ایراشناسی
عمارت قزاقخانه تهران
در نزدیکی کاخ شهربانی تهران بنای قدیمی با معماری ساده به چشم میخورد که عمارت قزاقخانه نام دارد. این بنا با زیبایی و معماری جذاب خود هر بازدیدکنندهای را وسوسه میکند که از این بنا دیدن کند. این بنا را میتوان یکی از اولین ساختمانهای اداری و نظامی پایتخت نامید که تا امروز پا برجاست و در دل پایتخت قرار دارد. عمارت قزاقخانه در سال ۱۲۸۰ به دستور مظفرالدین شاه و در زمان ناصرالدین شاه ساخته شده است و حدود ۱۶۰ هزار متر مربع مساحت دارد. بنای عمارت قزاقخانه تهران در گذشته محلی برای استقرار قوای قزاق بود (قوای نظامی ویژهای که در پی قراردادی بین ایران و روسیه تشکیل شد) که رضا شاه و کلنل لیاخوف فرماندهان این ارتش بودند. سازه عمارت قزاقخانه در ۳ طبقه ساخته شده که در طبقهی اول تالارهایی آجری و در طبقات بالاتر راهروهایی با اتاقهای مختلف وجود دارد. این عمارت تا سالها قبل در اختیار ارتش بود و بخشهایی از آن مورد مرمت قرار گرفت. امروزه میتوان نمونهای از بازسازیهای دیوار بیرونی عمارت که شامل کاشیها و آجرهای زیبا و همچنین گچبریهای ساده است را دید و پی به رمز و راز این بنای قدیمی برد. سازه عمارت قزاقخانه نیاز شدیدی به بازسازی داخلی دارد و نمیتوان از آن بازدید کرد. به جز ساختمان عمارت قزاقخانه دو بنای دیگر که خوابگاه سربازان بوده نیز باقی مانده که قرار است تا در آینده در این مجموعه مورد مرمت قرار گیرند و ابهت گذشتهی خود را باز پس گیرند. در پلان عمارت قزاقخانه ترکیبی از هنر اروپایی و ایرانی به چشم میخورد و با داشتن ایوانهای مختلف دید خوبی به اطراف خود دارد. دلیل وجود ایوانهای مختلف این مجموعه این است که در محوطهی کنار آن مراسمات نظامی برگزار میشد و افراد والامقام در آن ایوانها به تماشا میایستادند. معماری این بنا بسیار هنرمندانه انجام شده و نمای بیرونی آن با وجود آسیب دیدن هنوز هم زیبا است. امروزه عمارت قزاقخانه در اختیار دانشگاه هنر تهران قرار دارد و همچنان منتظر بازسازیهای لازم است. اگر روزی از کاخ شهربانی و سردر باغ ملی دیدن کردید، حتما در کنار عمارت قزاقخانه نیز عکس یادگاری بگیرید و از تماشای معماری جذاب آن لذت ببرید. آدرس عمارت قزاقخانه به راحتی قابل جستجو است و میتوانید به خیابان امام خمینی، سردر باغ ملی و محوطه میدان مشق تهران بروید و آن را به نظاره بنشینید.
گوردخمه دکان داوود
در ایران باستان خاک سپاری مرده ها در گوردخمه ها انجام می شد، گورهایی که امروز از مکان های تاریخی جالبی برای بازدید شده اند. در کرمانشاه گوردخمه ای به اسم دکان داوود وجود دارد که تاریخ دوستان زیادی را برای بازدید به این شهر می کشاند. قبل از اینکه درباره گوردخمه دکان داوود حرف بزنیم خوب است بدانید که گورخمه با دخمه فرق دارد دخمه جایی در بالای کوه بود که جسد مرده ها در آنجا قرار داده می شود تا توسط حیوانات و پرندگان از بین برود اما گوردخمه آرامگاهی اتاق مانند است که در دل صخره ها و کوه ها حفاری می شد و به اندازه کافی بزرگ بود تا بتوان در آن اشیایی را قرار داد و مراسمی برگزار کرد. گور دخمههای ایران برای سه دوره مادها، هخامنشیان و پس از هخامنشیان هستند، در ایران فقط یک گوردخمه در تپه حسنلو است که برای دوره قبل از مادهاست. گور دخمه ها از نظر نمای بیرون سه دسته هستند: گوردخمه هایی که نمای ورودی آن ها ستون آزاد دارد، گوردخمه هایی که در دوطرف نمای ورودی آنها دو نیم ستون تزئینی حفاری شده، گوردخمه های ساده که هیچ ستون یا نیم ستونی ندارند. برای رسیدن به این گور دخمه تاریخی باید به ۳ کیلومتری جنوب شرقی سر پل ذهاب در ابتدای جاده انزل و در فاصله حدود ۱۰۰ متری از جاده اصلی کرمانشاه به سرپل ذهاب بروید. اینکه قدمت این گوردخمه به چه زمانی برمی گردد دقیقا معلوم نیست عده ای آن را برای دوران مادها می دانند و معتقدند که گوردخمه داوود مقبره آخرین پادشاه مادها یعنی ایشتوویگو است که کوروش بزرگ او را از سلطنت برکنار کرد.
اما تحقیقات جدید این نظریه را اشتباه می داند و می گوید قدمت این گوردخمه برای دوران هخامنشیان است و این احتمال وجود دارد که نقش برجسته آن برای دوره سلوکیان باشد. چون مقبره همه پادشاهان هخامنشی در پاسارگاد و تخت جمشید قرار دارد، این گور دخمه برای پادشاه هخامنشی ضحاک است که پدربزرگ مادری کوروش بود. بر اساس گفته ها، در زیر این گوردخمه نقش نوه ضحاک وجود دارد که در حال دعا برای آمرزیده شدن پدربزرگش است. اهل حق یا یارسان این گوردخمه را متبرک می دانستند و در روزهایی از سال در کنار آن مراسمی ویژه برگزار می کردند. گوردخمه دکان داوود در جلو ایوانی دارد که طولش در قسمت جلوی آن ۶۰/۹ متر و در قسمت عقب ۳۲/۹ متر است و ارتفاعش ۶۰/۲ متر و پهنای آن ۹۵/۱ متر می باشد. دو طرف ورودی مقبره ستونهایی وجود دارد که فقط سرستون و پایهاش به جای مانده است. در دیوار عقبی ایوان، ورودی با ابعاد ۱ در ۱/۵ متر به چشم می خورد که به اتاقی به طول ۸۳/۲ به عرض ۳۱/۲ و به ارتفاع ۱۸/۲ متری می رسد. در دیوارهای این اتاق ۵ طاقچه می بینید که محلی برای قرار دادن نذورات است، سقف اتاق برخلاف سقف مسطح ایوان جلو به شکل هلالی ساخته شده و در گوشهای از آن هم یک قبر بیضی شکل با عمق ۷۰ سانتی متر به چشم می خورد. در ۸ متر پایین تر از گوردخمه قاب مستطیل شکلی روی یک قاب قدیمی تر کنده کاری شده که در آن شخصی به حالت نیمرخ ایستاده، لباسی بلند پوشیده و یک دستش را برای نیایش بالا برده است.