زیبا
دریاچه کوهستانی سبلان
دریاچه های منطقه سبلان در ناحیه بزرگ و وسیع سبلان در استان اردبیل با مجموعه ای از دیواره ها یخچالها و مراتع و برکه ها و دریاچه های بزرگ و کوچکی قرار دارند. هر ساله در تابستان گروههای بزرگی از کوهنوردان به قصد صعود به قلل، به این منطقه وارد می شوند و پس از انجام برنامه های خاص خود، از این منطقه خارج می گردند. اوایل تیرماه برای دیدار مجموعه دریاچه های کوهستانی این ناحیه، از اردبیل درجاده ای آسفالته ابتدا به آبادی لاهرود و سپس به سوی آب گرم قطورسو حرکت میکنیم و پس از دو ساعت در جاده خاکی به این منطقه زیبا در شمال قله سبلان می رسید. با گذراندن شبی بسیار خوش در چادرهایتان اندکی دورتر از آب گرم، صبح دومین روز آماده بازدید از دریاچه های منطقه شوید. جاده ای خاکی و ماشین رو را به سوی غرب در پیش بگیرید، پس از نیم ساعتی در پشت تپه ماهورهای چندی به آب گرم مشهور شابیل می رسید از سمت شمال مسیر را ادامه داده تا راهپیمایی یک ساعته در میان انبوهی از چمنزارها و گلها و لاله های وحشی، خود را بر لبه دره عظیم شیروان درسی رسانده، از سراشبی تند آهکی آن پایین بروید. پس از رسیدن به کف این دره، نیم ساعتی را به سوی شمال در حالی به حرکت ادامه دهید که نمای بسیار زیبایی از گرز دیوها و اشکال بسیار جالبی در میان سنگهای دره به چشم می آید. پس از یک سرپایینی، دریاچه بزرگ آت گولی به رنگ سبز قرار دارد. این دریاچه در زمانی که شیروان دره پر از آب تر است، به منتهای وسعت خود می رسد. اطراف دریاچه را نیزارها چندی پوشانده است. در کنار این دریاچه استراحت کوتاهی بکنید و بعد مسیر را پی گرفته، پس از نیم ساعتی دیگر به دریاچۀ کوچکتر این منطقه به نام لجن گولی می رسید. از مسیری که پیموده اید برگردید و خود را به میدان ارشک برسانید و از تپه ماهورهای سرسبز اندکی به سوی جنوب غربی تغییر مسیر دهید. در پس این تپه ها خود را در مقابل پهنۀ وسیع دریاچۀ بزرگ طاوس گولی N381936 E474601 می بینیم که چادرهای عشایر کناره آن احاطه کرده اند. استراحتی کوتاه کرده، در آخر روز در حالی که خورشید می رود تا در کرانه های غربی غروب کند، با گذر از عرض پهن دشت بزرگی خود را به دریاچۀ سیاه رنگ قره گول رسانده، با دیدار از چهار دریاچه کوهستانی در منطقه سبلان به بازدید خود پایان می دهید و به محل اردوی خود در آبگرم قتور سویی باز گردید.
در سومین روز از اجرای برنامه هایتان در منطقه سبلان به قصد دیدار دریاچه زیبا بر تارک قلۀ سبلان، راهی شوید . این بار، با وسیله نقلیه کمک دار از آبگرم حرکت کنید و پس از یک ساعت طی طریق در جادۀ خاکی پر دست انداز به پناهگاه شرقی می رسید. هنوز کوهنوردان به این منطقه نیامده اند و پناهگاه یا به قولی حسینیه معروف به مقدس اردبیلی در جناح شمال شرقی سبلان خالی از سکنه به نظر می رسد. بعد از رسیدن به پناهگاه استراحتی بسیار کوتاهی در ارتفاع ۳۶۰۰ متری، از شیب تند سنگلاخی به سمت جنوب مسیر را پی بگیرید و در ارتفاع ۳۸۰۰ متری به سمت غرب تغییر جهت داده، از شیب تند مسیر بالا روید و پس از سه ساعت صعود از بالای صخره های بزرگ و کوچک در حالی که پس هر گام ارتفاع افزایش می یابد، بر گرده اصلی قله قرار می گیریم. در حالی که سوز شدیدی از سمت غرب بر گونه هایتان می وزد، یک تکه مسیر برفی بزرگ را تراورس کنید، از شیب تند آن صعود کنید و به منطقه مسطح محراب داشی در ارتفاع ۴۶۰۰ متر می رسید . پس از یک و نیم ساعت به لبۀ خاکی همواری می رسید و توقف کنید. نفسی تازه کنید و بعد حرکت کنید ناگهان در مقابل دریاچه بسیار زیبای قله سبلان در ارتفاع ۴۸۰۰ متری N381603 E475008 که پوششی از یخچالها آن را در بر گرفته قرار می گیرید. هوا سرد خواهد بود .هیچ کس هم در این موقع نیست باد زوزه کشان میوزد. هوا صاف و آفتابی است. به کناره دریاچه روید. آب زلال است و شفاف. زمانی زیادی به آب چشم می دوزید. سپس در اطراف دریاچه گردشی کنیدو سر و صورتی را صفا دهید. اینجا دیگر جای شنا کردن نیست دمای هوا پایین است. یک ساعت بر فراز سبلان بمانید و پس از دیدار این منطقۀ چشم نواز، از مسیر صعود شده به پناهگاه باز گردید شب را بمانید، و برنامه سومین روز خود را در این منطقه نیز خاتمه می دهید.
با اینکه شبی سرد و طوفانی را در پناهگاه می گذرانید، بسیار سرحال هستید. از پناهگاه خارج و از شیب تند زیر آن به سمت شرق به پایین سرازیر می شوید. پس از یک و نیم ساعت به مراتع گرگربلاغ می رسید و به سمت جنوب تغییر دهید. به یک راه عشایری پاکوب رو به سوی قله ای مخروطی شکل و کاملاً خاکی فاقد هر گونه سنگ و صخره به نام پیشیک بولاغی به ارتفاع ۳۷۵۰ متر جهت گرفته، از ماهور های سرسبز بکر و ساکت و خاموش گذر می کنید. پس از دو ساعت راهپیمایی در پای قله پیشیک بولاغی و گردنۀ آن، به دریاچه نیلگون و بسیار بزرگ قوملی گول می رسید. دریاچه با وسعتی کم نظیر از حد فاصل گردنه تا ریشه قله پیشروی کرده و دارای آب روشن و شفافی است. یک روز کامل را در اینجا به استراحت و شنا بپردازید و از طبیعت زیبای منطقۀ سبلان استفاده ببرید و به این ترتیب به برنامۀ چهار روزه خود در منطقۀ زیبای شمال سبلان پایان دهید. پس از بازگشت از منطقۀ آبگرم قتورسو به اردبیل، این بار برای بازدیدی از دره آلوارس جناح جنوبی سبلان و قلل هرم داغی و در نهایت دریاچۀ میمندگول به سرعین و از آنجا در جاده ای خاکی به آبادی آلوارس می رسید. درۀ بزرگ و طویل آلوارس از ده بخوبی دیده نمی شود. با دو ساعتی حرکت در امتداد رودخانه و کمی بالاتر از آن پس از پیچی موسوم به دربند بتدریج دورنمایی از قلل هرم داغی رخ می نماید. شما به منطقه ای بسیار زیبا وارد شده اید . مسیر مالرو عشایری را در پیش بگیرید، در حالی که از تپه ماهورهای چندی می گذریم و ارتفاع می گیریم و به مراتع گرگربلاغ اوباسی و چادرهای عشایر آن می رسیم، پس از ۴ ساعت کوهپیمایی استراحتی کنید با راهنمایهای عشایر پس از شناسایی مسیر، حرکت خود را آغاز کنید . از چادرها فاصله گرفته، در ابتدای به سوی قله ۳۳۷۴ متری قزل گول داغی سنگلاخی ارتفاع می گیرید. سپس با عبوری تراورس گونه از تپه ماهورها پس از یک ساعت در زیر کوه تلکه داغی بۀ دریاچۀ بزرگ میمندگول که ساکت و آرام در کف گودالی بزرگ غنوده می سید. با فرود از تپۀ کوچکی به کنار آب رسیده، چادر خود را برپا کنید . دریاچه میمند گول به دلیل اندکی دور افتادن از مسیر اصلی آلوارس بسیار کم مورد توجه علاقمندان به طبیعت قرار گرفته است و رد پای جانوران بزرگ مثل خرس در جای جای کنار آب دیده می شود.
آبشار کرودی کن
در دره تنگ زندان در منطقه حفاظت شده سبزه کوه روبری قله کلار این آبشار قرار دارد. کرودی کن در زبان محلی مرکب از کلمه های کر به معنای مه و دی به معنای دود است نامی زیبا برای این آبشار ریزش آب از ارتفاع بالا و باد باعث معلق شدن ذرات ریز آب در آسمان می شود. این آبشار در ۵۵ کیلومتری شمال لردگان در استان چهار محال و بختیاری قرار دارد. این آبشار در بین دیواره های سنگی بلندی از دو طرف در میان دره ای عمیق واقع شده است. به دلیل سختی دسترسی به این مسیر نام این دره تنگ زندان گذاشته شده که مجموعه ای زیبا از کوهستان ، آبشار ، جریان آب ،گیاهان خودرو و حیات وحش است ، چند صباحی بیش نیست که به شکل اتفاقی طی یک گشت هوایی نقاب از رخ زیبای بی مثال خود باز کرد و الان تنها گردشگران و کوهنوردانی که خستگی سفری چند روزه از میان صخره ها و ناهمواریهای کوهستان را به جان می خرند ، می توانند حظ بصرازاین قطعه گمشده بهشت زمینی را در ضمیر خاطره یا چشم تنگ دوربینهای تصویربردار خود جاودانه کنند. مسیر این آبشار از طریق کره بست و پل خدا آفرین است. ارتفاع آن بسیار بلند و منظرۀ آن بسیار دیدنی و جالب است. طول کلی آبشار ۱۲۰ متر است و طی دو مرحله ۵۰ و ۷۰ متری سرازیر می شود. حجم آب فروریخته از بالای آبشار باعث پخش شدن قطرات و ذرات بسیار ریزی در فضا می شود همچون مه یا دود سفید رنگی که تمام فضای اطراف آن را می پوشاند و باعث عدم دسترسی نزدیک به آبشار می شود. بطوریکه از فاصله حدود ۱۰۰ متری آبشار باید به آن نگریست یا عکسبرداری نمود. و برای کمی نزدیک شدن باید پوشش کامل ضد آب، پانچو یا بارانی بر تن داشت. سبزه ها و خزه های نزدیک آبشار که همان ذرات پاشنده معلق در فضا عامل رویش آنها هستند باعث لغزنده بودن محیط گشته و باید بسیار مراقب بود تا حادثه ای برای افراد پیش نیاید. ۱۰ آبشار مرتفع در دره تنگ زندان سبزکوه واقع گردیده که بدلیل شیب زیاد و نبود راه مالرو مشخص، حتی عشایر نیز قادر به گذر از آن نیستند. هزاردره کوهستانی بلند است که به تقریب در بخش مرکزی زاگرس در جنوب غرب کشور عزیز ایران واقع گردیده است. این کوهستان در شرق استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته و موقعیت جغرافیایی قله اصلی آن در ۳۱ درجه و ۴۶ دقیقه و ۳۵ ثانیه عرض شمالی و ۵۱ درجه و ۱ دقیقه و ۴۶ ثانیه طول شرقی واقع شده است. از نظر تقسیم بندی جغرافیای سیاسی بخش جنوبی کوهستان هزار دره در بخش مرکزی شهرستان لردگان و بخش شمالی آن در شهرستان بروجن قرار گرفته است. کوه هزار دره از شمال و شمال خاوری به کوه چرو و دشت گندمان، شمال غرب به سبزکوه و در دامنه جنوبی آن رودخانه کره بس در جریان است. تنگ معروف دز یا زندان با آبشار و چشمه مشهور “کرودی کن” هزار دره را از سبزکوه جدا می کند. روستاهای پیرامون و نزدیک هزار دره از سوی شرق سرپیر، از شمال شرقی مورچگان و وستگان و از جنوب روستای دو مکان و برجویی هستند.
به نظر می رسد نام هزار دره از فراوانی دره های کوچک این کوهستان برگرفته شده است. در نزد برخی از کوچ نشینان و مردم محل هزار دره شامل دو کوه هزار دره پایین و بالا است که برخی به اشتباه هزار دره پایین را سبزکوه می خوانند در حالیکه سبزکوه در شمال باختری هزاردره و تنگ دز واقع گردیده است. کوهستان هزار دره بیش از ۱۷ قله بالای ۳۶۰۰ متر ارتفاع دارد. بلندای قله اصلی هزار دره ۳۸۷۴ متر از سطح آبهای آزاد ارتفاع دارد . از نظر زمین ساخت صحفه ای انطباق گسله دوپلان- سبزکوه – هزار دره با لبه جنوبی این کوهستان و همچنین گذر گسله چرو – کلار در راستای عمومی کوههای منطقه یعنی شمال باختر – جنوب خاوردر شمال شرقی کوهستان هزار دره نشان دهنده فعالیتهای شدید و فشارهای فراوان در طی حرکت های نهایی زمین ساختی اواخر دوران سوم زمین شناسی (پلیوستوسن) در منطقه است که سبب شده این کوهها را به صورت یک بلوک بالا آورده (گرابن) و در راستای خلاف جهت ساعت چرخانده و و بر روی سمت مقابل جنوبی رورانده شود. لبه های این بلوک را کوههای هزار دره ، چرو ، کلار ، سبزکوه و کوه لجی تشکیل می دهد. از مهمترین ویژگیهای کوه هزار دره وجود دره های فراوان که هم در تشکیلات زمین شناسی آهکی و هم مارن ها چنین دره های کوچک و فراوان را می توان مشاهده کرد. در واقع مقاومت کم سنگهای مارنی در برابر فرسایش و همچنین عامل هایی دیگر (مانند حرکت بهمن های برفی و آب ناشی از ذوب برفها، شیب تند دامنه ها ، کاهش پوشش گیاهی و غیره) قدرت فرایندهای فرسایشی را بیشتر کرده و چنین شکل هایی را بوجود آورده است . علاوه بر آن انحلال و ساختار زمین ساختی را نیز به عنوان عوامل شکل گیری دره های کوچک بسیار در سنگ های آهکی بایستی به آنها اضافه کرد. اختلاف ارتفاع بسیار زیاد (۲۵۰۰متر) در فاصله ای کوتاه از دیگر ویژگیهای هزار دره است. گذر خط گسله از لبه دامنه جنوبی تا جنوب غربی کوهستان هزار دره و بریدگی رودخانه کره بس در پای آن سبب گردیده شیب این دامنه بسیار تند و در بسیاری از قسمت ها به صورت دیواره ها ، پرتگاه ها و صخره های سترگ رخ بنماید. به همین خاطر صعود از دامنه های جنوبی بسیار مشکل و فنی بوده ، اما توان طبیعی بسیار مناسبی را برای ماجراجویان ماهر و خبره فراهم می کند. دامنه های شمالی این کوهستان شیب ملایم تر دارند و مسیر مناسب برای صعود عمومی از این بخش انجام می گیرد.
آبشار تنگه رود قر
آبشار تنگه رود قر در استان اصفهان واقع است. این آبشار در حاشیه روستای ماندگان در منطقه پادنای سفلی و از توابع شهرستان سمیرم دراستان اصفهان قرار دارد. ارتفاع این آبشار در حدود ۲۰ متر است. رود شکل گرفته دراین تنگه، حاصل ذوب شدن یخچالهای دره لای نخود، خرسان بزرگ و کوچک ، کاسه قلات بزی ، خرسان غربی و شرقی، یخچال دائمی آب اسپید و چشمه آب اسپید (بعنوان یکی از اصلی ترین تامین کننده آب رود قر) و دهها چشمه دیگر از جمله حوض دال، چشمه چات و اتابکی میباشد. رودخانه قر در محل تنگ رود قر تشکیل آبشار می دهد. هر ساله کوهنوردان بسیاری برای صعود به قله کل قدویس و قله قلات بزی از قلل شناخته شده ارتفاعات دنا از این مسیر استفاده میکنند. ازروستای ماندگان در مجرای تنگ رود قر می توان به تنگ لای نخود صعود کرد و همه قله های جبهة شمال غربی را از روی خط الرأس فتح کرد. از این مسیر همینطور می توان قله های جناح غربی ، قلات بزی از مجرای تنگ آب اسپید و خرسان غربی و شرقی و کل فرهاد را صعود نمود.
نوژیوران
چشمانت راببند و مجسم کن تصویری بی بدیل از خالق بی همتا را. کوهی استوار که قامتی دارد به بلندای تاریخ و دشتی وسیع که گره خورده به دامنه ی سرسبز کوه… کمی آن طرف تر می جوشد از دل کوه آب پاک و زلال و در پهنه ی دشت سرازیر می شود و راه خود را به سوی آبادانی دنبال می کند… آسمان آبی …کوه سربرافراشته به آسمان…دشت وسیع و سرسبز…رود خروشان. آوای دل انگیز پرندگان و شرشر آب می سازد ملودی طرب انگیز… و شوری می آفریند در دل هر شنونده و بیننده. می دانم که به وجد آمده ای از این همه زیبایی رویایی … اما نه! رویا نیست. این زیبایی بی نظیر را می توان در عالم واقع بیابی. پس عزم سفر کن و بیا… با من بیا به دیاری که آسمانش ، آسمان خدا به رنگ همیشگی…کوهش بیستون…آب و سرابش از رودخانه ی پرآب و بی قرار دینور، که سرازیر شده از دامنه ی کوه پراو، و دشت آن نوژی وران… دشتی سرسبز و مثال زدنی با توصیفی که آورده ام… آبادانی اش افزون شده با آبادی به نام نوژی وران و ساخته شده پلی بر رودش به همین نام…نوژی وران. نوژی وران، در زبان محلی لکی به معنای عدس می باشد و بران یا وران ” سرزمینی را گویند که بر یا ثمره ی عدس دارد. دشت و روستای نوژی وران چمچمال در ۲۴ کیلومتری شهر صحنه از توابع استان کرمانشاه ، در سه کیلومتری غرب جاده کرمانشاه – سنقر و در پشت کوه بیستون واقع شده است. این روستا علاوه بر موقعیت مکانی زیبایی که دارد، دارای جاذبه های توریستی و گردشگری نیز می باشد… از آن جمله می توان به پل نوژی وران که یادگاری از عهد صفویه است و قبرستان قدیمی که به قبر گوری (قبر گبر یا زرتشتی) معروف است و قدمتی چند هزار ساله دارد اشاره کرد. مردمانش ساده و صمیمی ، دارای گویش لکی و ادبیاتی غنی. در اساطیر آمده است از شیرین سخن پارسی، فردوسی که عشق فرهاد به شیرینش سببی گشت تا فرهاد مسیر آب را عوض کند از دل بیستون و برساند آب نوژی وران را به دلدار خود شیرین… و چه به جا گفته اند شنیدن کی بود مانند دیدن…به راستی که باید دید!
آبشار بردو
آبشار بردو در استان خراسان رضوی واقع است. این آبشار در ۲ کیلومتری غرب روستای شورآب علیا از توابع شهرستان تربت جام واقع است. آبشار از ارتفاع ۳۰ متری بر روی شیار کوه و بر روی شیب صخره ای به پایین میریزد. ارتفاع آبشار از سطح دریا ۱۴۶۰ متر است و در پیرامون آن صخره های خزه بسته مناظر زیبایی ایجاد کرده است. روستای شوراب علیا ، روستایی از توابع بخش نصرآباد، دهستان کاریزان و در شهرستان تربت جام است. دسترسی به آبشار از طریق جاده ارتباطی فریمان به ترتبت جام، بعد از روستای کهریز نو، جاده فرعی روستای شوراب علیا میسر است. آبشار در میان تنگه شرقی روستا در فاصله ۲ کیلومتری روستا واقع شده است.