روستای کندلوس،با چهارهزار سال تاریخ در دل کوهستانهای البرز چشم به راه همدمی است تا سفره دل باز کند و از زنان و مردانی پاک سرشت و سختکوش سخن گوید …روستای کندلوس ، به حق و به انصاف یکی از زیباترین و پاکیزه ترین روستاهای ایران محسوب میشود که همچون نگینی در دله طبیعت زیبای البرزشمالی میدرخشد . این روستا درامتداد دره زانوس و منطقه سرسبز و زیبای کجور ، یکی از اولین و کهن ترین سکونتگاههای انسان در استان مازندران قرار دارد برای رفتن به روستای کندلوس باید در جاده چالوس ، بعد از گذشتن از شهر مرزن آباد ، ۶ کیلومتر رانندگی کنید تا به جاده ای فرعی وآسفالت در سمت راست به نام دوآبکجور برسید . بعد از پیمودن ۴۲ کیلومتر در جاده ای پرپیچ وخم و بسیار زیبا و با توجه به تابلوهای مسیر وارد کندلوس میشوید. اگر به روستاهای مختلف ایران رفته باشید و آنها را با کندلوس مقایسه کنید ، اولین خصوصیتی که متوجه آن میشوید ، پاکیزگی و رعایت اصول بهداشتی در این روستاست. در همه جای روستا سطل های زباله وجود دارد و همه اهالی در حفظ زیبایی و پاکیزگی دهکده تلاش میکنند ، پس ما گردشگران هم باید با رعایت احترام به این تلاش و فرهنگ والا از ریختن زباله و صدمه زدن به بافت روستا جلوگیری کنیم.
با توجه به اینکه میهن عزیزمان ایران در طول هزاران سال تاریخ تاریک و روشن خود بارها عرصه تاخت و تاز بیگانگان و دشمنان داخلی و خارجی بوده و بیشتر آثار تمدن و اشیاء و کتابخانه ها و اسناد تاریخی شهرهای آن با این جنگها از بین رفته باید تاریخ را در دل روستاهای این سرزمین جستجو کنیم. عداد زیادی از روستاهای ایران بدلیل قرار گرفتن در مناطق صعب العبور و کوهستانی از گزند این ویرانیها و حملات وحشیانه در امان بوده و میتوانند کمک بزرگی به روشن شدن تاریخ کشورمان کنند. در این بین کندلوس گواه روشنی است که کشف اشیاء با ارزش تاریخی مانند جامهای سفالی و ابزارهای زندگی و کشاورزی ، سلاحها و قفلها و اشیاء زینتی،نمایانگر تمدن کهنی است که قدمت آن حداقل به چهارهزارسال میرسد.

این اسناد و اشیاء به همت دکتر علی اصغرجهانگیری در موزه مردمشناسی کندلوس ( واقع در همین روستا) جمع آوری شده و در معرض دید همگان قرار دارد. یکی از جاذبه های این منطقه موزه مردم شناسی و موزه گیاهشناسی کندلوس میباشد که اطلاعات بسیار جالب و مفیدی درباره تاریخ کهن و تمدن پر رمز و راز این دیار در اختیار ما میگذارد. این موزه حاصل تلاش کم نظیر آقای دکترعلی اصغرجهانگیری یکی از اهالی همین روستاست که دوران کودکی خود را در کندلوس که زمانی جزء مناطق محروم مازندران بشمار میرفت سپری کرده و با پشت سرگذاشتن سختیها و اتمام تحصیلات مقطع دکترا در آمریکا به روستای کودکی خود بازگشت و برای آبادانی آن تلاش کرد . مطالب زیر صحبت های دکتر جهانگیری پیرامون کندلوس و برگرفته از سایت تبیان میباشد:
على اصغرجهانگیرى موسس مجموعه فرهنگى کندلوس درباره سابقه تاریخى کندلوس مىگوید: کندلوس که بخشى از میخساز محسوب مىشود در دامنه هاى سرسبز و کوهستانى البرز در منطقه کجور مازندران قرار گرفته است و شاهد تمدن هاى گوناگونى در ادوار مختلف تاریخ بوده و نشانه هایى از تمدن قبل از میلاد تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود جاى داده است. به گفته او امروزه میخساز شامل چهارده کده است. دهکده کندلوس که یکى از قدیمى ترین سکونتگاههاى انسانى منطقه کجور به شمار مىرود و در دامنه هاى سلسله جبال البرز منتهى به دره زانوس واقع شده است.
جهانگیرى درباره مردم کندلوس مى گوید: مردم کندلوس خانه هایشان گلى ولى چشمه هایشان گوارا،امکاناتشان اندک اما مهربان و میهمان نواز، سوخته از آفتاب و رنجکشیده از زمانه ولى صبور و بردبارند. هنوز بانگ خروس و پرندگان رنگ دهنده روزشان و زوزه شغال و صداى رودخانه زمزم همخواب شبانگاهشان است.
کار و پیشه اهالى این دهکده از قدیم الایام تهیه و تولید چوب و زغال در زمستان و کشاورزى در تابستان بوده است و اکنون به دلیل قانون مراقبت از جنگل اهالى علاوه بر کشاورزى به خیاطى و نجارى روى آورده اند. از صنایع دستى این دهکده مىتوان به بافتن جاجیم ،ایزار (پارچه پشمى چارخانه دستباف) جوراب، دستکش و بلوز پشمى گلدار اشاره کرد.

دهكده توريستی كندوان در فاصله ۲۲ كيلومتری جنوب شرقي اسكو و ۶۲ كيلومتری شهر تبريز در ميان دره ای با صفا و سرسبز واقع شده كه سومين روستای صخره ای جهان است و دوتای ديگر يكاپادوكيای تركيه و ديگری داكوتای آمريكاست . اما اين روستا تنها روستای صخره ای جهان است كه هنوز مردم در آن ساكنند و زندگی در آن جريان دارد. خانه های هرمی شكل اين روستا با پنجره های نمادينش دريچه ای از شكوه را به رويت می گشايد . اينجا نيازی به ورق زدن تاريخ نيست كندوان خود تاريخ است و راوی آن طبق بررسی های انجام گفته اين سزمين پيشينه ای ۸۰۰ ساله دارد.
هوای اين روستا كوهستانی و ييلاقی بوده وچشمه های زيبای آب معدني شفا بخشش برای بيماريهای كليوی بسيار مفيد بوده و خيل مشتاقان را بسوی خود می خواند تا در اوج آرامش و سكوت برگی از تاريخ درخشانش را به تصوير كشد. اين چشمه آب معدنی نيز يكی از جاذبه های اين روستای ۶ هزار ساله محسوب می شود.
واژه كندوان گويای فرم منازل اهالی اين روستاست كه با دستانی تهی از ابزار امروزی همچون زنبور عسل آشيانه خود را در دل سنگ چون كند و حفر نموده و بدين سان نام آن را كندوان نهادند . كندوان روستايی است بنا شده در دل صخره كه تنها سازه اين دهكده راسنگها تشكيل می دهند . از بزرگترين جاذبه های توريستی اين دهكده زيبا هتل بين المللی صخره ای لاله كندوان است . اين هتل سومين هتل صخره ای در جهان مي باشد و باعث شده شرايط حضور گردشگران داخلی و خارجی را در بهترين شكل در كنار رودخانه فراهم نمايد . روستای زيبای كندوان يكي از نادرترين نمونه های خانه های كوهی را در خود جای داده كه قابل توجه هر بيننده خارجی و داخلی می باشد.