زیبا
آبشار گرمه لرستان
آبشار گرمه در ۲۳ کیلومتری جنوب غرب شهر دورود و در امتداد راهآهن شمال به جنوب واقع شده است. این آبشار در در نزدیکی روستای چم چیت در مسیر رودخانه سزار قرار دارد. در مسیر رسیدن به این آبشار زیبا، با آبشارهای پلکانی کوچکی روبهرو خواهید شد که در طبیعت سرسبز و متراکم این منطقه همچون الماسی درخشان بهنظر میرسند. با طی کردن مسیری چند کیلومتری از روستای چم چیت که بخشی از آن شنی، اما صاف و هموار است، به آبشار گرمه میرسید که در میان بیشهای پر درخت در دامنه غربی کوهی به نام «بشه» جاری است. طول این آبشار از بلندترین نقطه تا جایی که به رودخانه سزار میپیوندد، ۵۰۰ متر است. ارتفاع این آبشار بیش از ۲۰ متر است و عرض تاج آن به ۱۰ متر میرسد. آبشار گرمه در نزدیکی آبشار مشهور بیشه قرار دارد و به همین دلیل کمتر مورد توجه قرار گرفته است. آبشار بیشه با تنها ۱۰ کیلومتر فاصله از آبشار گرمه، با صدای گوشنواز قطرات الماس مانند آب، صخرههای بلند و چشماندازهای روستایی در قلب دورود، هر سال میزبان هزاران گردشگر است. اگر به طبیعتگردی و ماجراجویی علاقه دارید، بازدید از آبشار گرمه را در سفر به دورود از دست ندهید. رودخانههای فصلی و دائمی رشتهکوه زاگرس پس از گذشتن از مسیرهای صخرهای و تختهسنگها به آبشارهای دورود میرسند.
جالب است بدانید که بلندترین، زیباترین و عریضترین آبشارهای ایران در استان لرستان قرار دارند و آبشار گرمه قطعا یکی از منحصربهفردترین آنها است. مسیر دسترسی خاکی آبشار گرمه در نزدیکی تالاب ازگن یا تالاب قارون، یکی از تالابهای زیبای این منطقه، دلیل بکر و دستنخوردهبودن این آبشار است. درخشش آب زیر تلالو پرتوهای خورشید در درهای فوقالعاده زیبا چشم شما را به خود خیره خواهد کرد. آبوهوای مساعد در اطراف آبشار گرمه، شرایطی مناسب برای رویش گونههای مختلف گیاهان مانند گلهای نرگس، زنبق، میخک وحشی، نعناع، پونه و درختان بلند فراهم کرده است. از گونههای مختلف جانوری این منطقه نیز میتوان به خرس قهوهای، پلنگ، گرگ، گراز، اسبهای وحشی و بز کوهی اشاره کرد. تمام مسیر آبشار تا بالا در احاطه سایه درختان است و در برخی از نقاط، قطرات آب چون بارانی بیرحم و تند بر سر شما میبارند. جالب است بدانید که آب آبشار نسبت به تونل برفی ازنا، بزرگترین تونل برفی ایران در زمان یکسان، چند درجه گرمتر است. مسیر رسیدن به آبشار گرمه، مسیری آسان و بیدردسر است؛ اما اگر قصد دارید که به بالای آن صعود کنید، باید بدانید که مسیری دشوار در پیش دارید که لازمه آن، آمادگی بدنی و مهارتهای اولیه کوهنوردی است. پس اگر بچههای کوچک یا افراد مسن بههمراه دارید، در مسیر صعود به بالای آبشار مراقب آنها باشید. بافت صخرهها در این منطقه در قسمتهایی سخت و صیقلی و در بخشهای دیگر نرم و رسوبی هستند، پس در حین بالا رفتن مواظب باشید که لیز نخورید. همان طور که بالاتر اشاره شد، بخشی از مسیر را باید بهصورت پیاده و از روی تپهها طی کنید، پس بهتر است کفش مناسب کوهنوردی همراه داشته باشید. بازدید از آبشار بیشه و تالاب ازگن در نزدیکی این منطقه را بههیچوجه از دست ندهید، زیرا زیبایی آنها، هوش را از سر شما خواهد پراند و خاطرهای بهیادماندنی برای شما رقم خواهد زد.
آبگرم دیگ رستم خراسان جنوبی
در فاصله ۲۴۰ کیلومتری از طبس بعد از روستای نایبند و به فاصله ۱۰ کیلومتر به سمت راور، چشمه ای کوچک به نام آبگرم دیگ رستم وجود دارد که آبی گوگردی در آن جریان دارد. درجه حرارات آب چشمه آنقدر بالاست که بیشتر از چند ثانیه نمی توان دست را در آن نگه داشت. درست در کنار این چشمه سبز و سوزان ، چشمه دیگری می جوشد که آب آن سفید رنگ و کاملا خنک است . حرارت آب این چشمه در محل جوشش آن بسیار بالاست اما پس از طی حدود ۲۰۰ متر که گرمای خود را از دست می دهد به داخل استخری هدایت می شود که می توان در آن شنا کرد. از این چشمه به دلیل حرارت و املاح موجود در آن برای رفع دردهای رماتیسمی و آب درمانی استفاده می شود. در نزدیکی این چشمه و در داخل کویر سطحی وسیع پوشیده از سنگ های آتشفشانی از نوع بازالت است که در این منطقه آتشفشانی دیده نمی شود و این سنگها به دلیل جابهجایی گسل نایبند در اواخر دوران دوم زمین شناسی به بیرون پرتاب و در سطح وسیعی از زمین پراکنده شده است. دوره نئوژن یکی از تقسیمات دوران سوم زمین شناسی (نوزیستی یا سنوزوئیک) است که بازه زمانی در حدود ۲۰ میلیون سال را در بر میگیرد . نامگذاری این چشمه به دلیل صدای قل قل آبی است که در حفره های لابلای سنگ های آتشفشانی و از زیر صخره های سنگی به گوش می رسد و انسان را به یاد دیگ جوش آب می اندازد و نام های اسطوره ای همچون سلیمان، جمشید، رستم و … به خود می گرفت این چشمه نیز در نزد مردم محلی به نام دیگ رستم نامیده شده است. آبگرم دیگ رستم با شماره ۳۲۶ در فهرست میراث طبیعی ملی به ثبت رسید.
دریاچه سقالکسار گیلان
روستای سقالکسار در فاصله بسیار کوتاهی از رشت، مکانی بینظیر با امکانات مناسب است. دریاچه سقالکسار، پاکترین دریاچه گیلان، شاید برای شما بسیار آشنا باشد؛ بله درست حدس زدید، این دریاچه لوکیشن فیلم ماهی و گربه است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را به سفری به میان این دریاچه نیلگون ببریم که آیینهای شفاف از زیباییهای اطراف است و انعکاس درختان انبوه در آن، آرامش و سکونی عجیب را به گردشگران هدیه میکند؛ چشماندازی که نمیتوان از آن چشم برداشت. روستای سقالکسار از توابع بخش مرکزی شهرستان رشت در استان گیلان است که در دهستان لاکان در ۱۶ کیلومتری جنوب شهر رشت (حدود نیمساعت از مرکز شهر) و در جاده جیرده قرار دارد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ در این روستا که با نام «سالکه سار» نیز شناخته میشود، ۶۸۹ نفر زندگی میکنند. روستای سقالکسار در ارتفاع ۵۰ متری از سطح دریا واقع شده است و آبوهوایی معتدل دارد. فاصله روستای سقالکسار تا تهران ۳۲۴ کیلومتر است و برای رسیدن به آن باید حدود چهار ساعت و نیم رانندگی کنید. در اطراف مزار آقا سید شریف در نزدیکی شهرستان شفت، دریاچههای متعدد و جاذبههای طبیعی بسیاری وجود دارند که دارای طبیعت بکر و هیجانانگیزی هستند. سد خاکی سقالکسار، بزرگترین دریاچه این منطقه و دلیل شهرت این روستا است. مردم مهربان و خونگرم روستای سقالکسار اغلب به کشاورزی، دامپروری، زراعت برنج و پرورش ماهی مشغول هستند و شما بهمحض ورود به روستا با مزارع برنج و خوشههای طلایی رنگ و عطر دلانگیز شالی روبهرو میشوید.
بهدلیل توجه مردم بومی به نظافت دریاچه سقالکسار و محیط اطراف آن در این منطقه زبالهها به چشم نمیآیند. به همین دلیل لقب پاکترین دریاچه گیلان را به سقالکسار اختصاص دادهاند. البته یک رسم جالب نیز در این دریاچه وجود دارد. در زمان ورود به سد خاکی سقالکسار، یک کیسه زباله به شما داده میشود و اگر شما زبالههای خود را در طبیعت رها نکنید و در هنگام بازگشت این کیسه زباله را بهصورت پر به نگهبانی تحویل دهید، بیش از ۵۰ درصد مبلغ ورودی به شما بازگردانده میشود. این طرح توسط شورای اسلامی این روستا از سال ۱۳۹۰ اجرایی و سبب تشویق مردم شد تا زبالههای خود را در این مکان پاک نریزند. متاسفانه شنیدهها حاکی از این است که این رسم در حال کمرنگ شدن است و طرفداران پیشین را ندارد. جالب است بدانید که از این زبالهها در تهیه ورمیکمپوست استفاده میشود. ورمیکمپوست متشکل از ورمی (کرم خاکی) و کمپوست (کود آلی) است که از فعالیت کرم خاکی حاصل میشود.
درباره وجه تسمیه سقالکسار چند نظریه وجود دارد؛ در نظریه اول گفته میشود که واژه سقالکسار از سه واژه سقا، لک و سار تشکیل شده است. سقا بهمعنای محل آبخوری و لک و سار نام دو پرنده زیبا است که دریاچه آنها را سیراب میکند. پس این واژه به «محل آبخوری لک و سار» ترجمه میشود. به نظر میرسد که این وجه تسمیه اصلی سقالکسار باشد؛ زیرا در گذشته پرندگان بسیاری به نام سار (سیتی، لکلک و غیره) برای آب خوردن به این روستا مهاجرت میکردند؛ البته در آن زمان، سد خاکی وجود نداشت و آنها از چشمه روستا آب میخوردند. طبق نظریه دوم، سقالک معرب شده «سیالخ» بهمعنای خار سه پهلو است و سار، معنی سر را میدهد. به این ترتیب معنی سقالکسار، «سرِ خار سه پهلو» است. نظریه سوم نیز میگوید که سقالک به معنی تپه است و ترکیب آن با «ار» معنای بالای تپه را میدهد.
در کنار روستای سقالکسار یک سد خاکی به همین نام وجود دارد که دریاچهای بینظیر و بیبدیل را در منطقه جنگلی و در احاطه انبوهی از درختهای سر به آسمان کشیده بلوط پدید آورده است. این دریاچه با مساحت ۱۵ هکتار، ۶۰۰ متر طول و ۵۰۰ متر عرض دارد و گردشگران را از دور و نزدیک بهسمت خود میکشاند. ارتفاع دریاچه سقالکسار از سطح دریا ۶۴ متر است و آب آن از ریزشهای جوی و چشمهساران منطقه تامین میشود. سد خاکی سقالکسار از ابتدا در این روستا وجود نداشت و بر اثر تلاش یکی از اهالی روستا به نام جعفر خوشحال احداث شد. آقای خوشحال که کشاورز بود در سال ۱۳۶۲ در این روستا بهعنوان کشاورز نمونه انتخاب شد و برای دیدار از ریاست جمهوری به تهران رفت. مسئولان در تهران از وی خواستند که تقاضای خود را مطرح کند. او نیز بهدلیل خشکسالیهای آن سالها از آنها تقاضا کرد که یک سد خاکی در روستا احداث کنند تا مشکل آبیاری زمینهای کشاورزی برنج و چای حل شود. به این ترتیب سد خاکی سقالکسار ساخته شد. تندیسی از این کشاورز جهت تشکر از زحمتهای وی در ورودی سد خاکی بنا شده است.
- آدرس: استان گیلان، رشت، فلکه انتظام، ۱۰ کیلومتری جاده جیرده، بعد از بقعه آقاسید شریف، روستای سقالکسار
میدان جمهوری ایروان
میدان جمهوری ایروان مکانی فوقالعاده مهم برای تمامی مردم ارمنستان است و مقصدی جالب و سرگرمکننده برای گردشگران به شمار میرود. این میدان با ساختمانهای مهمی احاطه میشود و در طول سال میزبان جشنها و رویدادهای متنوعی است. همچنین فوارههای موزیکال میدان جمهوری، از دیگر جاذبه های گردشگری ایروان در این مجموعه است که مردم محلی و گردشگران را به این مکان جذب میکنند. میدان جمهوری ایروان که سابقا با نام میدان لنین شناخته میشد، یکی از دیدنیترین مناطق ایروان، پایتخت زیبای ارمنستان به شمار میآید. موقعیت آن در مرکز شهر بهگونهای است که توسط خیابانهای اصلی قطع میشود. همچنین میدان جمهوری یکی از مکانهایی است که هر گردشگر تور ارمنستان، یکبار از آن دیدن خواهد کرد. این میدان بیضی شکل به محلی برای برگزاری مهمترین کنسرتهای موسیقی و اجرای آهنگهای مختلف نیز تبدیل شده است که البته محدود به آهنگهای ارمنی نمیشود. همین موضوع سبب شده است افراد از سراسر ارمنستان برای شرکت در این مراسم جذاب به این مکان بیایند. همچنین در طول سال جشنها و رویدادهای گوناگونی در آن برگزار میشود که تماشای آنها میتواند برای کس با هر فرهنگی لذتبخش باشد. میدان جمهوری ایروان در مرکز شهر قرار دارد. نزدیکترین ایستگاه مترو به آن، ایستگاه میدان جمهوری است که در فاصلهای کمتر از ۳۰۰ متر از آن واقع شده است.
تاریخچه میدان جمهوری ایروان : دوران اتحاد جماهیر شوروی، عصر بازسازی برای تمام کشورهای اتحاد جماهیر شوروی بود و ارمنستان نیز از این امر مستثنی نبوده است. نقشه بازسازی میدان درسال ۱۹۲۶ مطرح شد و تا سال ۱۹۵۲ برای پیشرفت آن تلاشهایی صورت گرفت. معمار ارشد آن، آلکساندر تامانیان نام داشت که پس از انقلاب از پتروگراد به ایروان نقل مکان کرده بود. اولین نقشه بازسازی ایروان در سال ۱۹۲۴ کشیده شد که در آن توجه خاصی به ساخت این میدان داشتند. اگرچه بخش عظیمی از نقشههای تامانیان غیرقابلاجرا و سخت به نظر میرسیدند؛ این میدان ساخته شد. تمامی تکیهخانهها، رستورانها و حمامها تخریب شدند و جای خود را به ساختمانهای جدید دادند. این ساختمانهای جدید ترکیبی از سبکها و معماریهای برتر جهان را به نمایش میگذاشتند. از آنجا که در سالهای قبل مجسمهای از لنین در میدان وجود داشت، میدان را با نام لنین میخواندند. لنین یک انقلابی مارکسیستی بود که خرد و سیاستش منجر به انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷ شد. این مجسمه نیز توسط هنرمند برجسته شوروی، سرگئی مرکوروف ساخته شد و در قسمت جنوبی این میدان بیضی شکل قرار گرفت. در نوامبر سال ۱۹۴۰ و همزمان با بیستمین سالگرد جمهوری ارمنستان شوروی، از این مجسمه که توسط دو معمار برجسته به نامهای ناتالیا پرموزووا (Natalia Peremuzova) و لوون وارتانو (Levon Vartanov) طراحی شده بود، رونمایی کردند. این مجسمه همچنین به سبب جزییات موجود در آن و محل قرارگیریاش، یکی از بهترین مجسمههای ساخته شده از لنین بود که در تمام ساعات شبانهروز خودنمایی میکرد. این مجسمه در حال حاضر در این میدان وجود ندارد. پس از آنکه ارمنستان مجددا استقلال خود را به دست آورد، مجسمه را از آن محل برداشتند و اکنون در حیاط موزه تاریخ ملی نگهداری میشود.
معماری میدان جمهوری ایروان : به طورکلی میدانها درشهرهای مختلف به طرق گوناگون ساخته میشوند. برخی از آنها توسط یک معمار طراحی میشوند و همیشه سبک خود را حفظ میکنند. در حالی که تعدادی از آنها ممکن است در طول دهههای مختلف ساخته شوند؛ بدین معنا که نهتنها معماران مختلف بر ساخت آنها نظارت داشتهاند، بلکه سبکهای معماری مختلفی را نیز شامل میشوند، بهعنوان مثال میدان سنت مارک در ونیز یا میدان پالاس در لنینگراد. میدان جمهوری نیز که ۱۴۰۰۰ مترمربع مساحت دارد، دارای یک سبک معماری واحد است.
فوارههای موزیکال میدان جمهوری ایروان : در هنگام عصر این میدان بسیار شلوغ است، خصوصا از بهار تا پاییز؛ زیرا در این بازههای زمانی فوارههای موزیکال کار خود را آغاز میکنند. این فوارهها توسط مهندس و دانشمندی به نام آبرام آبرامیان طراحی شده است. فوارههای موزیکال نمایشی نورانی و زیبا را در مقابل گالری هنر و موزه تاریخ به نمایش میگذارند. رنگهای فوارهها مطابق با ریتم آهنگها تغییر میکنند. همچنین جریانهای آب به نوبت تغییر مسیر میدهند. این نمایش واقعا سرگرمکننده و جذاب است و ارزش بازدید را دارد.
قلعه بارده چهارمحال و بختیاری
قلعه بارده در شهرستان بن و روستای بارده واقع در ۴۰ کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری است. این بنای تاریخی مربوط به دوره قاجار و تنها قلعهای از خوانین ایل چهارلنگ است که در استان چهارمحال و بختیاری به جای مانده است. این قلعه در حدود سال ۱۲۷۸ هجری قمری یعنی ۱۶۰ سال پیش از سوی دو برادر به نامهای محمدحسن خان و داراب خان ساخته شده است. بر اساس وصیت نامه بازمانده از محمدحسن خان، مبلغ ۳۰۰۰ تومان خرج احداث قلعه شده است. در این وصیتنامه آمده که ایشان از فرزندان خود خواسته بودند که ساخت قلعه را تکمیل و تزیین کنند. اما به این وصیت هرگز عمل نشد. معماران قلعه بارده، استاد «اسماعیل ترکان بنا» و برادرش استاد «محمدعلی معمار اصفهانی» بودهاند که قلعهی «سردار شجاعالملک» در روستای بلومیر از توابع فریدن هم به وسیلهی آنها ساخته شده است. این بنای تاریخی با شماره ۲۱۴۴۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. هماکنون این قلعه محل سکونت نوادگان محمدحسن خان و داراب خان است و زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرمت شده است.
موقعیت قلعه : قلعه بارده از جاهای دیدنی چلگرد است و در غرب روستای بارده قرار دارد. موقعیت مکانی قلعه به گونهای است که از سمت شرق دارای شیب زیادی با طول حدود ۴۰ متر تا کف درهی ابتدای روستا و از جهات سهگانهی دیگر نیز قرار گرفتن آن بر روی بلندی مشخص است. به غیر از جهت شرقی بقیه جوانب آن را دشت و مراتع کشاورزی احاطه نموده است. بنابر موقعیت مکانی و معماری، بنا علاوه بر ایجاد قلعه خانی نکات حفاظتی و تدافعی نیز در ساخت آن رعایت گردیده است.
معماری قلعه : این قلعه دارای چهار برج، پلان مربع شکل، الگوی ساخت متقارن معکوس و همچنین هشتی، اصطبل، حمام و… است. قلعه دارای دو بیرونی و اندرونی جدا است که اندرونیها دارای زیرزمین و طبقه همکف بوده و جوانب جنوبی و شمالی آنها را اتاقهای نشیمن احاطه کرده است. بیرونیها شامل سرطویله و اصطبل است که قسمت اعیانی با راه ورودی جداگانه بر روی آنها ساخته شده است. چهار برج مدور در چهار زاویه بیرون بنا متصل به آن ساخته شده است که برجهای شرقی جنبهی دفاعی داشته و برجهای غربی در قسمت فوقانی مسکونی بودهاند. مصالح به کار رفته در بنا خشت، آجر و سنگ و نمای بیرونی قلعه سنگی است. سقف زیرزمین و اصطبل و سرطویله با طاق ضربی و سقف اتاقهای نشیمن با تیر چوبی پوشیده شدند. دروازه اصلی وسط ضلع غربی بنا قرار دارد که آن را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده است. این دروازه با آجر ساخته شده و نمای بیرونی آن قوسی است. در احداث دروازه تزیینات ساده آجرکاری به کار رفته است و دو سکوی سنگی در طرفین قرار دارد. از داخل دارای هشتی با سقف طاق و گنبد بوده که تخریب گردیده است. با ورود به داخل، راهرویی قرار دارد که در سمت چپ، ورودی اندرونی و در روبروی ورودی، محوطه اندرونی قرار دارد. راه ورود به قسمت جنوبی در سمت راست بوده که مسدود شده است. اندونی شمالی قلعهی بارده دارای زیرزمین، طبقهی همکف و اتاقهای نشیمن طرفین حیاط است. زیرزمین اندرونی در عمق حدود ۱/۵ متری از کف حیاط قرار دارد و به گونهای است که طبقهی همکف بر روی آن ساخته شده است. نمای آجری بیرونی زیرزمین را به ارتفاع حدود ۱/۵ متر هفت طاقنمای هلالی تشکیل میدهد. در دیوارههای قسمتهای زیرزمین بخاریهای دیواری که دودکش آنها تا پشت بام طبقهی همکف ادامه مییابد تعبیه شده است. در طبقه همکف دو راهپله آجری از طرفین به ایوان راه دارند که ارتباط اتاقها و ایوان را با حیاط اندرونی برقرار میکنند. طبقهی همکف دارای ایوانی شمالی جنوبی است که شامل ده اتاق نشیمن، دو گوشواره و یک شاهنشین است. اتاق پنجدری در وسط ایوان قرار دارد که در پشت آن پنج در دیگر به شاهنشین راه دارند. در طرفین آن دو اتاق دیگر واقع است. در ابتدا و انتهای ایوان چهار اتاق تو در تو ساخته شده که اتاق شمالی به اتاق «شیرده» معروف است. سقف ایوانها و اتاقها با تیر چوبی پوشانیده و نمای آنها را قاب و تخته تشکیل میداده که بعدها از بین رفتهاند و قطعاتی اندک از آن به جای مانده است. در اتاقها دارای نمای قوسی و نورگیرهای بیضی شکل در بالای خود است که نمای خاصی به ایوان داده است. اتاقها فاقد تزیینات در و دیوار و سقفاند و از خصوصیات آنها داشتن طاقچههای دیواری زیاد یا نمای هلالی است. چند اتاق ایواندار در طرفین حیاط ساخته شده که جهت اتاق نشیمن خدمتگزاران اندرونی بوده است. این اتاقها دارای درهای چوبی ساده، سقف مسطح و ایوان کوچکیاند. بیرونی شمالی بر روی سرطویله و اصطبل مخصوص اسبهای خان ساخته شد و راه جداگانهای از کنار و پشت اصطبل دارد. اتاقهای بیرونی شامل شاهنشین و مهمانخانه است که شاهنشین در پشت قسمت مهمانخانه ساخته شده است. قسمت جنوبی، منزل داراب خان بوده و همانطور که گفته شد مشابه و قرینهی قسمت شمالی است. با این تفاوت که در ضلع جنوبی حیاط فاقد اتاقها بوده و در حال حاضر اجزای بیرونی تخریب شدهاند. هر دو قسمت، دارای خصوصیات مشترک هستند و تفاوتهای قابل توجهی در آنها دیده نمیشود و از طرفی هر دو قسمت مجموعه قلعه بارده را تشکیل میدادند. قلعه بارده دارای چهار برج مدور در چهار زاویه بنا است که با لاشه سنگ ساخته شدهاند. طبقات زیرین دو برج شرقی که در طرفین اندرونیها قرار دارند جهت انبار و طبقات بالا جهت نگهبانی از قلعه ساخته شدهاند. در طبقات بالا جهت ذخیره مهمات، کمین و تیراندازی پیشبینی شده است.