام روستا را بر آن نهاده اند . محيط بيرونی غار را كوهستان و جنگل تشكيل می دهد . همچنين در اطراف اين مجموعه جذاب و ديدنی زيستگاه حيواناتی چون مارال شوكا ، خرس ، پلنگ ، خوك وحشی ، گربه جنگلی و رودك می باشد . در درون غار نيز به دليل داشتن شرايط مطلوب و وجود آب گونه هايی از مهره داران و بی مهره گان نظير گاماروس ، كرم ، خرچنگ آب شيرين ، سوسك ، خفاش ، قورباغه جنگلی و سمندر زيست می كنند . طبيعت زيبای منطقه گلستان و وجود آبشارهای متعدد ، غارهای بسيار زيبا ، طبيعت جنگلی و جانوران متنوع باعث شده كه استان گلستان جزو مناطق توريستی مهم ايران شناخته شود.

آبشار آبگرم يكی از تفرجگاه های زيبا و دلنواز شهر فدامی است كه با منظره ای دل انگيز روح هر انسان دوستدار طبيعت را نوازش می دهد ومجذوب خود می كند . سرچشمه ی آب آن شيرين است كه از دل كو ه های استوار و سر به فلك كشيده می جوشد و به قولی در ثانيه ای در حدود يك متر مكعب آب می دهد و به حوضچه ای به عمق حدود ۲۰ متر می ريزد و آن را لباب می كند آب لبريز شده بعد از طی بستر يك كيلومتری و به هنگام ريزش از پرتگاه آبشار زيبایی را به نمايش می گذارد . آب شيرين اين آبشار در واقع آب شرب شهر فدامی و روستاهای اطراف را تامين می گذارد . جاذبه اين آبشار نه تنها زيبايی بلكه آبی گوارا است كه در پايين اين آبشار آبی شور با آن ادغام می شود و رودخانه ای را تشكيل می دهد كه اراضی كشاورزی و نخليات را آبياری می كنند . جالب تر از آن اينكه آب شيرين آبشار در تابستان بسيار خنك و گوارا و در زمستان گرم است و آب شور نيز حالتی برعكس آب شيرين دارد . هر ساله تعداد زيادی از علاقمندان به زيبايی خلقت در تمام فصول سال از اين آبشار لذت می برند.

منطقه مرگور معروف به آلپ ایران مجموعه ای از تپه ها و کوه های پر برف تا ارتفاع ۳۵۰۰ متری است.این منطقه با دره ها، رودها و آبشار های پر آب و خروشان، دریاچه ها و تالاب های گوناگون مکانی پر از آرامش را برای مسافران مهیا می کند. کوه دالامپر با ارتفاع حدود ۳۵۰۰ متر در۴۵ کیلومتری جنوب غربی اورمیه و ۳۵ کیلومتری اشنویه قرار دارد. این کوه در نقطه مرزی ایران، ترکیه و عراق واقع است و از فراز آن خاک هر سه کشور قابل مشاهده‌است. این کوه دارای یخچال های چند هزار ساله است. از ویژگی‌ های منحصر به فرد این کوه وجود دریاچه‌ های طبیعی در ارتفاعات است . همچنین از برفاب های این کوه رودی پر آب سرچشمه می ‌گیرد که در دامنه این کوه به صورت آبشاری بزرگ به نام سوله دوکل(در کردی به معنای آبشار مه آلود) به پایین می ‌ریزد. آبشار سوله دوکل گل سرسبد زیبایی های بهشت اورمیه است. جایی که گل و بوته و درخت و چشمه و کوه و صخره و بلبل و نسیم و سرسبزی و هوای پاک همه یکجا هست. آبشاری که همه دوازده ماه سال را خروشان است و از بالای کوه ها و صخره های با ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متر سرازیر می شود. دالان های برفی یکی از مشخصه های شگفت انگیز دامنه های دالامپر است. حفره هایی که به واسطه جریان مستمر آب میان برف ها به این شکل درآمده اند.

یکی دیگر از زیبایی های این منطقه دریاچه شگفت انگیز آن است که محلی ها«مام الشیخ» می نامندش. ظاهرا مام الشیخ ارباب روستای دالامپر بوده، ولی همه، اسم دالامپر را برای دریاچه برگزیده اند.  این در یاچه هرساله به ویژه در فصل های بهار وتابستان در دامنه کوه دالامپر ایجاد می شود ومنظره بسیار دیدنی را ایجاد می کند .یکی دیگر ازمناطق زیبای این منطقه روستای  پلکانی کچله است که در دامنه های کوه سر به فلک کشیده دالامپر واقع شده و راه مواصلاتی پر پیچ وخم وزیبایی دارد .منطقه دالامپر در محل مرگور ارومیه دارای ۶۲۰ گونه گیاهی است که گفته می شود ۴ گونه آن هیچ شناسنامه ای ندارند و در هیچ کتابی درباره اش نوشته نشده واین به معنی بکر بودن منطقه است. علاوه بر این گونه های گیاهی و وضعیت آن، گرگ و روباه پستانداران وحشی این مناطقه اند. کرکس، عقاب طلایی، جغد شاخدار، بالابان، شاهین و قرقی هم نگهبانان آسمان دالامپرند.

مسیر دسترسی

در امتداد جاده ارومیه به اشنویه در سه‌راهی روستای آغبلاغ از جاده آسفالته دست راست  به سمت غرب  در طول جاده “مرگور” از ۲ گردنه باید عبور کرد تا به  روستای دزج (دزه ) که در دشتی بسیار سرسبز و زیبا  در حصار کوههای بلند و پربرف دالان‌یر و بوز سینا قرار دارد رسیده  . از این روستا در جهت غرب پس از عبور از  روستای کیسیان به روستای سوله دوکل خواهید رسید جاده تا آبادی  کیسیان آسفالت می باشد و از آنجا به بعد خاکی می باشد و این مسیر را با هرنوع وسیله نقلیه می توان رفت .