اسفند
گنبدی از جنس دریا
جزیره قشم بزرگترین جزیره خلیج فارس است که در این روزها آب و هوای معتدل و خوبی برای سفر دارد. به خصوص اگر در مناطق سرد کشور زندگی می کنید، این جزیره گرم و آفتابی بهانه خوبی برای یک سفر اسفند ماهی به شما می دهد! یکی از دیدنیهای این جزیره برای گردشگران علاقمند به آثار تاریخی و فرهنگهای بومی، مقبره «بیبی تمسنتی» است. مقبره «بیبیتمسنیتی» که به نام بی بی مریم هم معروف است، در روستای «تم سنیتی» در جزیره قشم قرار دارد. از روستا که بگذرید با بستری خشک شده از رودخانهای که گویا تا همین چندی پیش جاری بوده، روبهرو میشوید و پس از گذشتن از آن اولین چیزی که توجهتان را جلب میکند، نمای باقیمانده گنبدی تاریخی است که نشان میدهد آدرس را درست آمدهاید. نام «تم سنیتى» یا «طم صنیتى» (به روایت بعضى کتابها) در حقیقت باید نامى باشد که اسپانیایىها به بقعه پیر داده و احتمالا تغییر یافته Tomb Saint یا Saint Tomp (مقبره مقدس) است. این بنا از جنس سنگ و مرجان همراه با روکش آهک صدفی ساخته شده است اگر شما هم جزو افراد کنجکاو و تیزبین باشید با کمی پیادهروی در اطراف این آرامگاه دچار شگفتی فراوانی میشوید زیرا با یک نگاه اجمالی میتوانید تعداد زیادی تکههای سفال را از دورههای مختلف تاریخی و همچنین سنگ قبرهای تاریخی مشاهده کنید.
این مکان ارزش و احترام خاصی بین مردم روستا دارد، آنقدر که دور تا دور آن را قبرهای بسیاری از دوران مختلف تا امروزه پوشانده است. بنای مقبره دارای پلانی چهار ضلعی است که از خارج به هشت ضلعی تبدیل و به گنبد ختم میشود. آنچه از شواهد و قرائن پیداست در چهار طرف بنا سازههایی وجود داشته که امروزه تخریب شدهاند. این سازهها به صورت یک تل آوار در ضلع جنوبی، بقایای دو دیواره در ضلع غربی و باقیمانده اتاقی کوچک در ضلع شمالی و طاقنماهای تزئینی در ضلع شرقی به چشم میخورد. در داخل اتاق مقبره تلی از خاک دیده میشود که روی آن یک پارچه سبز رنگ کشیده شده است که بیانگر اعتقاد اهالی روستا به تدفین شخصی بزرگ و احتمالا امامزاده در این محل است. هنوز در گوشه و کنار این بنا ثار کاشیکاری و رنگهای تند تکههای باقیمانده کاشی به چشم میخورد که نشان میدهد در روزگاری دور این بنا دارای تزئیناتی از جنس کاشی بوده است. در اطراف این گنبد تعداد زیادی سنگ قبر با اشکال مختلف دیده میشود که روی بیشتر نها کتیبههایی به خط کوفی، نسخ و ثلث وجود دارد . پلان بنا به صورت چهار گوش است و برای ایجاد گنبد بنای چهار ضلعی به هشت ضلعی تبدیل شده و گنبد را روی آن ایجاد کرده اند که در داخل آن تزئیناتی به صورت کاربندی ها و مقرنس کاری هایی از گچ دیده می شود. لاشه سنگ و ملات گچ شیوه ای پارتی – ساسانی است که در این بنا نیز به کار رفته است. ورودی بقعه در قسمت غربی است که با توجه به آثار باقی مانده یک ایوان کوچک نیز داشته است و با توجه به نوع گنبد سازی و تزیینات می توان این بنا را به دوره تیموری(قرن هشتم) نسبت داد. شاید در کمتر نقطهای از ایران بتوانید مشابه این گنبد را پیدا کنید زیرا جنس گنبد بنا از مرجانهای دریایی است و از داخل نیز با آهک صدفی اندود شده است. هنوز در گوشه و کنار این بنا آثار کاشیکاری و رنگهای تند تکههای باقیمانده کاشی به چشم میخورد که نشان میدهد در روزگاری دور این بنا دارای تزئیناتی از جنس کاشی بوده است. در اطراف این گنبد تعداد زیادی سنگ قبر با اشکال مختلف دیده میشود که روی بیشتر آنها کتیبههایی به خط کوفی، نسخ و ثلث وجود دارد.