باغچه جوق
باغچه جوق ماکو
موقعيت طبيعی:
از ماكو كه بسمت بازرگان مي رويد از سمت چپ جاده آسفالته بين اين دو شهر جاده خاكی منشعب مي شود كه پس از طی چند كيلومتر به دهكده سبز و خرمی كه در دامنه كوهی قرار گرفته می رسيم .این روستا از غرب و جنوب به دامنه کوه چرکین و چشمه ای به نام کلیسه منتهی می شود . در سمت جنوب شرقي آبادی ساختمان نسبتاً مجلل و تاريخی ديده می شود كه صاحب اوليه آن تیمور تیموری معروف به اقبال السلطنه ماكوئی بوده است . اسم اين اثر تاریخی به تبعت از نام دهكده باغچه جوق ( در زبان ارمنی یعنی ده ) قصر باغچه جوق ناميده می شود.
موقعيت فعلی:
با توجه باينكه قصر باغچه جوق در مجاورت ده قرار گرفته و از دو طرف بوسيله ارتفاعات كوههای مجاور محصور گرديده ، لذا مقداري از زمينهای پيرامون آن ( خارج از حياط محصور كننده ) تبديل به باغات ميوه شده است و هيچگونه تعیيراتی در وضعيت كلی اثر بوجود نيامده است.
تاريخچه:
اين بنای تاريخی در زمان سلطنت مظفرالدين شاه قاجار ( ۲۴ – ۱۳۲۳ ) ه.ق توسط اقبال السلطنه ماكوئي كه يكي از سرداران با نفوذ آن زمان بوده در اين محل كه نزديك بمرز شوروي و تركيه مي باشد احداث گردیده و در واقع ساختمان ، قصر حكمران بوده و در فاصله ۳ يا ۴ كيلومتری آن ساختمان ديگری بنام قلعه جوق كه محل استقرار قواي نظامي سردار ماكو بوده است ساخته شده ، بعد از سردار ماكو قصر بدست ورثه افتاده و بعداٌ دولت آنرا خريداري و در رديف بناهاي تاريخي در دست تعمير قرار مي گيرد.
مشخصات بنا:
ساختمان قصر باغچه جوق كه مقر سكونت يكي از حكمرانان مقتدر دوره قاجاريه بود در دامنه دلپذير كوهستان و در داخل باغ بسيار با صفائي قرار گرفته است و بعلت روابط نزديك سردار با هنرمندان روسي و مجاورت با مرز تاثير معماري روسي در ساختمان باغچه جوق بخوبي مشهود است اين بناي قديمي را مي توان به چهار بخش متمايز تقسيم نمود:
۱- ورودي حياط كه داراي هشتي نسبتاً كوچكي با سقف نقاشي شده مي باشد و راه ارتباطي بداخل حياط ساختمان است. در داخل حياط علاوه بر درختان ميوه سه عدد حوض کوچك و بزرگ و سكوهائي جهت استراحت ساخته شده است ، ضمناً فرم حياط به تبعيت از فرم طبيعی دامنه كوه دارای پستی و بلندی می باشد.
۲- ساختمان اصلي قصر كه در وسط باغ احداث گرديده است شامل ساختمان دو طبقهای با سقف شیروانی و اطاقها و سالنهای متعدد با نقاشی و گچبری و آينه كاری مي باشد مخصوصاً تالار بلند آينه كاري حوضخانه آن بسيار نفيس و جالب است ضمناً علاوه بر مجسمههای گچی و نردههای چوبی راه پلهها ، وسايل زندگی زمان مربوط نيز با ساختمان خريداری شده كه بسيار جالب توجه می باشد ، نمای ساختمان با مجسمههای گچی نزئين و از گيرائی خاصي دارا می باشد.
۳- ساختمان سنگي يا آشپزخانه قصر كه با سنگ سفيد صيقلی و فرمهای حجاری شده ساخته شده است.
۴- قسمت متفرقه و كم اهميت شامل ساختمانهاي انباري و توالت و غيره می باشد.
عوامل تزئین و آرايش ساختمان به دو نوع تقسيم می شود:
الف : نماي خارجی كه با سنگهاي صاف و تقسيم بندی آنها و نصب مجسمههای گچی و فرم سردرها و نرده های گچی اطراف لبه بام كاخ که بجای دستانداز به كار رفته شده اند.
ب: نمای داخلی ساختمان كه با گچبريها و آينه كاری و نقاشيهای متنوع برروی سقف و ديوارها و انواع كاغذ ديواريهای آن زمان تزئين شدهاند.