ترین
قدیمی‌ترین جزیره ایران – بوشهر
جزیره گردی، شاید یکی از بهترین انواع سفری باشد که ما کمتر تجربه کرده ایم. زندگی در جزیره، سبک متفاوتی دارد و سفر به میان مردمی که با این سبک روزگارشان را می گذرانند، می تواند شما را به دنیای متفاوتی ببرد. دنیایی پر از ماهی و بوی دریا! جزیره خارک یکی از آن جزیره هایی است که باید آن را از نزدیک ببینید. این جزیره در شهرستان گناوه از استان بوشهر قرار گرفته و حدود ۳۰ کیلومتر از نزدیک‌ترین ساحل ایران یعنی بندر ریگ فاصله دارد. فاصله خارک با بوشهر هم حدود ۵۷ کیلومتر است. بنابراین در سفر به خارک، می توانید یک جنوب گردی خوب هم داشته باشید. در قسمت شمالی خارک، جزیزه بسیار کوچک‌تر و باریکی با نام خارکو وجود دارد که این نام توسط بومیان منطقه بر آن گذاشته شده است. با این که یکی از مهم‌ترین مراکز صادرات نفت خام جهان در خارک قرار دارد، اما این جزیره فقط دارای حدود ۸ هزار نفر جمعیت بومی است. موقعیت جغرافیایی جزیره به گونه‌ای است که از اواخر اسفند ماه هوا رو به گرما رفته و در کنار افزایش دما رطوبت هوا هم بالا می‌رود، پس بهترین زمان برای بازدید از خارک فصل‌های پاییز و زمستان است.جزیره خارک بزرگترین پایانه نفتی ایران است که بیش از ۹۵ درصد از کل صادرات کشور را تامین می کند اما این تنها دلیل اهمیت خارک نیست؛ میراث فرهنگی به جا مانده از تمدن‌های عظیم کهن پارسی در این جزیره لقب باستانی‌ترین جزیره ایران را به آن داده است. این جزیره را به لحاظ سابقه حضور تمدن‌های مختلف می‌توان «موزه طبیعی دیرینه‌شناسی و باستان‌شناسی ایران» نامید.
ورود پر دردسر
در دوران جنگ تحمیلی ورود افراد متفرقه و غیربومی به جزیره ممنوع بود و این قانون به دلیل وجود تاسیسات مهم نفتی و… در جزیره اجرا می‌شد، متاسفانه پس از پایان جنگ این قانون مورد بازنگری قرار نگرفت و هنوز هم اگر کسی قصد بازدید از این جزیره را داشته باشد باید از فرمانداری مجوز دریافت کند که باعث رکود گردشگری در این جزیره زیبا می‌شود. البته در حال حاضر روزانه یک کشتی گردشگران را از بوشهر به خارک منتقل کرده و یک کشتی نیز در روز از جزیره به سمت بوشهر حرکت می‌کند که بهترین امکان دسترسی به جزیره نیز همین کشتی‌ها هستند.
جزیره شگفت انگیز
این جزیره از فسیل‌ها و اندام‌های مرجان‌ها، دوکفه‌ای‌ها و دیگر جانداران دریایی که آمیخته با ذرات ماسه شده‌اند، تشکیل شده و تنها لایه‌ای نازک از سطح جزیره که ضخامتی حدود ۲۰ سانتیمتر تا ۵ متر دارد، از سختی بیشتری برخوردار است. درخت بومی جزیره، درخت انجیر هندی یا banyan tree است که بسیار بزرگ و پرسایه است. این درخت دارای ریشه‌های هوازی است که از خاک بیرون آمده و با پیچیدن بر تنه درخت از آن بالا رفته و از شاخه‌ها آویزان می‌شود. جزیره خارک از معدود جزیره‌های خلیج فارس است که آب شیرین فراوان دارد و در سراسر جزیره آثار و نشانه‌های استفاده از آب شیرین به چشم می‌خورد. علاوه بر آن کاریزهای کهنسالی هم در جای‌جای جزیره دیده می‌شود که در حال تخریب هستند. همچنین چاه‌های دیگری نیز در جزیره وجود دارند که مردمان خارک مانند دیگر نواحی جنوبی ایران، در انتهای آنها درختان مو می‌کارند. این درختان بدون نیاز به آبیاری و با استفاده ار رطوبت اعماق چاه، هر کدام سالانه تا چند صد کیلو انگور می‌دهند. در این جزیره امکاناتی از قبیل مراکز خرید و رستوران و… وجود دارد و همچنین می‌توانید از سواحل شنی زیبای آن برای شنا استفاده کنید. بهترین ساحل برای شنا در جزیره، پلاژ شرکت نفت است که امکانات مناسبی برای شنا کردن دارد.
دیدنی‌های جزیره خارک
بقعه میرمحمد: این بنا مربوط به اواخر قرن ۷ هجری قمری است که دارای دو گنبد مخروطی بوده و از سنگ و گچ ساخته شده است. امکانات بنا عبارتند از یک نمازخانه بزرگ به همراه پوشش گنبد مخروطی و یک اتاق کوچک که ضریح و قبر امامزاده در آن قرار دارد. مردم بر این باورند که این بقعه مدفن محمد حنفی فرزند حضرت امیرالمومنین(ع) است، کتیبه‌ای هم با این مضمون در آن وجود دارد: «هذه المشهد محمد بن امیرالمومنین علی.»امامزاده میرارم: امامزاده میرارم یا «پیرارم» در جنوب شهر خورموج واقع شده است. درون بقعه ضریحی وجود ندارد. مقبره با سنگی قدیمی و سخت به طول ۱۲متر با تراش اسلیمی و نقش سروک‌سازی بسیار ظریف روی پایه‌ای مستطیل شکل قرار دارد. در کنار این سنگ اسلیمی شکل، خطوط و نقوش ظریف در اندازه‌های مختلف به چشم می‌خورد.دو پایه آتشدان سنگی نظیر آتشدان‌های سنگی دوره هخامنشی روی این سنگ قرار دارد. علاوه بر آن یک قطعه سنگ بیضی شکل در داخل بقعه و روی آن قرار گرفته که قابل جابه‌جا شدن است. به نظر می‌رسد قدمت این سنگ به زمان‌های بسیار دور پیش از اسلام و به دوران سلطه یونانیان و عهد سلوکیان می‌رسد. مردم خورموج بر این باورند که این مقبره مدفن میرارم فرزند سام، پسر نوح پیامبر است.قلعه هلندی‌ها : یکی از دیدنی‌های خارک بقایای قلعه‌ای است که در شمال شرقی جزیره قرارگرفته است. گذر زمان به همراه تخریب‌هایی که توسط انسان‌ها صورت گرفته بخش‌های بسیاری از این قلعه را از بین برده است. این‌گونه که از اسناد و شواهد بر می‌آید این قلعه در گذشته دارای برج و بارویی بوده که امروزه از آن اثری دیده نمی‌شود.متون تاریخی، سازنده قلعه را فردی هلندی به نام کینپ هاوزن معرفی می‌کند که وی در دوره تسلط بیگانگان بر جزایر خلیج فارس در سال ۱۷۴۷ میلادی این قلعه را بنا نهاد؛ همان زمان که هلندی‌ها به بهانه تجارت این جزیره را تصرف کردند و به عنوان مرکز تجاری از آن استفاده می‌کردند.کتیبه هخامنشی: این کتیبه که متعلق به اواخر دوره هخامنشی است روی صخره‌ای مرجانی به ابعاد ۸۵ در ۱۱۶ حک شده است. البته کشف این کتیبه به صورت اتفاقی و حین عملیات راهسازی برای ساخت جاده‌ای منتهی به کتابخانه عمومی واقع در محله ۳ تانکی جزیره صورت گرفت.متاسفانه در خرداد ماه سال ۱۳۸۷، افرادی ناشناس از حصار دور کتیبه عبور کردند و با شیء نوک تیز مابین حروف میخی کتیبه را بشدت تخریب کرده و به آن آسیب رساندند. از این کتیبه به عنوان قدیمی‌ترین سندی که نام خلیج فارس در آن ذکر شده است، یاد می‌شود.گورستان باستانی: در قسمتی از کوهستان جزیره خارک قبرهای زیادی وجود دارد که باتوجه به عمق کم و سطح مدور برخی از آنها، می‌توان آنها را به زرتشتیان نسبت داد. روی بعضی از قبرها که مدخل‌های کوتاهی دارند نقش صلیب وجود دارد که نشان می‌دهد مسیحیان نیز مرده‌های خود را در آنجا به خاک سپرده‌اند. باستان‌شناسان تعدادی از قبرها را در گورستانی در قسمت شرقی جزیره شکافته‌اند که همگی به اواخر دوره ساسانی مربوط است؛ در گور مردان شیء‌هایی به دست نیامده ولی درقبر زنان شیشه‌های کوچکی که احتمالا در آن عطر می‌ریختند و همچنین جواهرات کم‌ارزش مانند حلقه انگشتری و آینه‌های مفرغی پیدا شده است.
دیدنی ترین آبشار ایران را در گچساران ببینید
در ۲۵ کیلومتری شمال غرب گچساران و در نزدیکی پاسگاه عبداللهی، منطقه زیبای آبشار کیوان لیشتر واقع شده است که یکی از عجیب ترین آبشارهای صخره ای دنیا را دارد. آبشاری پله کانی که منظره آن شبیه به نقاشی های تاریخی است. آبشار کیوان لیشتر طبیعتی، بکر و دست نخورده دارد که در محل برخورد دو رودخانه یا دره که در اصطلاح محلی به آنها دره تنگ درک و دره سور(شور) گفته می‌شود به وجود آمده است. آب در یک مسیر پلکانی با ایجاد هفت آبشار کوچک، جاری است و طبیعت سبز اطرافش، منظره چشم نوازی را به وجود آورده است.در یک سمت آبشارهای با ارتفاع زیاد و پوشش گیاهی مناسب و البته برکه‌ها یا به اصطلاح محلی برم‌های بزرگ دارد و از سمت دیگر و بر روی شاخه دیگر آبشارهای پله پله همراه با استخرهای طبیعی که برای شنا مناسب است را دارد.با این حال این آبشار به دلیل وجود صخره های سخت و عمق زیاد در برخی قسمت ها مکان خطرناکی برای شنا به حساب می آید که قربانیان زیادی گرفته است. بنابراین اگر مسلط به شنا نیستید به هیچ عنوان در کیوان لیشتر تن به آب نزنید.
آبشار کیوان بین استان خوزستان و کهگیلویه و بویر احمد قرار دارد. در واقع در ۲۵کیلومتری گچساران است و در شرق شهر بهبهان و به فاصله حدود ۳۵ کیلومتری ازاین شهر و در جنوب دشت لیشتر واقع شده است. دسترسی به این محل از طریق روستای هفت چشمه ممکن می باشد که البته بخشی از مسیر پس از روستا خاکی است.کهگیلویه و بویر احمد به جز این آبشار، آبشارهای دیدنی دیگری هم دارد. آبشارهای معروف استان عبارت اند از: آبشار یاسوج، آب نهر کاکان، آبشار شهنیز، آبشار تنگ تامرادی و آبشار بهرام بیگی در شهرستان بویراحمد، آبشار کمر دوغ و آبشار خیمه و کوه دیوک در کهگیلویه و آبشار مفید، آبشار منج و آبشار کوه گل، آبشار آب سپا (چاگل) در شهرستان دنا، آبشار طسوج در چرام، آبشار شادگان در شهرستان باشت، آبشار رودبال، آبشار هرجون. در یک سمت آبشارهای با ارتفاع زیاد و پوشش گیاهی مناسب و البته برکه‌ها یا به اصطلاح محلی برم‌های بزرگ دارد و از سمت دیگر و بر روی شاخه دیگر آبشارهای پله پله همراه با استخرهای طبیعی که برای شنا مناسب است را دارد . بیش از سه چهارم مسیر دسترسی به این آبشار با اتومبیل و بقیه، با پیاده روی امکان پذیر است. آب کوه‌های دیل، آب گرمو و چهاربیشه در نزدیکی پاسگاه عبدالهی به هم پیوسته و تشکیل نهری فصلی را می‌دهند که از اواسط پاییز تا اواخر بهار جریان دارد.
بزرگترین مسجد روباز ایران
بیایید ساختمان یک مسجد را تصور کنیم. ساختمان مساجد از چه بخش هایی تشکیل می شود؟ مساجدی که این روزها در شهرها ساخته می شوند همه با کمی تفاوت شبیه همدیگر هستند. ساختمان این مساجد از دیوار حائل، گنبد، گلدسته، صحن و شبستان و … سقف تشکیل شده اند. همان طور که کسی نمی تواند خانه اش را بدون سقف تصور کند صحبت کردن درباره مسجد بدون سقف هم چندان عادی نیست.
اما جالب است بدانید خیلی از معماران قدیمی با شما هم عقیده نیستند. این استادکاران به دو دلیل مساجد روباز را به مساجد مسقف ترجیح می دادند. اول این که در تاریخ نقل شده که مسجد پیامبر هم در ابتدا مسقف نبوده است. اما به خاطر محفوظ ماندن نمازگزاران از گرمای آفتاب و ریزش باران، سقف این مسجد را با استفاده از شاخ و برگ درختان نخل که روی داربست های چوبی سوار شده بود ساختند بنابراین در مناطقی که به لحاظ اقلیمی و آب و هوایی امکان احداث مساجد روباز وجود داشته باشد بعضی معمارها ترجیح می دهند مسجدشان را بدون سقف بنا کنند. دلیل دوم علاقمندی معماران به مساجد روباز این است که یکی از مستحبات در انتخاب مکان نماز و نیایش، روباز بودن و مسقف نبودن محل عبادت است. با همه این حرف ها شاید این موضوع هنوز برای شما عجیب باشد و بپرسید که آیا مسجد روباز در کشور ما وجود دارد؟پاسخ مثبت است. برای دیدن یک مسجد روباز می توانید به استان آذربایجان غربی؛ شهرستان خوی سفر کنید. اسم این مسجد زیبا مسجد مطلب خان است که در مرکز شهر خوی واقع شده است. این مسجد به فاصله حدوداً ۳۰ متری بازار قدیمی و در کنار خیابان طالقانی در کنار چند مسجد قدیمی دیگر قرار گرفته. یادگار مطلب خان درواقع متعلق به دوره ایلخانی است اما بعد از ویرانی در اوایل دوره قاجار تجدید بنا شده.مسجد مطلب خان شبستان بزرگ روباز مربع شکلی دارد که دور تا دور آن را حجره‌های دو طبقه و شاه‌نشین‌های بلند و ایوانی عظیم احاطه کرده‌است. جبهه بیرونی و درونی این مسجد آجری بدون تزئینات است، قسمت‌های داخلی ایوان و طرفین ورودی آن در آجر چینی با پس و پیش نمودن آجرها فرم خاصی بدان داده‌اند و قسمت بالای محراب ورودی شبستان، با مقرنس‌های درشت گچی آرایش شده. در طبقه بالا و در چهار گوشه شبستان فضاهایی با نرده‌های چوبی برای نشستن زنان تعبیه شده و دسترسی به این فضاها از طریق پله‌هایی که در چهارگوشه بنا وجود دارد تأمین شده است.
همان طور که گفته شد ساختمان اولیه مسجد مطلب خان در دوره ایلخانی در بافت مرکزی و قدیم شهر خوی بنا شده اما پس از تخریب شدن، یک بار دیگر در حدود ۱۲۵۵ هجری قمری به همت مرحوم مطلب خان از نوادگان شیخ بهایی مرمت و تجدید بنا شده است. بنا براین اسم مسجد برگرفته از نام حاج مطلب، زرگر مخصوص نایب السطنه عباس میرزا است که از روی احترام به او عنوان خان داده شده است. در تاریخ نقل شده که مسجد پیامبر هم در ابتدا مسقف نبوده است. اما به خاطر محفوظ ماندن نمازگزاران از گرمای آفتاب و ریزش باران، سقف این مسجد را با استفاده از شاخ و برگ درختان نخل که روی داربست های چوبی سوار شده بود ساختند . مسجد مطلب خان خوی ویژگی های معماری کم نظیر دیگری هم دارد که این مسجد را از دیگر مساجد تاریخی کشور متمایز کرده است؛ در واقع محراب این مسجد با ۱۲٫۵ متر ارتفاع و ایوان آن با ۲۵ متر ارتفاع از بلندترین محراب ها و ایوان های مساجد در ایران است. هرچند گفته شده که مسجد مطلب خان به زودی مورد مرمت و بازسازی قرار می گیرد و مسقف می شود اما یادمان باشد که این مسجد یادگار معماران روشن ضمیری است که روزگاری دوست نداشتند دیوارها و سقف های تیره و آجری بین آنها و عالم قدس کوچک ترین فاصله ای ایجاد کند.
گنبدسلطانیه، بلندترین گنبد آجری جهان
گنبد سلطانیه در کنار آثار بزرگی مثل تخت جمشید، ارگ بم، میدان نقش جهان در میان آثار ایرانی ثبت شده در فهرست گنجینه‌های جهانی قرار دارد. بزرگترین گنبد تاریخی ایران و بزرگترین گنبد آجری جهان تنها سرآغاز لیست بلندبالایی است که این گنبد را توصیف می‌کند.شهر سلطانیه، در قرن ۸ پیش از میلاد محل زندگی قوم ساکاراتی بوده و شاهان ماد آن را اریباد و ارساس می نامیدند، اما از آن تاریخ تا دوره مغول هیچ خبری از سلطانیه در تاریخ ایران نیست. تا پیش از آن که سلطان محمد خدابنده شهر را تبدیل به مرکزی پررونق و تجاری کند، این محل شهریاز یا شهریار خوانده می شد. گنبد سلطانیه از هر نظر بنایی منحصر بفرد و شگفتی ساز است اما ظاهرا آن را با الهام از مقبره سلطان سنجر در مرو طراحی کرده اند با این تفاوت که مقبره سلطان سنجرمربع است در حالیکه سلطانیه ۸ ضلع است. این گنبد به حدی در دوره خود معروف بود که ۱۰۰ سال پس از ساختن آن گنبد کلیسای سانتا ماریا دل فیوره فلورانس را با الهام از آن ساختند. رنگ اصلی در تزیین بنا آبی است که از آبی کمرنگ و آسمانی تا فیروزه ای و حتی سبزآبی سیر در کل آن دیده می شود. بنا دارای ۳ در ورودی است که اکنون در اصلی مسدود است. همچنین ۸ پلکان مارپیچ طبقات را به هم وصل می کند. بالای چهار ایوان اصلی بنا، چهار پنجره بزرگ وجود دارد. گنبد سلطانیه از نظر حجم، سبک معماری، رابطه فضاها، تناسبات موجود در اجزای مختلف، ایستایی و مقاومت بنا، و زیبایی‌شناسی و تزیینات، نمونه ای منحصر به فرد و نقطه تحولی در معماری اسلامی به شمار می‌آید. در بسیاری از متون تاریخی و سفرنامه‌ها، به عظمت این بنای باشکوه اشاره شده و بسیاری از شرق‌شناسان و باستان‌شناسان غربی نیز اهمیت فوق‌العاده آن را مورد تأکید قرار داده‌اند. بدنه اصلی گنبد و تمام ساختمان آن با آجر ساخته شده و گنبد با روکش کاشی‌های فیروزه‌ای و لاجوردی و به شیوه معرق‌کاری تزیین شده است.
معروف ترین بنای شهر
گنبد سلطانیه یا مقبره اولجایتو معروفترین بنای شهر سلطانیه و حتی کل استان زنجان است. این بنا که در فاصله سال های ۷۰۲ تا ۷۱۲ ه. ق به دستور سلطان محمد خدابنده و نظارت خواجه رشید الدین فاضل همدانی ساخته شده ، در واقع از ابتدا به قصد استفاده آرامگاهی ساخته شد. بنایی است ۸ ضلعی با ۸ مناره که سقف دو پوشه با شکوه و معروف فیروزه ای رنگی بر آن قرار گرفته است. در تمام بنا آیات قرآن و نوشته های مذهبی به خط ثلث و کوفی بر دیوارها و کتیبه ها دیده می شوند. این گنبد عالی ترین نمونه معماری ایلخانی است. گفته می شود در ابتدا بنا بوده پس از اتمام بنای آرامگاه، اجساد امام علی و امام حسین (ع)، به این محل منتقل شوند که بعد ها با مخالفت علمای شیعه در نجف و کربلا و حرام بودن نبش قبر در اسلام، سلطان محمد خدابنده از انجام این کار منصرف می شود. برخلاف باوری که وجود دارد این مکان مقبره اولجایتو، سلطان محمد خدابنده نیز نیست. مدفن وی در کوه های اطراف سلطانیه است. در زیر بنا دالانهای زیرزمینی وجود دارد که بسیاری معتقدند برای برپایی آیین های شمنی که سلطان محمد در ابتدا وابسته آن بوده ایجاد شده اند. گروهی معتقدند سلطان محمد در سال های اخر عمرش از اسلام رو گردان شده و دوباره به آیین آباء و اجدادی اش متمایل شده و این دالان ها یادگار این بازگشت است. گنبد سلطانیه گذشته از جنبه آرامگاهی؛ بعنوان ساعت آفتابی نیز مورد استفاده قرار می گرفته است، هنگام ظهر از نوریکه ز دریچه اصلی سقف می تابیده قابل تشخیص بوده است، نوری که از پنجره های بزرگ عبور می کردند حدود ساعت و نوری که از پنجره های کوچک می گذرد حدود دقیقه را معین می کنند.
گنبد «ترین»ها
گنبد خانه دارای ۸ دیوار ضخیم است که وزن ۱۶۰۰ تنی گنبد را تحمل می کنند، ۸ مناره نیز در زاویه هر دیوار وجود دارد. ارتفاع گنبد اولجایتو، ۵/۵ و قطر آن ۳۰/۶ متر است. این گنبد بزرگترین گنبد تاریخی ایران و بزرگترین گنبد آجری دنیاست. از لحاظ قدمت سلطانیه، قدیمی ترین گنبد دوپوشه جهان به شمار می رود. گنبد ضخامتی حدود ۱۶۰ سانت دارد و فضای کاذب بین دو گنبد ۶۰ سانتیمتر است. دولایه بودن گنبد یکی از دلایلی است ماندگاری آن است تا جاییکه گنبد حتی در برابر زلزله نیز تا به حال پایدار مانده است. تنها تغییری که در طول ۷۰۰ سالی که از ساخت گنبد می گذرد بر آن اتفاق افتاده نشست ۲ تا ۸ سانتی متری آن است. گنبد سلطانیه گذشته از جنبه آرامگاهی؛ بعنوان ساعت آفتابی نیز مورد استفاده قرار می گرفته است، هنگام ظهر از نوریکه ز دریچه اصلی سقف می تابیده قابل تشخیص بوده است، نوری که از پنجره های بزرگ عبور می کردند حدود ساعت و نوری که از پنجره های کوچک می گذرد حدود دقیقه را معین می کنند. سرداب در ضلع جنوبی زیر تربت خانه قرار دارد، برخی می گویند این بخش از بنا پیش از ساختن گنبد وجود داشته و محل برگزاری آیین های شمنی و محل دفن مردگان در سردابه ها با زیورآلات و وسایل شان بوده است.اما در سرداب هیچ اثری از آثار مقبره های شمنی دیده نمی شود. حتی مقبره سلطان محمد خدابنده هم در این مکان نیست. ۱۱۰ پله ای که در بنا وجود دارد در حروف ابجد مترادف نام حضرت علی است و بیانگر ارادت سلطان محمد به این حضرت است.
بنایی که جهانی شد
بنا چندین بار در دوران مختلف مورد مرمت قرار گرفته، در دوره صفوی و قاجار ترمیم هایی روی آن انجام شده اما مرمت اساسی گنبد چندین سال است که در دست اقدام است. در داخل فضای گنبد و در زیر آن ۳۵ سال است که داربست هایی دیده می شود که توسط هیات ایتالیایی مرمت گر گنبد کار گذاشته شده و هنوز بدون آنکه تغییر بنیادی در مرمت صورت بگیرد در آنجا وجود دارد. گنبد سلطانیه در سال ۱۳۸۴ در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. در خارج از بنای گنبد موزه کوچکی وجود داردد که عکس ها و اشیایی در آن برای بازدید وجود دارد.
چطور برویم؟
گنبد سلطانیه در مسیر جاده تهران به تبریز قرار دارد و نمای زیبای آن از میان دشت های زنجان قابل مشاهده است. اگر مسافری از مرکز و جنوب کشور هستید در ابتدا باید خودتان را به تهران برسانید. چرا که زنجان و شهر سلطانیه در جاده تهران- تبریز واقع است. از تهران به سمت قزوین حرکت کنید، اگر مسیر جاده قدیم را انتخاب کرده اید باید از تاکستان عبور کنید تا به زنجان و پس از آن به سلطانیه برسید که در ۳۶ کیلومتری زنجان قرار دارد. اگر مسیر انتخابی شما اتوبان قزوین به زنجان است باید از با استفاده از علائم خروجی وارد جاده قدیم شوید و مسیر را به شکلی که گفته شد ادامه دهید. گنبد سلطانیه با انشعاب از جاده اصلی و طی ۵ کیلومتر در مسیر فرعی در میان دشت های اطراف خود را به شما نشان می دهد و از همان لحظه اول شکوه آن را خواهید دید.
یکی از چهار قرآن قدیمی دنیا در ایران
کم پیدا می‌شود کردی که از او درباره جاذبه‌های گردشگری کردستان سوال کنید و او در حرف‌هایش روستای نگل(نوگل) را از قلم بیندازد و نگوید که روستایی هم هست در ۶۵ کیلومتری سنندج که به دیدن می‌ارزد و نه‌تنها قرآنی تاریخی دارد بلکه آب و هوایش هم رویایی و طبیعتش بکر است و از آنجا که در دره‌ای واقع شده هوایش همیشه خنک است و بس که درخت دارد زمینش با آفتاب تند و خشکی غریبه است و مردمش همیشه منتظرند که مسافری از راه برسد تا مهربانانه جلو بروند سلامش کنند، حالش را بپرسند و دعوتش کنند تا با آنها یک استکان چای بخورد یا قرآن‌شان را ببیند. یا افسانه پیدا شدن قرآن‌شان را بشنود که چطور سال‌ها پیش چوپانی وقتی گوسفندانش را برای چرا برده بود گلی عجیب و زیبا دید که وسوسه‌اش کرد آن را بچیند و…. نه، امکان ندارد هیچ کردی از جاذبه‌های استان کردستان بگوید و یادش برود درباره نگل و مهمان‌نوازی مردمش حرف بزند و به همین دلیل است که می‌گوییم زودتر کوله‌بارتان را جمع کنید و بروید سنندج و از آنجا راهی نگل شوید. می‌پرسید ادامه افسانه نگلی‌ها چه شد؟ می‌خواهید بدانید وقتی چوپان گل را چید چه اتفاقی افتاد؟ مردم روستا، آنجا که چوپان صندوقچه را پیدا کرده بود مسجدی بنا کردند و اسمش را گذاشتند «نوگل» که به مرور زمان تغییر کرد و آنقدر زبان به زبان گشت تا شد «مسجد نگل» و کمی دورتر هم روستای نگل امروزی شکل گرفت و از برکت قرآن هنوز هم سرپاست و هر ساله گردشگران زیادی به دیدارش می‌آیند نگلی‌ها می‌گویند وقتی چوپان گل را از دل خاک بیرون کشید، صندوقچه‌ای که زیر گل بود نمایان شد. او صندوقچه را گشود و داخلش همان قرآنی را دید که امروز مهم‌ترین جاذبه گردشگری نگل است. مردم روستا، آنجا که چوپان صندوقچه را پیدا کرده بود مسجدی بنا کردند و اسمش را گذاشتند «نوگل» که به مرور زمان تغییر کرد و آنقدر زبان به زبان گشت تا شد «مسجد نگل» و کمی دورتر هم روستای نگل امروزی شکل گرفت و از برکت قرآن هنوز هم سرپاست و هر ساله گردشگران زیادی به دیدارش می‌آیند. قانع شدید؟ افسانه را هم شنیدید، اما این دلیل نمی‌شود که به نگل نروید. هنوز دیدنی‌ها و شنیدنی‌های زیادی هست که از آن بی‌خبرید و باید برای کشف‌شان راهی نگل شوید.
نگل است و قرآنش!
«قرآن نگل»، قرآن بزرگی است که با خط کوفی بر پوست آهو نوشته شده و به خلیفه‌ی سوم منسوب است. در واقع مردم این روستا باور دارند که قرآن نگل یکی از چهار قرآنی است که در زمان خلیفه سوم (عثمان بن عفوان) به رشته تحریر در آمده و به چهار نقطه جهان ارسال شده است. این قرآن هم‌اکنون در مسجد نگل نگه‌داری می‌شود. البته در سال ۱۳۷۰ این قرآن به سرقت رفت که با همکاری مردم منطقه و تلاش شبانه روزی نیروی انتظامی، دزدها دستگیر شدند و در مراسم ویژه‌ای، قرآن را به روستای نگل برگرداندند. روزی که قرآن را به مسجد نگل برگرداندند، هزاران نفر از مردم روستاها، شهرها و استان‌های هم‌جوار، استقبال باشکوهی از قرآن به عمل آوردند و ده‌ها رأس گاو و گوسفند برای قرآن قربانی کردند. بعد از آن بود که مقام معظم رهبری برای محفوظ ماندن قرآن نگل از دستبردهای احتمالی دستور داد جایگاهی محکم و مطمئن برای نگه‌داری این قرآن بسازند. برای دیدن این قرآن قدیمی باید به روستای نگل در ۶۰ کیلومتری جاده سنندج-مریوان (۲۸ کیلومتری سروآباد) سفر کنید.