منطقه حفاظت شده انگوران از سال ۱۳۴۹ تحت حفاظت بوده است.این منطقه با مشخصات جغرافیایی بین N3650 تا N3720 عرض شمالی تا E4715 تا E4750 طول شرقی و در جنوب غربی استان زنجان در شهرستان ماهنشان قرار گرفته است. وسعت منطقه: ۲۹۷ هکتار. ویژگی و سیمای عمومی منطقه(شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز،پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی،وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور): منطقه حفاظت شده انگوران: این منطقه حفاظت شده که به شکل کرگدن شباهت دارد ،منطقه ای است کوهستانی و تپه ماهوری در شهرستان ماهنشان، دامنه ارتفاعی ۱۲۴۰ تا ۳۳۲۰ متر، بارندگی و دمای متوسط سالیانه ۴۵۰ میلیمتر و ۶ درجه سانتیگراد منطقه را دارای اقلیم های مدیترانه ای و نیمه مرطوب معتدل نموده اند.

گونه های شاخص گیاهی منطقه عبارتند از: لاله واژگون،بنه ،بادام،خینجوک وگونه های دیگر آن شامل: درمنه، چوبک،گون،کلاه میر حسن، لاله، شقایق،کما، مرزه، شکر تیغال،گل حسرت به همراه درختان و درختچه هایی نظیرشیرخشت، زرشک،گردو و سنجد می باشد .گونه های شاخص جانوری آن عبارتند از:قوچ و میش ارمنی،پازن،سیاه گوش وگونه های دیگر آن شامل: خرس قهوه ای، روباه معمولی،سمور سنگی،کبک دری،کبک چیل، باقرقره، سار، دال، شاه بوف، غاز خاکستری، تنجه،آنقوت، حواصیل، خوتکا، اگرت بزرگ، افعی زنجانی، لاک پشت افغانی و ماهیانی از جمله سفید رودخانه ای، سس، زرده پر، اسبله می شود. ارتفاعات مهم در منطقه حفاظت شده انگوران:کوه بلقیس ،قاریاقدی، جانقرتاران،صندوق سندران،قوشکار،ساری گونی، توزلو، دیم کان، چالداغ، قوشاسوری، بلبک می باشد.

مهمترین جریان سطحی منطقه : رود قزل اوزن و رودهای دیگر آن شامل انگوران چای ،دندی،علم کندی،کاکا،حلب،اله لو،قلعه چای،پری چای،گورگور چای می باشد.دره های معروف منطقه :بال قیز،دونقوزدره سی،سونااولن،درویشلردامی،ساری چمن،اوجاقلو،سولی کان،آقبلاغ ،ایستی بلاغ گلابلو،اپراق،کشخان،شور دره گرده تاج،استقیل درماسی،شهید لره قره ناز،آق کند درماسی،پشتوک،دربند ماهنشان،امیر آباد،کاکا،قلعه جوق،سیاه خانه،قوزلو،قزلجه،قاطرچی ، دلیک داش اشاره نمود.دشت های منطقه شامل:ساری یاز،دندی یازمی باشد.این منطقه شامل دو منطقه امن با نامهای بلقیس و گرده تاج می باشد. در این منطقه به دلیل داشتن برکه ،آب بندان در زمستان درگدار زمستانی و بهاری پذیرای گونه های زیادی از پرندگان آبزی مهاجر است که از مهم ترین آنها می توان به آنقوت،تنجه،چنگر،برخی از مرغابی ها،لک لک سیاه و فلامینگو اشاره نمود . یک کریدور مهاجرتی از منطقه امن بلقیس در داخل منطقه حفاظت شده انگوران به سمت منطقه امن قره بوق در داخل پناهگاه حیات وحش انگوران برای گدار زمستانی و بهاری قوچ و میش منطقه وجود دارد.

جاذبه های توریستی : ارتفاعات ،کوهپایه ها،دشت ها،مناظر آبی و در برخی مناطق بکر،پهنه های محدود جنگلی و مرتع زار،مهم ترین جاذبه های دیداری منطقه با هدف طبیعت گردی است.در کنار چشم اندازهای طبیعی، برخی جنبه های زندگی انسانی موجود در منطقه از جمله سکونتگاههای روستایی با بافت و زندگی خاص حاکم برآن در کنار مزارع،باغ ها و کشت زارها و دیگر جلوه های فعالیت های روستایی شامل رمه گردانی یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری را در این منطقه پدید آورده است .از مهم ترین جاذبه های گردشگری منطقه که بخشی در محدوده آذربایجان غربی است می توان به :روستای یاستی قلعه،روستای قوزلو،دربند قاطرچی، قلعه قوشاسوری ، تخت سلیمان،آتشکده آذرگشسب ،کوه بلقیس ،رودخانه قزل اوزن،لاله واژگون، ییلاقات منطقه و چشمه های آبگرم منطقه اشاره نمود.

وضعیت عمومی اقتصادی –اجتماعی : وضعیت اقتصادی در منطقه: معدن سرب و روی انگوران،معادن بنتونیت،تراورتن و …،دامداری وکشاورزی . وضعیت اجتماعی منطقه: تعداد روستا ۴۸ ،تعداد خانوار ۱۹۴۶ ،تعداد جمعیت ۸۹۰۳ نفر،تعداد مرد ۴۴۰۶ نفر،تعداد زن ۴۴۹۷ نفر،تعداد باسواد ۵۲۰۸ نفر،تعداد بی سواد ۲۶۴۵ نفرمی باشد.
.
تعارضات مهم منطقه : فعالیتهای بی رویه وشدید معدنی، شخم و کشت غیر مجاز،شکار غیر مجاز، اجرای طرحهای عمرانی نظیرجاده کشی ، عبور خطوط انتقال نیرو،گاز،برق و مخابرات،گسترش راههای ارتباطی ، ساخت و سازهای انسانی ،ورود فاضلاب و پسماندهای روستایی ،تردد وسایل نقلیه.
تجهیزات و امکانات : سرمحیط بانی دندی :خودرو۱ دستگاه،موتورسیکلت ۲ دستگاه،پرسنل ۳ نفر،ساختمان ۱۷۹۵ مترمربع، زیربنا ۱۲۰ مترمربع.
سایر ملاحظات : داخل منطقه حفاظت شده انگوران سه ایستگاه اقلیم شناسی وجود دارد که شامل ایستگاههای سینوپتیک و باران سنجی است،از طرفی می توان به تله کابین کالسیمین که از معدن سرب و روی انگوران به شهر دندی می رسد نیز اشاره نمود.قسمت جنوب و شرق منطقه حفاظت شده انگوران،پناهگاه حیات وحش انگوران مجاورت دارد.

آبشار کهنه اوغاز شیروان در ۳۰ کیلومتری شهرستان شیروان و در ییلاق اوغاز قرار گرفته که در ۴۵ کیلومتری شمال شرق این شهر در روستای قدیمی اوغاز قرار گرفته است. این روستا که ۶۰۰ سال قدمت دارد یکی از جاذبه های طبیعی شیروان محسوب می شودکه هرساله مسافران زیادی برای بهره مندی از آب و هوای دلپذیر این ییلاق به این منطقه سفر می کنند. اوغاز کهنه از مناظر طبیعی زیادی از جمله چشمه سارهای پرآب و سرد برخوردار است که می توان به آرموتلی سرسبز دردامنه شمالی کوه کیسمار و دوچشمه معروف بگان و فاطمه خانم و همچنین مراتع آن اشاره نمود. آبشار کهنه اوغاز در ضلع شرقی روستای کهنه اوغاز واقع شده که دارای آب فراوان و منظره این دیدنی است. برای رسیدن به روستای اوغاز باید از روستاهای قلعه چه، هنامه، بی بهره و اوغاز تازه عبور کنید. طبیعت این منطقه بیشتر متاثر از سرشاخه های رودخانه فصلی گرگانلی و ارتفاعات زیبای آن است. غار کهنه اوغاز نیز یکی دیگر از جاذبه های طبیعی این منطقه است. اگر ییلاقات یوانلو، آلاشلو و چپانلو را نیز به زیبایی های این منطقه اضافه کنید، سفری خاطر انگیز و به یادماندنی خواهید داشت.

آبشار پالیزوک در استان سیستان و بلوچستان واقع است. آبشار پالیزوک یکی دیگر از جاذبه های گردشگری ناهوک می باشد که درغرب ناهوک ودر ۱۲کیلومتری آن قرار دارد. روستای ناهوک از توابع بخش جالق شهرستان سراوان ، با مختصات جغرافیایی ۶۲ درجه و ۲۰ دقیقه طول شرقی و ۲۷ درجه و ۳۷ دقیقه عرض شمالی ، در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غربی جالق و در ۳۵ کیلومتری سراوان قرار گرفته است. این روستا از غرب، به روستای کشوک و از جنوب غربی به روستای کوپک محدود می شود. روستای ناهوک با ارتفاع ۱۳۰۰ متر از سطح دریا، اقلیمی گرم و خشک دارد. رودخانه فصلی ناهوک از مرکز روستا عبور می کند. از تاریخچه این روستا، اطلاع دقیقی در دست نیست ولی سنگ نگاره های بسیار قدیمی و بدیع پیرامون آن نشانگر قدمت آن است. ناهوک نگارخانه ای از سنگ نبشته ها و نقوش حکاکی شده بر سنگ است که بر اساس آن، مورخین و باستان شناسان، عمر روستا را بیش از هزار سال تخمین می زنند. مردم روستای ناهوک به زبان بلوچی سخن می گویند، مسلمان و اهل تسنن هستند. انتهای دشت وسیع آبرفتــــی سر دشت ناهوک در میان دره ای پر آب وبا صفا مجموعه ای کم نظیر وشاید بی نظیر از نقش ونگارکنده برروی سینه سنگها وصخره بچشم می خورد که شاید از نظر تعداد وتراکم نقوش در یک محدود کوچک ( که به بیش از هزاران نقش می رسد) بتوان آنرا ” بزرگترین مجموعه معرفی وشناخته شده سنگ نگاره درایران” معرفی نمودواین دره را باید در واقع نگار خانه ای زیبا وجالب توجه از نگار گران هزاران سال گذشته دانست. نقوش دره نگاران را میتوان درسه دوره قدیم ومیانه وجدید مورد مطالعه قرارداد کهن ترین نقوش آن متعلق به هزاره های چهارم تا هشتم قبل از میلاد ولی عمده نقوش آن متعلق به دوره میانه آن یعنی هزار تا هزار پانصد سال قبل از میلاد میباشد.