به هرکدام از دریاچه‌های ایرانی که سر می‌زنید، طبیعتی در مقابل‌تان قرار می‌گیرد که همتای آن را جایی نخواهید دید؛ پهنه‌ای آبی که بر فرش زمین گسترده شده است و باشکوه و آرامشی خاص خودنمایی می‌کند. یکی از این دریاچه‌های دیدنی، دریاچه الیمالات است؛ دریاچه‌ای تماشایی که هیچ‌ چیز در برابر این زیبایی به چشم‌تان نخواهد آمد. خنکای آب، سرسبزی جنگل، شکوه آسمان، نور ملایم خورشید و سکوتی وصف‌ناپذیر در الیمالات در انتظار شما است. دریاچه الیمالات از جاهای دیدنی نور به شمار می‌آید و در مسیر آن به چمستان قرار دارد. نور در سمت شمال با دریای خزر هم‌مرز است و می‌توان دریاچه‌ها و رودخانه‌های زیادی را در آن مشاهده کرد. شهر چمستان نیز مرکز بخش چمستان، یکی از بهترین نقاطی است که می‌توان برای سفر برگزید. دریاچه الیمالات به‌دلیل قرارگیری در میان جنگل، مناطق استوایی را برایتان تداعی می‌کند. بخشی از مسیر دسترسی به دریاچه‌ از میان درختان سر به فلک کشیده می‌گذرد و چشم‌اندازهایی بی‌نظیر را ارائه می‌دهد. دریاچه الیمالات تنها دیدنی چمستان نیست. روستای لاویج یکی دیگر از نقاط پرگردشگر این منطقه به حساب می‌آید که در میان کوه‌ها واقع شده است و هر ساله گردشگران زیادی را به‌سمت خود جذب می‌کند. بهتر است بازدید از این نقطه را نیز در برنامه‌ سفر خود به چمستان بگنجانید. طبیعت زیبای اطراف دریاچه با درختانی که تا نزدیکی لبه‌ ساحل رشد کرده‌‌اند و دریاچه را در آغوش کشیده‌اند، خالق چشم‌اندازی به واقع دیدنی خلق هستند که در کمتر دریاچه‌ای می‌توان مشابه آن را پیدا کرد.

دسترسی به دریاچه الیمالات : برای دسترسی به دریاچه، در مسیر نور به چمستان پیش برانید. پس از طی هشت کیلومتر، درون فرعی دریاچه بپیچید. اگر از مسیر نور راهی این مکان نیستید و مستقیما از تهران قصد بازدید از آن را دارید، از جاده هراز عازم آمل و از کمربندی آمل، وارد چمستان شوید. از چمستان به‌سمت نور حرکت کنید. پس از حدودا ۴۰ دقیقه رانندگی، نرسیده به نور، وارد فرعی دریاچه الیمالات در سمت چپ جاده شوید. گردشگاه دریاچه الیمالات در دل جنگل واقع شده ‌است. در آنجا همه چیز برای چند ساعت تفریح و البته آرامش مهیا است. بعد از پارک اتومبیل، باید مسیری پنج دقیقه‌ای را پیاده‌‌روی ‌کنید و بعد از طی این مسافت، از بلندی به‌سمت پایین (محل دریاچه) هدایت می‌شوید. پلی زیبا شما را به آنجا وصل می‌کند. زیر پل سدی قرار دارد که گاهی اوقات پرآب است. پس از پشت‌ سر گذاشتن چند پله به سنگ‌‌های زیبای کنار رودخانه نزدیک می‌شوید. خبر خوب برای علاقه‌مندان به ماهیگیری اینکه ماهیانی از جمله قزل آلا و آمور در این دریاچه زندگی می‌کنند. البته به‌دلیل اینکه اغلب مردم این ناحیه ماهی‌های قرمز شب عید خود را درون آب دریاچه رها می‌کنند، می‌توان تعداد قابل توجهی از این نوع ماهی را نیز مشاهده کرد.

مسجد و مدرسه خانم از جاهای دیدنی زنجان به شمار می‌رود و در سبزه میدان شهر قرار گرفته است. کتیبه‌ای در سردر مسجد مدرسه زنجان است که نشان از تاریخ ساخت بنا دارد. در این کتیبه سال ۱۳۲۳ هجری قمری سال ساخت بنا و بانی آن جمیله خانم ذوالفقاری آورده شده است. در کتیبه نوشته شده که معماری بنای مسجد مدرسه خانم استاد اسماعیل بنا بوده است. با توضیحات کتیبه می‌توان چنین برداشت کرد که مسجد مدرسه خانم به سفارش جمیله خانم دختر حسین‌قلی خان سرداری معروف به ذوالفقاری یکی از بانوان صاحب شان و متمکن در اواخر دوره قاجار و توسط استاد اسماعیل بنا ساخته شده است. طبق وقف‌نامه باقی مانده که در ۲۲ محرم سال ۱۳۲۶ هجری قمری تنظیم شده است، جمیله خانم ذوالفقاری پیش از اتمام بنا وفات یافته و دختر خود با نام قمرتاج خانم را به‌عنوان اولین متولی مسجد مدرسه برگزیده است. به این ترتیب می‌توان گفت مسجد مدرسه، نام خود را با عنوان «خانم» از نام بانیان خود گرفته است. ساخت مساجد و مدارس و بناهای عام‌المنفعه از سوی بانوان متدین و مقتدر در طول تاریخ ایران سابقه‌ای طولانی دارد،که این مسجد مدرسه تنها نمونه‌ای از آن است.

مسجد و مدرسه خانم جایگاه خاص و منحصر بفردی در معماری ایرانی-اسلامی دارد. در میان آثار تاریخی برجای مانده در کشور، این جایگاه خاص از یک سو از نقطه نظر سبک معماری، شیوه و تکنیک تزئینی است که به بهترین شکل گویای معماری دوره قاجار است. بررسی معماری بنای مسجد مدرسه خانم نشان می‌دهد که بنای مزبور مسجد-مدرسه بوده و قسمت اعظم مساحت آن به فضای مدرسه اختصاص یافته است. بنا از آثار دوره قاجار است که طبق کتیبه موجود در نیمه اول قرن چهاردهم ساخته شده است. فضاهای تشکیل دهنده مسجد شامل صحن، شبستان تابستانی و زمستانی، حجره‌ها، سردر و دو مناره زیبا است. ورودی مسجد، دارای پلان U شکل است به‌طوری‌که حس دعوت‌کنندگی را به افراد القا می‌کند. مسجد دارای دربی چوبی و همچنین طاق‌نماهایی در جداره‌ها با تزئینات آجر و کاشی است. قسمت مسجد بنا مناره‌هایی قطور و کوتاه بر فراز سردر دارد که تزیینات بدیع آجر و کاشی را در خود دارد و قابل مقایسه با مناره‌های مدرسه سپهسالار قدیم تهران است. حجره‌های مدرسه در سه جبهه شمالی، شرقی و غربی بنا قرار گرفته‌اند و هریک ایوانچه ای در مقابل خود دارند. جبهه جنوبی حیاط شبستان طویلی دارد که یک ردیف ستون آجری در میانه آن قرار دارد. اتاق در طرف شرقی شبستان فضای مدرسه است و از حیاط کوچک مجاور خود نور می‌گیرد.. شیوه‌های به کار رفته در معماری مسجد مدرسه خانم منحصرا از خصوصیات معماری دوره قاجار است. برای مثال تزیینات پرکار بخش بزرگی از درب ورودی، سطوح فوقانی حجره‌های مشرف به میان‌سرا، نقوش هندسی موجود در آن‌ها و رنگ‌های استفاده شده در بنا به بهترین شکل گویای معماری عصر قاجاریه است. نقوش هندسی مسجد مدرسه خانم در شهر زنجان، گل و بوته است که با رنگ‌های رایج در دوره قاجار یعنی رنگ‌های زرد، نارنجی، سیاه و سفید و صورتی رنگ‌آمیزی شده است. این مسجد مدرسه در بافت تاریخی شهر زنجان، نمایانگر معماری قاجاری است. میان‌سرای مسجد خانم هشت ضلعی است که در ضلع‌های شرقی، غربی و شمالی بنا ۱۲حجره برای سکونت طلاب علوم دینی ساخته شده است. صحن مسجد خانم دارای هندسه هشت‌ضلعی است به‌طوری‌که اطراف آن را دوازده حجره تشکیل داده است. صحن دارای حوضی زیبا در وسط، به همراه چهار باغچه درخت‌کاری شده در اطراف آن است. معماری به گونه‌ای است‌ که فضایی مطلوب و دل‌نشین از ترکیب فضای سبز در کنار کاشی‌های رنگارنگ به وجود آمده است. حجره‌های مسجد خانم که محل اقامت طلاب علوم دینی بوده‌اند، در اضلاع شمالی، شرقی و غربی مجموعه، ساخته شده‌اند و دارای پنجره‌ها و درهای چوبی کنده‌کاری شده هستند. علاوه براین، به ‌اندازه دو پله با ازاره سنگی از سطح زمین فاصله گرفته‌اند. سردر شبستان از سمت میان‌سرا با کاشی‌های زرد رنگ خودنمایی می‌کند. فضای داخلی، دارای ستون‌هایی با طرح مارپیچ سنگی و همچنین جداره‌ها و طاق‌های نیم‌دایره آجری است. کاشی‌های استفاده ‌شده در این فضا، همانند جداره‌های خارجی با رنگ‌های متنوع و قاجاری در کنار آجر اجرا شده‌اند. داخل شبستان مسجد خانم، محرابی با طاق نیم‌دایره وجود داردکه با تزئینات شگفت و پرکار، از کاشی ساخته‌شده، به‌طوری‌که نگاه‌ها را به سمت خود هدایت می‌کند. مسجد مدرسه خانم در تاریخ دهم اردیبهشت ماه در سال ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۵۵ به‌عنوان یکی از آثار تاریخی ایران ثبت ملی شد. برای بازدید از مسجد مدرسه خانم بهتر است بدانید که این بنای تاریخی در سبزه میدان شهر زنجان، خیابان قایمیه، کوچه فخیم‌الدوله قرار گرفته است.

خانه موزه مقدم یکی از بناهای تاریخی به‌جامانده از زمان قاجار است و به یکی از بنیان‌گذاران دانشگاه هنر تهران و همسر فرانسوی‌اش تعلق داشته است. این اثر از نظر تاریخچه، معماری و اشیایی که در آن نگهداری می‌شوند، ارزش بسیار بالایی دارد. این خانه محل سکونت خاندان محمدتقی خان احتساب الملک از صاحب‌منصبان مشهور دربار قاجار بوده است. سپس این خانه در اختیار دکتر محسن مقدم، استاد باستان‌شناسی دانشگاه تهران و همسر فرانسوی‌اش سلما، قرار می‌گیرد. خانه موزه مقدم در محدوده میدان امام قرار دارد. وقتی در این محل قدم می‌زنید، اگر از قبل از محل این موزه آگاه نباشید، اصلا فکر نمی‌کنید چنین بنایی آنجا وجود دارد. همه ساختمان‌های اطراف آن از معماری معمولی و نسبتا جدیدی برخوردار هستند؛ اما به درب ورودی موزه که می‌رسید همه چیز عوض می‌شود. با ورود به خانه، اولین چیزی که توجه شما را در این خانه جلب خواهد کرد حوض و شمعدانی‌ها و استفاده بسیار زیاد، مناسب و زیبا از رنگ‌های شاد مانند فیروزه‌ای، آبی آسمانی و بنفش است. این خانه لقب زیباترین و باارزش‌ترین خانه جهان را از دید بسیاری از نویسندگان و بازدیدکنندگان گرفته است. در طراحی و ساخت این خانه به اصول معماری ایرانی مانند حوض ایرانی‌، شیشه رنگی ایرانی و اصول فضاسازی باغ ایرانی توجه شده است.

تاریخچه خانه موزه مقدم : خانه موزه مقدم از جمله خانه‌های مجلل دوران قاجار به شمار می‌آید و متعلق به یکی از درباریان آن دوران به نام محمد تقی خان احتساب الملک، بوده است. احتساب الملک دارای دو پسر به نام‌های حسن و محسن بود که برای ادامه تحصیل به اروپا رفتند. حسن در فعالیت‌های ادبی، سیاسی و اجتماعی حضور فعالی داشت و در جوانی فوت کرد. از او نمایشنامه بسیار معروف «جعفرخان از فرنگ آمده» به‌جامانده است. برادر کوچک‌تر، محسن، پس از اتمام تحصیلات خود در رشته‌های نقاشی، تاریخ هنر و باستان‌شناسی در سال ۱۳۱۵ به ایران بازگشت و به‌همراه همسر فرانسوی خود «سُلما» در خانه پدری -محل کنونی موزه مقدم- ساکن شد و در کنار فعالیت‌های علمی به گردآوری آثار و اشیای تاریخی و فرهنگی پرداخت. استاد مقدم بسیاری از آثار ارزشمند جمع‌آوری شده مانند کاشی، قطعات سنگی تراشیده و… را با الهام از فضاهای سنتی تاریخی به‌نحو چشمگیری در جای‌جای این عمارت قدیمی نصب کرد. برخی دیگر را مانند کلکسیون پارچه، چپق و قلیان، سفالینه، شیشه، تابلو نقاشی، مسکوکات، مهرها و اسناد تاریخی و غیره را با نظم و ترتیب خاصی در خانه پدری نگه داشت.

معماری خانه موزه مقدم : معماری ایرانی با رعایت اصول ساخت باغ ایرانی در این خانه به‌خوبی به چشم می‌آید و گل‌کاری و فضاسازی انجام شده با گیاهان حال‌و‌هوای بسیار خوشی برای گردشگران فراهم می‌آورد. در قسمت غربی این خانه ساختمان اربابی (برج) واقع شده است که استاد مقدم به‌همراه یکی از شاگردان در دانشکده هنرهای زیبا، دکتر ابوالقاسمی، در سال ۱۳۴۵ ساخته‌اند. این ساختمان با کاشی‌هایی از دوران قاجار تزیین و بخش‌هایی از هنرهای ایرانی در آن به نمایش گذاشته شده است. در قسمت شمالی این ساختمان یک ایوان با چند طاق و ستون زیبا ساخته شده‌ که مزین به کاشی‌هایی از دوران زندیه و قاجار است. در وسط این ایوان حوضچه‌ای از جنس مرمر قرار دارد که از حمام فتحعلی شاه به اینجا منتقل شده است و آبی که از آن جاری می‌شود توسط یک جوی باریک به داخل یک استخر می‌ریزد. دکتر مقدم این استخر را پس از سفر به اسپانیا و الگوبرداری از  استخر و آب‌نماهای باغ الحمرا (باغی به‌جامانده از دوران صدر اسلام اسپانیا) ساخته است و در اطراف آن چند فواره قدیمی نیز آب را به داخل استخر می‌پاشند. حیاط‌های اندرونی و بیرونی با یک دیوار به نام دیوار تجدد از یک‌دیگر جدا شده‌اند. این دیوار از چند ستون با طاق‌های کاشی‌کاری شده ساخته شده است. پایه این ستون‌ها حجاری شده‌اند و یادآور ستون‌های کاخ چهلستون اصفهان هستند. این پایه ستون‌ها هنگام تخریب کاخ خواهر ناصرالدین‌شاه به این خانه منتقل شدند و نمایی زیبا با ستون‌های فیروزه‌ای ایجاد کرده‌اند. کار طراحی و ساخت این دیوار زیبا را استاد هوشنگ سیحون بر عهده داشته است. در قسمت شمالی حیاط اندرونی ایوان زیبایی قرار دارد که از چهار ستون با سرستون‌هایی با گچبری کرنتی تشکیل می‌شود. کار تزیینات این ایوان را نیز دکتر مقدم به‌زیبایی هرچه تمام‌تر انجام داده است. از طریق دو راه پله مارپیچ می‌توان به ایوان بزرگ دسترسی پیدا کرد. قسمت بعدی خانه حیاط اندرونی است که استاد مقدم و همسرش با الهام از طرح فرش ایرانی آن را طراحی کرده‌اند. یک حوض و آبنمای زیبا در وسط این حیاط قرار دارد و در چهار طرف آن باغچه‌هایی گل‌کاری شده تدارک دیده شده است. دکتر مقدم دیوار این حیاط را با کاشی و ظروف قاجاری تزیین کرده و در وسط این دیوار نیز یک طاق‌نمای زیبا با کاشی‌های آبی رنگ ساخته است. در ساخت خانه نیم‌نگاهی نیز به معماری و فضاسازی کشورهای دیگر صورت گرفته است؛ برای مثال دکتر مقدم و همسرش یک باغچه ژاپنی در حیاط بیرونی ساخته‌اند.

تالش یکی از شهر های دیدنی و منحصربفرد گیلان است که جاذبه های بسیار زیبا و چشم نوازی را در خود جای داده است. در ایران و کمتر جایی از دنیا می توانید منطقه‌ای را پیدا کنید که هم جنگل باشد و هم دریا، کافی است برای دیدن این پدیده نادر  از رشت به سمت آستارا حرکت و از منطقه پره سر عبور کنید جنگلی بسیار زیبایی خواهید دید بنام پارک جنگلی گیسوم ، جایی که جنگل و دریا بهم می‌رسند و تونلی سبز را در خنکای ارتفاعات تالش به وجود آورده است. در جنوب گیسوم، رضوانشهر به فاصله ۱۴ کیلومتر و شمال آن، شهر هشتپر (تالش) با فاصله حدود ۲۰ کیلومتر قرار دارد. جنگل گيسوم با مساحتی حدود ۸۰ هکتار، با درختان جنگلی انبوه  و گونه‌های گیاهی متنوع و خاص، منظره‌ی زیبایی را به ارمغان آورده است. اين پارک امکاناتی را برای گردشگران فراهم نموده است. امکاناتی نظیر: وسايل بازی کودکان، ورزشگاه، اردوگاه، پلاژ، هتل، مناطق پيک‌نيک روزانه، کمپينگ طبيعی، مسيرهای پياده‌روی، موزه طبيعی گل و گياه که همه این امکانات اقامت و سفر را به این پارک جنگلی راحت‌تر خواهد نمود. شاید برای شما جالب باشد که بدانید نام این پارک جنگلی از روستایی به همین نام گرفته شده است. گیسوم، روستایی از توابع بخش اسالم شهرستان تالش در استان گیلان است که در ۱۸ کیلومتری جاده تالش به انزلی قرار دارد.  شما در همان ابتدای ورود به جنگل گیسوم می‌توانید خوشگذرانی و لذت بردن را شروع کنید و در مسیر جاده رویایی، جاده‌ای که شما را به دالانی از درختان در هم تنیده می‌کشاند و شما را با چهره‌ی دیگری از طبیعت آشنا می‌کند، حرکت کنید. بسیاری از عاشقان جاده و رانندگی راهی گیسوم می‌شوند تا برای لحظاتی از بودن در تونل درختان لذت ببرند و روحی تازه کنند.