توریستی
کوهستان سرد
۳۶ کیلومتر مانده تا گچساران، روستای کوهستانی زیبایی وجود دارد که با تمام بافت سنتی خود، یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری غرب ایران به شمار می رود. روستای بکری به نام مارین با ۵۵۰ نفر جمعیت که در ۱۹۸ کیلومتری جنوب شرقی یاسوج در حدفاصل دو کوه قرار گرفته و از شمال، به کوه ولی گنج و از جنوب غربی به کوه کاردی می رسد. اگر گذارتان به این روستا افتاد، یادتان باشد که از اهالی محل سراغ راه سلطنتی شوش – تخت جمشید و بیشاپور را بگیرید. راهی که در دوره هخامنشیان رونق زیادی داشته و از ۷ کیلومتری این روستا عبور میکرده است. جالب است بدانید که موقعیت سوقالجیشی روستای مارین، در دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان به حدی مهم بوده که سبب احداث قلعههای متعدد راهبانی در حوزه نفوذ آن شده است. موقعیت سوقالجیشی روستای مارین، در دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان به حدی مهم بوده که سبب احداث قلعههای متعدد راهبانی در حوزه نفوذ آن شده است . روستای مارین در شیب ملایم دره استقرار پیدا کرده است و بافت مسکونی متراکمی دارد. واحدهای مسکونی در یک یا دو طبقه ساخته شدهاند و سقف مسطح، ایوان، پنجرههای کوچک و دیوارهای قطور، ویژگی مشترک خانههای روستا محسوب می شود. دیوارها معمولاً به وسیله کاهگل پوشیده شدهاند و در ساخت آنها از سنگ، خشت، گل، آجر و تیرهای چوبی استفاده شده است.
پوشش گیاهی و جانوری منطقه با انواع گیاهان دارویی، کتیرا، گلگاوزبان و گل بنفشه یکی از مهم ترین جاذبه های توریستی منطقه است. درست مثل کوچه باغ های روستا که در کوچههای پهن و دل باز کنار هم ردیف شده اند و قدم زدن در این کوچه ها، می تواند لذتبخش ترین تفریح شما در زمان اقامتتان در روستا باشد. در مارین، می توانید تفریح آرام و بی دردسری را در حواشی دریاچه سد کوثر داشته باشید. دریاچه کوچکی که هوای معتدلی را به منطقه بخشیده است و آرامش و زیبایی را یک جا تقدیم شما می کند. به خصوص آنکه این دریاچه فرصت خوبی هم برای ورزش های آبی به اهالی روستا و گردشگران می دهد و می تواند بخش به یاد ماندنی سفر شما را رقم بزند. مهمترین بنای مذهبی روستای مارین، مقبره امامزاده حمیده خاتون است. مقبره ای ساده و کوچک و زیبا سال هاست مکان مقدس روستائیان اهل مارین به شمار می رود و مردم این روستا دخیل های خود را به ضریح آن می بندند. امروزه درآمد بیشتر مردم روستای مارین از طریق فعالیتهای زراعی، دامداری، باغداری، صنایع دستی و امور خدماتی تأمین میشود و گروهی از مردم این روستا، به امور دامپروری سنتی از طریق رمهگردانی اشتغال دارند. آنها از اوایل اردیبهشت ماه به مناطق ییلاقی در فاصله ۱۰کیلومتری روستا کوچ میکنند و در شهریور ماه به قشلاق بازمیگردند. معروفترین سوغات روستای مارین را صنایع دست بافت، انار، رب انار، کره، ماست، روغن، کشک و دوغ محلی تشکیل میدهد و البته معروف ترین غذاهای آن، آش کارده، آش دوغ، شیربرنج، گونه و نان تیری که می توانند خوراک متنوعی برای گردشگران به حساب بیایند.
دهکده ای در عمق دره
می دانستید تنها سه کیلومتر دورتر از شهر توریستی سرعین، دهکده کوچکی وجود دارد که زیباترین جاذبه های طبیعی را در عمق دره ای ۱۰۰متری به نمایش می گذارد؟ روستای ییلاقی بیله درق یا ویلا دره، دومین جاذبه گردشگری سرعین است که با حدود ۲۰۰ متر پهنا در عمق ۱۰۰ متر یک دره در ۳ کیلومتری شمال سرعین قرار گرفته است. روستایی که با جاذبه های طبیعی و آب و هوای لطیف و خنکش معروف شده و اهالی منطقه آن را با چشمه های آب معدنی طبیعی اش می شناسند. طبیعت بیله درق آنقدر متنوع است که شما می توانید درخت، گل، چشمه های طبیعی، آبشار و کندوهای عسل را در یک زمان کنار همدیگر تماشا کنید. روستای ییلاقی بیله درق یا ویلا دره، دومین جاذبه گردشگری سرعین است که با حدود ۲۰۰ متر پهنا در عمق ۱۰۰ متر یک دره در ۳ کیلومتری شمال سرعین قرار گرفته است . این روستا علاوه بر تمام جاذبه های طبیعی اش، غارهای بزرگ و کوچکی هم در دل کوه ها و صخره ها دارد که هر کدام از آنها جاذبه های خاصی برای یک سفر توریستی خواهند داشت. اما از میان تمام این غارها، غاری با دهانه بزرگ و عریض که از بالای تپه بیله درق نمایان می شود، این روزها تبدیل به سرپناهی برای استراحت گردشگران شده است. این در حالی است که چندین غار کوچک هم در امتداد رودخانه بیله درق در دل صخره ها دیده می شوند و البته غاری بزرگ هم در ادامه مسیر دره وجود دارد که چشمه ای هم از داخل آن جاری است. اگر به بیله درق سفر می کنید، حتما به توصیه ساکنان روستا برای بازدید از آبشار معروف این دهکده توجه کنید. دو آبشاری که در طول مسیر رودخانه بیله درق وجود دارند و یکی از آنها در همان محدوده انتهایی قسمت پایین و منتهی الیه رسیدن دامنه ارتفاعات به هم، در داخل روستا قرار گرفته و چمنزارهای اطراف را تبدیل به محلی برای استراحت و بازدید از این آبشار طبیعی کرده است. اما آبشار دیگری که حاصل آب زلال و گوارای این رودخانه است، در حدود ۳۰۰ متر پائین تر از آبشار اول جریان دارد. این آبشار هم از میان چمنزار می گذرد و بعد از برخورد با سنگها و سرازیر شدن به ارتفاعی پست تر یکی از زیباترین جاذبه های این روستای کوچک به شمار می رود. برای سفر به بیله درق دارید، کافی است تصمیم به سفر بگیرید و بار و بنه تان را جمع کنید و راهی شوید. بدون آن که از بابت اقامتتان نگرانی داشته باشید. اقامتگاه ها، رستورانها و سفره خانه های دلنشین این روستا که شما را به چای نوشیدن زیر درختان روستا دعوت می کنند، در تمام فصل های سال آماده پذیرایی از شما هستند.
ییلاقی در میانه های خشک کشور
برای کسانی که می خواهند تابستان خنکی را در مناطق مرکزی کشور تجربه کنند، سفر به جاسب می تواند بهترین گزینه باشد. منطقه ییلاقی جاسب در شمال شرق شهر دلیجان در استان مرکزی قرار دارد و با آب و هوای معتدلی که در این روزها دارد، یک فرصت خوب برای سفر خانوادگی شما به حساب می آید. جاسب هفت روستا دارد به نام های واران، هرازجان، کِروگان، وشتکان، زُر، وسقونقان و روستای بیژگان. که در طول دره و در امتداد رودخانه به وجود آمده اند. جالب است بدانید که دو روستا از این منطقه هنوز به زبان راجی حرف میزنند جاسب دره زیبایی به نام ازنا دارد که به محض آنکه پایتان به منطقه برسد آن را خواهید دید. در این دره رودخانه ای فصلی جریان دارد و اطراف آن را چشماندازهای طبیعی سرسبزی پوشانده است. رودخانه ازنا از ارتفاعات دهستان جاسب سرچشمه می گیرد و در این روزها تقریبا بی آب است چون زمان اوج پرآبی این رودخانه اسفند و فروردین است و تقریبا اواخر خردادماه آب رودخانه خشک شده است. رودخانه ازنا از سمت شرق به غرب جریان دارد و در ادامه مسیر غربی خود به رودخانه قم رود می پیوندد.
جاسب هفت روستا دارد به نام های واران، هرازجان، کِروگان، وشتکان، زُر، وسقونقان و روستای بیژگان. که در طول دره و در امتداد رودخانه به وجود آمده اند. جالب است بدانید که دو روستا از این منطقه هنوز به زبان راجی حرف میزنند. جاسب فرصت خوبی هم برای کوهنوردی به شما می دهد. اگر عاشق کوهپیمایی و کوه نوردی هستید، در جاسب فرصت دارید که از ۱۸کوهی که در حول و حوش این منطقه هستند بالا بروید و منظره شهر را از ارتفاعات سرسبز ببنید.مرتفع ترین این کوه ها ولجیا است که ۳۱۴۴ متر ارتفاع دارد و در دهستان جاسب قرار گرفته است. کوتاه ترین آنها هم برز و پایین قلعه هستند که هر دو ۲۴۱۳ متر ارتفاع دارند. جهت کوه برز جنوبی شمالی است و جهت کوه پایین قلعه جنوب شرقی به شمال غربی.اگر گذارتان به جاسب افتاد، حتما سری هم به قبرستان قدیمی واران، تپههای قلعهکوه امام علی، قلعههای سرخ، وشتگان و وسقونقان، مساجد جامع و امام حسن (ع)، برج روستای هرازجان، غار سیجان در ضلع شمالی روستای واران و سنگنوشتههای قبرستان روستای بیجگان بزنید که معروف ترین آثار باستانی این ییلاق سرسبز هستند.
بندر خمیر هرمزگان
بندر خَمیر یکی از شهرهای استان هرمزگان در جنوب ایران است. براساس اطلاعات موجود در مرکز آمار ایران در ۳۵ دقیقه طول شرقی و ۲۶ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی از نصفالنهار مبدأ واقع شدهاست. ارتفاع متوسط این شهر از سطح دریا ۱۵ متر است. مساحت قانونی ۴۳۱٫۵ هکتار و وسعت حریم ۱۱۵ کیلومتر مربع است، و حد فاصل حدود ۸۵ کیلومتری غرب بندر عباس و ۱۱۰ کیلومتری شرق بندرلنگه واقع شدهاست. این شهر مرکز شهرستان خمیر است. شهر بندرخمیر دارای جمعیت شهری ۱۲۹۹۵ نفر با ۵ روستای واقع در حریم به نامهای لشتغان بالا، لشتغان پایین، کندال، باقی آباد و چاه صحاری بوده و مساحت قانونی ۴۳۱٫۵ هکتار و وسعت حریم ۱۱۵ کیلومتر مربع در موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی و ۳۵ دقیقه طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویج و در ارتفاع ۱۵ متری از سطح دریا واقع شدهاست که از شمال به کوه و از جنوب به دریا و تنگه خوران، از شرق به دهستان پل و از غرب به دهستان دژگان منتهی میگردد و حد فاصل حدود ۸۵ کیلومتری غرب بندرعباس و ۱۱۰ کیلومتری شرق بندرلنگه واقع شدهاست. شهر بندرخمیر دارای ۴۹ ساله سابقه بخش و قریب به دو سال است که مرکز شهرستان خمیر میباشد و در سال ۱۳۴۶ شهرداری این شهر نیز تاسیس شدهاست که دارای ۴۰ ساله سابقه شهرداری بوده و در حال حاضر شهرداری حائز درجه ۵ است. بندرخمیر یکی از شهرهای قدیمی و توسعه پذیر، مهاجرپذیر و پرجاذبه استان هرمزگان است که بدلیل موقعیت جغرافیایی و وجود کارخانههای بزرگی چون کارخانه سیمان ۶۰۰۰تنی هرمزگان، پایانه بار، شهرک صنعتی ۱ و۲، گچ خمیر، گمرگ و ارتباط حمل و نقل دریایی کالا به کشورهای همسایه جنوبی خلیج فارس، وجود آثار تاریخی و اماکن توریستی و تفریحی همچون جنگل حرا، آبگرمهای معدنی درمانی بندرخمیر، آبسر معدنی بندرخمیر، دیوار بلند سدار (Sedar)، برج قلعه بندرخمیر، آب انبارها و کورههای گچ و ساروج خمیر – که بالاخص ساروج خمیر گذشتههای دور مورد توجه مهندسین و کارشناسان امور ساختمانی بوده و زبانزد عام و خاص است و با وجود معادن سیمان و گوگرد از جمله شهرهای مهم استان هرمزگان بشمار میآید.
شغل مردم : شغل اکثر مردم پیله وری، ملوانی و صیادی است مرحوم صدرالاسلام و ملاسلیمان خمیری از علما و شعرای بنام بندرخمیر (در اوایل قرن سیزدهم هجری) و نیز مرحوم سیدامیرشیخ عالم، فقیه و مرجع دینی منطقه در قرن اخیر بوده که از خود خدمات و آثار ماندگاری بجای گذاشتهاند. آب مشرب شهر شیرین و لوله کشی شدهاست که از روستای کهورستان واقع در شصت کیلومتری شمال بندرخمیر با قدمت بیش ۳۷ سال است که تامین میگردد. بندرخمیر از جهت آب و هوایی در محدوده گرم و مرطوب قرار دارد که متوسط دمای ده ساله ۲۶٫۷ درجه سانتی گراد و میانگین حداقل و حداکثر دمای ده ساله ۱۸٫۱ و ۳۵٫۳ درجه سانتی گراد و تبخیر سالیانه ۳۶۷۲ میلی متر و میزان متوسط بارندگی سالیانه ۲۰ سال اخیر حدود ۱۷۱میلی متر میباشد. این شهر دارای یک درمانگاه و یک بیمارستان ۳۲ تختخوابی که توسط فردی خیر احداث گردیده، همچنین شهرداری، ۴۵ اداره و نهاد دولتی، یک مرکز آتش نشانی شهرداری، مرکز اورژانس، یک کتابخانه عمومی، سه میدان بنام آزادی، جمهوری اسلامی و امام خمینی(ره)، دو بلوار اصلی بنامهای بلوار امام خمینی(ره) و بلوار ملاسلیمان خمیری و یک بلوار جدید الاحداث بنام آیت الله خامنهای، ۱۶ مسجد، یک مجموعه گلزار پنج تن شهدای هشت سال دفاع مقدس، یک مجموعه استادیوم ورزشی، یک استخر شنای سرپوشیده استاندارد نیز که توسط شهرداری احداث شدهاست. جمعیت دانش آموزی و فضاهای آموزشی شهر نیز شامل ۲۹۲۹ دانش آموز مشتمل بر پنج آموزشگاه در مقطع دبیرستان در سه فضای آموزش، پنج آموزشگاه در مقطع راهنمایی در سه فضای آموزشی، ۹ آموزشگاه در مقطع دبستان در ۵ فضای آموزش میباشد. یک واحد دانشگاهی پیام نور با چهار رشته تحصیلی افتتاح گردیده که فاز اول دانشگاه با مشارکت مردم و دولت در حال احداث میباشد.
پیشینه : شهر بندرخمیر دارای ۴۹ ساله سابقه بخش و قریب به دو سال است که مرکز شهرستان خمیر میباشد و در سال ۱۳۴۶ شهرداری این شهر نیز تأسیس شدهاست که دارای ۴۰ ساله سابقه شهرداری بوده و در حال حاضر شهرداری حائز درجه ۵ است. بندرخمیر یکی از شهرهای قدیمی و توسعه پذیر، مهاجرپذیر و پرجاذبه استان هرمزگان است که بدلیل موقعیت جغرافیایی و وجود کارخانههای بزرگی چون کارخانه سیمان خمیر ۶۰۰۰ تنی هرمزگان، پایانه بار، شهرک صنعتی ۱ و۲، گچ گچ خمیر، گمرگ و ارتباط حمل و نقل دریایی کالا به کشورهای همسایه جنوبی خلیج فارس، وجود آثار باستانی و اماکن توریستی و تفریحی همچون جنگل حرا، آبگرمهای معدنی درمانی بندرخمیر، آبسر معدنی بندرخمیر، دیوار بلند سِدار، برج قلعه بندرخمیر، آب انبارها و کورههای گچ و ساروج خمیر – که بالاخص ساروج خمیر گذشتههای دور مورد توجه مهندسین و کارشناسان امور ساختمانی بوده و زبانزد عام و خاص است و با وجود معادن سیمان و گوگرد از جمله شهرهای مهم استان هرمزگان بشمار میآید. شغل اکثر مردم پیله وری، ملوانی و صیادی است. آب مشرب شهر شیرین و لوله کشی شدهاست که از روستای کهورستان واقع در شصت کیلومتری شمال بندرخمیر با قدمت بیش ۳۷ سال است که تامین میگردد.
بزرگان شهر : مرحوم صدرالاسلام و ملاسلیمان خمیری از علما و شعرای بنام بندرخمیر (در اوایل قرن سیزدهم هجری) و نیز مرحوم سیدامیرشیخ عالم، فقیه و مرجع دینی منطقه در قرن اخیر بوده که از خود خدمات و آثار ماندگاری بجای گذاشتهاند. و مرحوم سید عبدالباقی مظفری نیاپور از بزرگان شهرستان بندرخمیر بودهاند و مرحوم حاج عبدالهادی بلوکی از معتمدین و بزرگان شهرستان بندرخمیر بودهاند
آب و هوای شهر : بندرخمیر از جهت آب و هوایی در محدوده گرم و مرطوب قرار دارد که متوسط دمای ده ساله ۲۶٫۷ درجه سانتی گراد و میانگین حداقل و حداکثر دمای ده ساله ۱۸٫۱ و ۳۵٫۳ درجه سانتی گراد و تبخیر سالیانه ۳۶۷۲ میلی متر و میزان متوسط بارندگی سالیانه ۲۰ سال اخیر حدود ۱۷۱میلی متر میباشد.
امکانات : شهر خمیر دارای یک درمانگاه و یک بیمارستان ۳۲ تختخوابی که توسط فردی خیر احداث گردیده، همچنین شهرداری، ۴۵ اداره و نهاد دولتی، یک مرکز آتش نشانی شهرداری، مرکز اورژانس، یک کتابخانه عمومی، سه میدان بنام آزادی، جمهوری اسلامی و امام خمینی، دو بلوار اصلی بنامهای بلوار امام خمینی و بلوار ملاسلیمان خمیری و یک بلوار جدید الاحداث بنام آیت الله خامنهای، ۱۶ مسجد، یک مجموعه گلزار پنج تن شهدای هشت سال دفاع مقدس، یک مجموعه استادیوم ورزشی، یک استخر شنای سرپوشیده استاندارد نیز که توسط شهرداری احداث شدهاست. جمعیت دانش آموزی و فضاهای آموزشی شهر نیز شامل ۲۹۲۹ دانش آموز مشتمل بر پنج آموزشگاه در مقطع دبیرستان در سه فضای آموزش، پنج آموزشگاه در مقطع راهنمایی در سه فضای آموزشی، ۹ آموزشگاه در مقطع دبستان در ۵ فضای آموزش میباشد. یک واحد دانشگاهی پیام نور با چهار رشته تحصیلی افتتاح گردیده که فاز اول دانشگاه با مشارکت مردم و دولت در حال احداث میباشد.
آثار تاریخی : در این شهر آثار تاریخی زیادی وجود دارد از جمله کاروانسرا ی تاریخی روستا، مقبره اولیاها و بزرگان، آب انبارها (برکههای) متعدد وتاریخی، وچهار مقبره تاریخی، آثار وبقایا مسجد کوچکی در کنار مسجد جامع که بیش از ۴۰۰ سال سابقه تاریخی دارد.
غار تمتمان اورمیه
غار تمتمان یکی از کهن ترین سکونتگاه های انسان در شمال باختری ایران است که در ۱۵ کیلومتری شهر ارومیه قرار دارد. پژوهشهای «کارلتون استانلی کوون» انسانشناس امریکایی در سال ۱۹۴۹ میلادی نشان داد که این غار از ۴۰ هزار سال پیش مسکونی بوده است. این پژوهشگر در همین سال گمانه آزمایشی در کف غار باز کرد و از آن ۴۸ قطعه مصنوعات سنگی و ۲۷۶۶ قطعه استخوان و دندان جانوری شامل سمور، کفتار٬ روباه٬ اسبسانان٬ مرال٬ گاو وحشی٬ آهو٬ گوسفندسانان و چند نمونه دیگر را به دست آورد و برخی از آن ها را جهت مطالعه و بررسی بیشتر با خود به آمریکا برد. مطالعات وی نشان می دهد که غار در دوره میانی پارینه سنگی جدید یعنی تاریخ تقریبا حدود ۴۰هزارسال پیش مسکونی بوده است. کوون معتقد است این غار تنها در تابستان ها مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال تاریخگذاری وی مورد تردید برخی دیگر از پژوهشگران قرار گرفته است. علاوه بر این آنگونه که از سوی انسان شناسان انستیتو تحقیقاتی اسمیت سوییان وابسته به دانشگاه کلمبیا ذکر شده است: اجداد انسان جدید برای نخستین بار از حدود ۴۰هزار سال پیش در منطقه شالیندار عراق در ۹۰کیلومتری جنوب غربی ارومیه زندگی می کردند. انسانش ناسان تاکنون هزاران آلات گوناگون و از جمله هفت اسکلت متعلق به انسان نئاندرتال را که صدهزار سال پیش از این زندگی می کرده، در یکی از غارهای آن منطقه کشف کرده اند. کمیسیون ملی یونسکو در ایران بعد از بررسی نتیجه تحقیقات دانشمندان آمریکایی در گزارش خود (در آبان ۱۳۳۶) اعلام کرد٬ ابزارآلات انسان دوره «لوا لوازین» که در حدود ۳۵هزار سال پیش از میلاد در منطقه آذربایجان زندگی می کرد، از غار تمتمان واقع در ۲۰کیلومتری شمالغربی ارومیه به دست آمده است. دهانهی غار مثلثی بوده و درازای آن ۳۵ و نیم متر است. غار تمتمان دارای یک اوشکوب و دو شاخه است. لازم به ذکر است در نزدیکی غار تمتمان چشمه آبی قرار دارد که روستاییان از آن بهرهبرداری میکنند. هوای غار در تابستانها خنک و در زمستانها نسبت به بیرون گرمتر است.
گردآورنده : فرناز حامدی