خوزستان با دارا بودن جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی، تاریخی، باستانی و دفاع مقدس که درطول تاریخ نام‌های گوناگونی به خود گرفته است مرکز پایه‌گذاری و اساس حکومت‌های پرقدرت جهان (از جمله هخامنشیان و ساسانیان) بوده، سرزمینی هموار در پای کوه‌های سربه فلک کشیده زاگرس است که در دل خود دشت‌های سرسبز و وسیع، جنگل‌های انبوه تالاب‌های زیبا و بـین‌المللی را در کنار سواحل مواج و گرمی که به زیبایی و تنوع آب و هوایی آن می‌افزایند، جای داده است. درمیان این همه توانمندی‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی تجربه سفر به منطقه‌ای سرسبز و خرم آن هم در استانی که همه آن را به هوای گرم، خورشید سوزان و خفقان شرجی‌اش می‌شناسند، تعجب‌انگیز و خالی از لطف نیست، منطقه‌ای روستایی به نام شیوند، بهشتی پنهان در پس آب‌های مواج دریاچه سدکارون ۳  که تاکنون بکر و دست نخورده باقی است.

موقعیت روستای شیوند : مجموعه روستای شیوند که از سه روستای بزرگ شیوند روستای نوشیوند و پشت آسیاب تشکیل شده، با پیوندی عمیق با طبیعت اطراف و به تبعیت از شرایط فیزیوگرافی و توپوگرافی روی یالی مسطح به وجود آمده و در تقسیمات سیاسی از توابع دهستان دنباله‌رود شمالی، بخش دهدز شهرستان ایذه است. این مجموعه در جنـــوب غرب ایذه و در دل منطقه حفاظت‌شده منگشت و شالو واقع شده که رودخانه کارون از شـــرق آن می‌گذرد. آبشار بلند و مرتفع روستای شیوند نیز دله کوه را طی می‌کند و به دریاچه می‌ریزد . همچنین سه روستای بزرگ شیوند میانکوهی و روستاهای نوشیوند و پشت آسیاب از نوع کوهپایه‌ای هستند که به فاصله یک کیلومتر از یکدیگر و به شکل مثلث واقع‌ شده‌اند، به گونه‌ای که رودخانه شیوند از میان سه روستا عبور می‌کند.

قدمت روستا : در روستای شیوند کاروانسرایی قدیمی از دوره صفوی برجای مانده که نشانگر قدمت طولانی روستاست. البته آثار قلعه‌ای مخروبه متعلق به هزاره‌های سوم و چهارم قبل از میلاد که حاکی از تاریخ دیرینه و دوره حیات طولانی دراین منطقه است نیز در این روستا به چشم می‌خورد.

 آثار تاریخی : کاروانسرای عباسی و امامزاده محمد، سیاه‌چال قدیمی که زمانی به عنوان زندان از آن استفاده می‌شده و همچنین وجود کتیبه‌های قدیمی و آثار نقش برجسته از جمله آثار تاریخی این منطقه است. آثار دهکده‌هایی قدیمی و دو آسیاب آبی که برای تبدیل گندم به آرد از آنها استفاده می‌کرده‌اند، از دیگر آثار تاریخی روستای زیبای شیوند هستند.

آداب و رسوم : زبان اهالی روستای شیوند زبان فارسی با گویش لری بوده و یک همبستگی قومی و فامیلی بسیارقوی بین مردم این منطقه وجود دارد. برگزاری مراسم اعیاد ملی و مذهبی در میان مردم روستای شیوند اهمیتی والا دارد. مراسم عروسی سنتی با آیین‌ها و رسوم خاص همراه با ترانه‌های محلی برگزار می‌شود. موسیقی رایج در منطقه، بختیاری است که همراه با سازهای دهل و سرنا اجرا می‌شود. انواع آوازهای محلی و لالایی‌ها نیز دراین نوع موسیقی نواخته می‌شود. هجرانی و بارالها، دو مقام اصیل بختیاری است که توسط نوازندگان محلی خوانده می‌شود. مراسم عزاداری ماه محرم نیز در روزهای تاسوعا و عاشورا برگزار می‌شود. از جمله مراسم ویژه این روستا، سلام به گیاه است که در عید نوروز و به نشانه سرسبزی و سرزندگی توسط مردم روستا صورت می‌گیرد. در روستای شیوند انواع بازی‌ها و ورزش‌های محلی رواج دارد از جمله این ورزش‌ها و بــــازی‌ها می‌توان به بازی الاختو، کلاه و ران و گوبازی چولکی، چوب بازی، تل تل، نجاتی و کل کل برد اشاره کرد. پوشاک مردم روستا، لباس محلی لری بختیاری است. مردان روستا از کلاهی سیاه و نمدین، شلوار چیت سیاه گشاد و پاپوشی از نوع گیوه و چوخا استفاده می‌کنند. زنان روستا شلوار گشاد، دامن چاک دار، نوعی جلیقه و چادر بلند که در زیرگلو سنجاق می‌شود، برتن می‌کنند. دختران جوان روستا از پارچه‌هایی با رنگ شاد و زنان میانسال و مسن، معمولاً از رنگ سورمه‌ای و آبی تیره استفاده می‌کنند.

گردشگری : بنا بر شرایط حاکم بر روستا از آغاز بهار تا چهارمین ماه سال می‌توان از ظرفیت‌‌های گردشگری منطقه از جمله آبشار بلند شیوند، کوهنوردی و بازدید از آثارتاریخی منطقه استفاده کرد. آب این آبشار از ارتفاع سرازیر می‌شود و درطول روستا تا دریاچه جریان دارد به طوری که علاوه بر سیراب کردن باغها و شالیزارهای روستا می‌توان برای رفع تشنگی از آن نوشید. روستـــای شیوند به لحاظ واقع شدن در انتهای دریاچه سدکـــارون ? و برخورداری از اکوسیستم طبیعی و چــشم‌انداز بسیارزیبا همه ساله پذیرای گردشگران و علاقه‌مندان به محیط طبیعی بوده و هست. به این منطقه از آنجا بهشتی پنهان می‌گویند که در منطقه گرمسیری قرار دارد اما در طول سال جزو مناطق خوش آب‌وهوا به خصوص برای خوزستانی‌هاست.

یکی از گزینه های خوب برای سفر بهاری، کردستان است؛ سرزمین شقایق های وحشی. اردیبهشت و خرداد ماه گل های سرخ فراوانی در کنار جاده ها و دامنه دشت های کردستان می رویند و سرخی آنها در پس زمینه سبز علفزارها هر بیننده ای را مجذوب می کند. ما برای این سفر شما پیشنهادهایی داریم. در سفر به کردستان نه تنها می توانید از شهرهای مرزی این استان خرید کنید و سری به شهر مریوان بزنید بلکه می توانید به کنار دریاچه زیبای زریوار در مریوان هم بروید و حتی در هتلی که مشرف به این دریاچه است اقامت کنید. رستوران این هتل که در طبقه آخر قرار دارد به طور کامل مشرف به این دریاچه است و پنجره های بزرگ این رستوران به شما این امکان را می دهد که به راحتی منظره دریاچه را تماشا کنید.
اقامت در هتل سنگی اورامان تخت
اگر دوست دارید سفرتان به کردستان کمی متفاوت تر باشد می توانید به روستای اورامان تخت هم سری بزنید. در این روستای کوهستانی هتلی سنگی قرار دارد که می توانید در آن اقامت کنید. روستای اورامان تخت معماری زیبا و منحصر به فردی دارد. خانه های پلکانی این روستای کوهستانی به سبک خانه های ماسوله در شیبی تند ساخته شده اند. در این روستا خود را در دل کوه ها احساس خواهید کرد. رودخانه سیروان از دره های عمبق این ناحیه عبور می کند و به خاک عراق می رود. اگر دوست دارید سفرتان به کردستان کمی متفاوت تر باشد می توانید به روستای اورامان تخت هم سری بزنید. در این روستای کوهستانی هتلی سنگی قرار دارد که می توانید در آن اقامت کنید. این روستای زیبا در بهار و تابستان بسیار محسور کننده است و به همین دلیل گردشگران زیادی به انجا می روند اما در فصل زمستان به دلیل سردی بیش از حد و برف گیر بودن کمتر گردشگری به آنجا می رود.

مقبره ای مقدس و تاریخی
اگر به این روستا سفر کردید حتما از مقبره پیر شالیار هم دیدن کنید. پیر شالیار یکی از روحانیون بزرگ این منطقه بوده است که مردم روستا بسیار او احترام بسیار زیادی قابل هستند و هر ساله دوبار مراسم آیینی خاصی در کنار این مقبره مقدس برگزار می کنند، مراسمی که برخی از مورخان قدمت آن را حدود هزار سال می دانند. این مراسم تحت عنوان مراسم پیر شالیار در اردیبهشت ماه و بهمن ماه برگزار می شود. در روزهایی که این مراسم برگزار می شود هر روز بعد از ناهار، مردها در پشت بام های وسیع یکی از منازل به رقص های گروهی عرفانی می پردازند. روز آخر مراسم هم نان و ماست تهیه کرده و به صورت گروهی به سوی آرامگاه پیر شالیار می روند و به محض ورود به محوطه باز آرامگاه کفش هایشان را از پا در آورده و با پای برهنه زمین را می بوسند و به زیارت می پردازند. همچنین دستمال هایی را برای گرفتن حاجت به دیوارها و درخت های محوطه آرامگاه می آویزند و سپس نان و ماست می خورند. آنها معتقدند خوردن نان و ماست در روز آخر مراسم در کنار آرامگاه، تبرک است و باعث درمان بیماری ها می شود. روستای اورامان تخت در ۶۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مریوان و ۱۷۰ کیلومتری مرکز استان(سنندج) قرار دارد. این روستا از طریق شهرهای سنندج، مریوان، سروآباد، نوسود و پاوه به وسیله جاده آسفالت شوسه قابل دسترس است.

گیوه و لباس کردی سوغاتی ببرید
گیوه، فرنجی، نمد، قاشق و چنگال چوبی، شانه، جاجیم، سبد و حتی لباس محلی کردی از جمله سوغاتی هایی هستند که می توانید از این روستا بخرید و برای دوستان و عزیزانتان ببرید. در این روستا یکی دو مغازه وجود دارند که لباس های محلی را با قیمت مناسب و در رنگ های متنوع به مشتریان عرضه می کنند این لباس ها را زنان روستا دوخته اند و نمونه آن را می توانید تن همه مردم روستا مشاهده کنید. حتی می توانید یک دست از این لباس ها را بخرید و در مدت اقامتتان در روستا این لباس را به تن کنید.

روستای کوچک ابوالوفا در استان لرستان دارای قبرستانی با سنگ قبرهای پلکانی (زیگوراتی) و نقش های کنده کاری شده است که برخی کارشناسان معتقدند شاید بتوان با تحقیق بر روی این قبرها پیشینه معماری مقبره کوروش را تخمین زد. روستای ابوالوفا در شرق شهرستان کوهدشت استان لرستان واقع شده است. روستایی که بیشتر اهالی آن از لرنشینان منطقه غرب ایران هستند. در روستای کوچک ابوالوفا قبرستان بزرگ و قدیمی وجود دارد که از سالیان دور تا کنون محل تدفین بزرگان لرستان بوده است. هر سنگ قبری که برای درگذشتگان قرار داده اند می بایست در شان آن مرحوم باشد بنابراین سعی شده تا سنگ های قبرها دارای با شکوهترین طرح ها و سنگ ها باشد. روی بیش از ۵۰۰ قبر قدیمی که بیشتر به صورت پلکانی ساخته شده اند، سنگ های آهکی سفید و کرم رنگی وجود دارد که طرح و نقش هایی از مراسم های سنتی، شکار، مویه زنان ، سوگواری ، رزم ، نیایش ، ازدواج و…  روی سنگ ها کنده کاری شده است. بسیاری از سنگ های قدیمی این قبرستان که به نظر می رسد به دوره افشاریه یا زندیه بر می گردد دو متر طول دارند و مستطیل شکل هستند. اکنون یا بسیاری از این سنگها به جای جرز دیوار و نیمکت استفاده می شود و یا به دلیل ساخت و سازها داخل زمین دفن شده اند.

آرش نورآقایی، راهنمای تور در بازدید خود از قبرستان ابوالوفا گفت: بیشتر سنگ قبرهایی که در قبرستان معروف این روستا وجود دارد پلکانی (زیگوراتی) هستند که شاید با تحقیق بر روی این گونه از قبرها، پیشینه معماری مقبره کوروش برای کارشناسان آشکار شود. نورآقایی با اعلام اینکه قبرها با چیدمان ویژه و سنگهای لاشه‌ای ساخته شده‌اند بیان کرد: سنگ قبرهای این قبرستان برافراشته ، چهار وجهی و هرمی شکل هستند که روی آنها نوشته‌ها و نقوش زیبا و معناداری دیده می‌شود. این محقق گردشگری افزود: شاید بتوان گفت طرح مقبره‌های روستای ابوالوفا شبیه به مقبره‌ کوروش است. البته تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند. قبرهای ابوالوفا قدمت تاریخی زیادی ندارند. ولی می توان حدس زد که طرح روی این مقبره‌ها از طرح‌های قدیمی‌تر اتخاذ شده و هنوز هم مقبره‌هایی به شکل زیگوراتی و با طرحهای مختلف روی آن ساخته می‌شود. نورآقایی با اشاره به شباهت ساخت قبرهای ابوالوفا و آرامگاه کوروش گفت: روستای ابوالوفا روزگاری جزو امپراطوری ایلامی‌ها محسوب می‌شده و کوروش نیز در سرزمین «انشان» که  متعلق به ایلامیان بود به دنیا آمد. وی با اشاره به اینکه تا کنون تحقیقات باستان شناسی روی این قبرها انجام نشده گفت: شاید اگر باستان شناسان تحقیقاتی در این زمینه انجام دهند، بتوان نمونه‌های کهن‌تری نیز از سنگهای قبر قدیمی پیدا کرد. این محقق میراث فرهنگی بیان کرد: در حال حاضر برخی از قطعه‌های شکسته شده‌ و نقش دار سنگ قبرها در میان نخاله‌های ساختمانی روستا پیدا می شود. برخی هم در میان فضولات چهارپایان به حال خود رها شده‌اند. اما سنگهای برافراشته گاهی در کنار در ورودی خانه ها جای دارند و یا از آنها به عنوان نیمکت استفاده می شود! وی افزود: در میان قبرهای این قبرستان یک زائرسرای بزرگ ساخته شده که به گفته مردم محلی این روستا اداره اوقاف این ساختمان را دقیقا وسط قبرستان ساخته و نیمه‌کاره رها کرده است.سنگ قبرهای روستای ابوالوفا ارزش فرهنگی و هنری دارند و از لحاظ مردم‌شناسی منطقه نیز حائز اهمیت هستند. حتی قبرستان این روستا می تواند به عنوان یک مقصد گردشگری مورد توجه قرار بگیرد.

امیر منصوری، کارشناس ارشد باستان شناسی در استان لرستان با اعلام اینکه مقبره ابوالوفا در این قبرستان مورد احترام مردم روستاست گفت: چندی پیش اداره اوقاف استان لرستان آرامگاه جدیدی برای ابوالوفا ساخت. آنها با این کار باعث شدند که بسیاری از سنگ قبرهای قدیمی این قبرستان به زیر خاک برود. به همین دلیل اکنون نمی توان حدس زد که قدیمی ترین سنگ قبر مربوط به چه دوره ای است. وی با اعلام اینکه برخی شنیده ها حاکی از آن است که قدمت قبرهای قبرستان ابوالوفا به دوره زندیه یا افشاریه برمی گردد تصریح کرد: حدود هفت یا هشت سال پیش مقبره جدیدی برای زائران آرامگاه ابوالوفا ساخته شد و در کنار آن نیز مرکز اقامتی در حال ساخت است. مسئولان اداره اوقاف با این کار بخش اعظمی از قبرستان و سنگهای قدیمی آن را از بین بردند. منصوری با بیان اینکه اکنون نیز تدفین درگذشتگان منطقه کوهدشت در این قبرستان ادامه دارد گفت: در قبرستان ابوالوفا سنگهای قدیمی با نقوش بسیار زیبایی وجود داشت که اکنون یا ناپدید شده اند و یا در اثر ساخت و سازهای اداره اوقاف در زیر زمین مدفون هستند. این کارشناس باستان شناسی افزود: سازمان میراث فرهنگی تا به حال هیچ توجهی به زیبایی سنگهای قبرستان ابوالوفا نکرده است. در حالی که می توان گفت این قبرستان به همراه قبرستانهای مهم دیگر استان لرستان که دارای سنگ قبرهای بسیار زیاد و زیبایی هستند می توانند در فهرست آثار میراث فرهنگی به ثبت برسند. منصوری گفت: در استان لرستان و منطقه کوهدشت به خصوص بخش کونانی در ده کیلومتری روستای ابوالوفا می توان سنگ قبرهای بسیار قدیمی پیدا کرد اما تا کنون هیچ یک از مسئولان استان به ویژه سازمان میراث فرهنگی استان توجهی به تخمین قدمت آنها نکرده اند. حتی مردم روستا نیز ارزش فرهنگی، هنری و تاریخی قبرها و سنگ قبرهای این منطقه را نمی دانند و اهمیتی به نگهداری از آنها نمی دهند. در همین رابطه عبدالهی، سرپرست اداره اوقاف شهرستان کوهدشت درباره ساخت و سازهای اداره اوقاف در قبرستان ابوالوفا و از بین رفتن سنگ های قدیمی گفت: به زودی پیمانکاران شروع به ساختن مرکز اقامتی در روستای ابوالوفا می کنند. وی با بیان اینکه بعید می دانم سنگ های بسیار قدیمی در این قبرستان مانده باشد ، افزود: ما به سازمان میراث فرهنگی استان لرستان گفته ایم که بررسی کند آیا ساخت و ساز اداره اوقاف آسیبی به سنگ های قبرستان ابوالوفا وارد می کند اما تا به حال هیچ جوابی به ما نداده اند.