بسطام
آبشار مجن سمنان
آبشار زیبای مجن از جاهای دیدنی شاهرود به شمار میرود و در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شاهرود واقعشده است. این آبشار دیدنی و باصفا، یکی از جلوههای طبیعی شهر مجن است. در انتهای مجن درهای زیبا با مناظری منحصربهفرد از کوه و دشت و رود، قرار دارد که در فصل بهار بوی عطر گلهای وحشی و در فصل تابستان گلهای آفتابگردان بر زیبایی آن میافزایند. این آبشار در زمستان نیز بسیار دیدنی است و دستههای پر تعداد کبک شما را تا دهانه آبشار همراهی میکنند. بعد از گذشتن از دره مجن وارد طبیعت کوهستانی منطقه میشوید و دل صخرهای بسیار عظیم طنین آبشار مجن را خواهید شنید. این کوه صخرهای جالب، آبشار را در محوطهای باریک و غار مانند محصور کرده است. برای دیدن آبشار مجبورید وارد آبی سرد و زلال شوید و با حدود بیست متر پیادهروی در آب در فضایی زیبا و هیجانآور از آن لذت ببرید.
در بالای آبشار اول چندین آبشار نیز در دل صخرههای مرموز و بکر واقع گشتهاند که دستیابی به آنها بسیار سخت است و مکانی مناسب جهت آرامش پرندگان به حساب میآید. صخرههای عمودی کنار آبشار جهت عملیات صخرهنوردی بسیار مناسب بوده و عظمتی شگرف دارد. رود زیبای مجن، رودی فصلی به طول ۲۵ کیلومتر بوده که پس از مخلوط شدن با ریزابههای زیادی در مسیر شرقی حرکت کرده و به رودخانه تاش میپیوندد. شهر مجن به دلیل قرار گرفتن در منطقه کوهستانی، شهری بن بست است و تنها راه ارتباطی آن جادهای آسفالت است که مجن را به شاهرود و بسطام ارتباط میدهد. آبوهوای مجن، در پاییز و زمستان سرد و یخبندان همراه با بارش برف سنگین و در بهار و تابستان معتدل است. وجود آثار سفالی و قلعههایی در اطراف شهر مجن و همچنین درختان کهنسال ارس که در منطقه به نام سور مشهور هستند، نشانگر قدمت تاریخی این منطقه است. آنچه مجن را از نظر جلب گردشگر ممتاز ساخته است، سبک معماری و طبیعت زیبای آن است. در این شهر خانهها گرداگرد تپهای در دامنه کوه و در میان دو رودخانه پی حصار و پیش ده که از کوههای اطراف سرچشمه میگیرند، بناشده است. درمجموع طبیعت سرسبز و رودخانههای جاری، مجن را به باغی دلگشا در حاشیه کویر مبدل ساخته است. البته از بارانهای سیل آسا و شدید این منطقه هم نباید غافل شد.
تاریخ در شهر زردآلوها
باید یک بلیط به مقصد شاهرود بگیرید تا یکی از زیباترین برج های کشور را در نزدیکی شهر بسطام ببینید. برجی به نام کاشانه که در جنوب شهر بسطام و جنوب شرقی مسجد جامع این شهر قرار دارد و شما را به معماری بناهای قرن هفتم و هشتم هجری می برد. بسطام در شش کیلومتری شمال شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد. شهری تاریخی با آب و هوایی لطیف و معتدل که بیشتر گردشگران، آن را با باغ های زردآلو می شناسند. اما بسطام جاذبه های دیگری دارد که شاید معروف ترین و دیدنی ترین آنها همین برج کاشانه باشد. از تاریخ بنای این برج اطلاع صحیحی در دست نیست اما آنچه از ظاهر شکیل آن دریافت می شود این است که این ساختمان از بناهای مهم خطه قومس بوده است. برخی از شرقشناسان از جمله آندره گدار بر این گمان هستند که این بنا از آثار غازانخان مغول است و نام اصلی آن غازانه بوده که به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن کاشانه نامیده شده است. اما به عقیده اهالی بسطام، این برج قبل از اسلام آتشکده زرتشتیان بوده است و در دورههای بعد از اسلام، از آن برای دیدهبانی بسطام استفاده میشد. با توجه به اسلوب ساختمان و عوامل دیگر به نظر میرسد که این بنا کاربردی مثل رصدخانه داشته باشد.
تاریخ بنای برج کاشانه بر اساس کتیبه سر در ورودی آن به سال ۷۰۰ قمری برمی گردد و در بالای این برج ۲۰متری، نوشته ای به خط کوفی دیده میشود که در آن نام الجایتو، هشتمین سلطان سلسله ایلخانان ثبت شده است. البته ارتفاع درونی این برج ۴متر از ارتفاع بیرونی آن بیشتر است و به حدود ۲۴ متر می رسد. شکل خارجی این بنا یک چند ضلعی منتظم است که اگر از نزدیک اضلاع آن را بشمارید، به سی ضلع خواهید رسید. در بالای برج دو حاشیه از آجرها بزرگ وجود دارد و در ضلع جنوب غربی آن، روی یک آجر کلمه بسم الله الرحمن الرحیم با خط ثلث بسیار زیبایی دیده میشود. این برج که در قرن ها عمر خود سالم مانده، تنها یک بخش تخریب شده دارد که سقف آن است و در دورههای بعد تعمیر شده است. بد نیست بدانید که بسطام در زمان های گذشته یکی از بلاد مهم ایالت قومس یا کومش بود و در قرن های متمادی راه ارتباطی شرق و غرب ازاین شهر می گذشت. این شهر که از نظر سوق الجیشی موقعیت و اهمیت بسیاری داشت، در دوره سلجوقی بیشتر مورد توجه قرار گرفت و در دوره ایلخانیان، از زمان غازان خان به بعد رونقی تازه یافت. مجموعه های تاریخی مذهبی آن مانند زیارتگاه امامزاده محمد بن جعغر صادق (ع)، مسجد جامع بسطام، برج کاشانه، ایوان الجایتو، گنبد و ایوان غازان خان و… دیدنی های تاریخی این منطقه هستند که در سفر به بسطام باید از آنها بازدید کنید.