آبشار اسفجیر فاروج در استان خراسان شمالی قرار دارد. روستای اسفجیر در ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان فاروج و در بخش خبوشان واقع شده است. تنگه ورودی، دشت و تپه های منتهی به روستا، در ابتدای ورودی روستا دیده می شود. روستا بر روی دوتپه بنا شده است که یک رودخانه از وسط آن میگذرد. اسفجیر دارای تپه ای پر آب و سر سبزی است که به دربند معروف بوده و در شمال روستا واقع و گردشگران بیشماری را پذیرا می باشد. چشمه های انتهای آب دربند از لحاظ آب معدنی بسیار مفید می باشد. همینطور در مسجد این روستا درخت چناری وجود دارد که به گفته های روستا بیش از ۵۰۰ سال قدمت و تنه آن ۷ متر قطر دارد. آبشار زیبای اسفجیر در انتهای یک دره باریک و صخره ای با فضایی بسیار هیجان انگیز و متفاوت در انتظار مشتاقان طبیعت است. برای دسترسی به این آبشار از ابتدای جاده فاروج به شیروان و از دوراهی نجف آباد یک مسیر فرعی ۲۵ کیلومتری پس از گذشتن از روستاهای نجف آباد، حصار اندف و ترقی به اسفجی منتهی می شود. تسفجیر روستایی است که به واسطه داشتن آب فراوان، از باغات و مزارع پرباری برخوردار است. پس از گذشتن از روستا و با حدود یک ساعت پیاده روی آرام در کنار رودخانه به میان دره ای با دیواره های بسیار بلند وارد می شودید که با ادامه این مسیر به محوطه زیبای آبشار اسفجیر خواهید رسید. دیواره هایی به ارتفاع بالای دویست متر که از زیر آنها آبی زلال به بیرون می جهد. گذشتن از آبشار اسفجیر بدون داشتن امکانات حرفه ای کوهنوردی قریبا محال است. به گفته اهالی در ادامه مسیر نیز آبشارهای کوچک و بزرگ و طبیعتی منحصربفرد از انواع گیاهان و حیوانات هر بیننده ای را به حیرت فرو می برد. صخره های سنگی که آب از میان آنها به صورت لوله مانند فوران می کند و وجود افعی های بزرگ و بی دم، از تعاریف اهالی از طبیعت پشت آبشار بود. در یک کلام، طبیعت بکر این منطقه ندیده های بسیاری دارد. شهرستان فاروج در ۴۸ کیلومتری شرق شیروان واقع شده است و با وجود برخورداری از توانمندی های متعدد، همچنان ناشناخته مانده است. طبیعت بکر و آب و هوایی با طراوت و چشمه سارهای متعدد، فضایی دلنشین را برای گردشگران این منطقه فراهم کرده است. دره معروف به جنگل گردو، جنگل بادام داغیان، چشمه مرد کانلو و سد چری(زیستگاه پرندگان مهاجر) بخشی از جاذبه های طبیعی شهرستان فاروج است.

در روزهایی که گرمای هوا از راه می رسد، سفر به یک شهر خنک و سرسبز شاید بهترین گزینه سفر شما در آخرین روزهای بهار باشد. پیشنهاد ما ایلام گردی است و البته بازدید از غار زیبای زینه گان که در این استان قرار دارد. اینجا ایلام است. جایی که دره های شگفت، رودها و آبشارهای تر و تازه، غارهای بی نظیر، کوه های سر به فلک کشیده، اقلیم های متنوع آب و هوایی، همجواری دیدنی کوه و دشت، سادگی هزار رنگ طبیعت وحشی، صداقت فرهنگ و هنر و چشم اندازهای بدیع استان، ایلام را به شاهکار خلقت ایران تبدیل کرده و به خاطر همین زیبایی طبیعتش است که به «عروس زاگرس» مشهور شده است.

دیدار با زینه گان : غار طبیعی «زینه گان» در دشت منطقه گرمسیری بخش صالح آباد از توابع شهرستان گرمسیری مهران قرار دارد که برای سفر به آن باید از شهر ایلام به صالح آباد واقع در ۵۰ کیلومتری غرب ایلام سفر کنید. این غار در صالح آباد کاملا شناخته شده است و تابلویی در نزدیکی امامزاده صالح مسیر را نشان می دهد. اگر چه غار طبیعی «زینه گان» برای بیشتر مردم کشور ناشناخته مانده است اما زیبایی منحصر به فرد و شکل گیری این غار در دل منطقه ای گرمسیری از قابلیت های فراوانی برای جلب طبیعت گردان داخلی و خارجی برخوردار است. این غار در اصل یک غار نیست بلکه یک تنگه است که به اشتباه در منطقه به عنوان غار شهرت یافته است. دو سر مسیر باز است و شما تنگه ای رو باز را می بینید که فضای باریکش آن را شبیه به غار کرده است. خنکای این مسیر غار مانند آنقدر زیاد است که زینه گان را به غار بهشت معروف کرده است. در فصل تابستان با وجود گرمای بالای منطقه دشت صالح آباد به حدود ۵۰ درصد بالای صفر می رسد، در میان غار زینگان انگار باران می بارد و بوی سبزه و گلها در میان نیزارها روح و تن را به میهمانی می خواند. این غار طبیعی روباز دارای صدها متر طول، آب فراوان، دهلیزهای آبگیر و قندیل های متعدد است و از آبچک های طبیعی باران طبیعی نقش می بندد و دل به مهمانی خنکی دعوت می کند. اگر چه غار طبیعی «زینه گان» برای بیشتر مردم کشور ناشناخته مانده است اما زیبایی منحصر به فرد و شکل گیری این غار در دل منطقه ای گرمسیری از قابلیت های فراوانی برای جلب طبیعت گردان داخلی و خارجی برخوردار است . اختلاف هوای داخل غار با بیرون بیش از ۲۰ درجه سانیگراد تفاوت دارد و به همین علت غار «زینه گان» به غار بهشت معروف است. سرخس ها و جلبک ها، گلها و گیاهان و رنگ سنگ ها و پیچ و خم غار انگار نقاشی طبیعی است که چشم ها را به زیبایی فرا می خواند. از صالح آباد تا ورودی تنگ زینگان حدود پنج کیلومتر جاده خاکی نه چندان مناسب برای ماشین های سواری وجود دارد که عبور از این جاده خاکی نزدیک به ۴۰ دقیقه زمان نیاز دارد.

کلیسای گئورگ مقدس در نزدیکی روستای مرگن (مرکان) بین ماکو و قره ضیا الدین، در جنوب شرقی بخش شوط در استان آذربایجان غربی واقع است. این کلیسا در قرن ۱۶ میلادی با سنگهای خوش تراش ساخته شده است. اطراف این کلیسا سنگ صلیبهای حجاری شده و قبرستان ارامنه گسترده است و کمی دورتر از آن ویرانه های خانه های بسیاری که زمانی محل سکونت ارامنه بوده و حکایت ازوجود روستایی پر جمعیت و آباد دارد قرار گرفته است که بعلت مهاجرت ارامنه از این مکان در سال ۱۸۳۰ میلادی به این شکل متروکه مانده است. کلیسا که بنایی به سبک بازیلیک مستطیلی در جهت شرق به غرب است، دارای یک گنبد هشت وجهی است که بر روی هر یک از وجوه ساق گنبد یک نورگیرتعبیه شده است، گنبد و سقف کلیسا بر روی چهار ستون با برش صلیبی شکل که هر یک از ستونها در چهار جهت با قوسهایی با یکدیگر و با دیوارهای جانبی متصل میباشند تکیه دارد. بر روی هر یک از چهار دیوار کلیسا سه نورگیر قرار داشته و ورودیهای کلیسا در سمت غربی و شمالی بنا قرار دارد. محراب کلیسا که در سمت شرق کلیسا قرار دارد دارای قاب بندیهایی است و در دو سمت محراب اطاقکهای چهار گوشی ساخته شده اند.