«ابراهیم خان ظهیرالدوله»، از حاکمان شهر کرمان در دوران حکومت فتحعلیشاه قاجار است که در سال‌های ۱۲۱۶ تا ۱۲۴۰ هجری قمری بر این سرزمین حکومت کرد. وی نسبت نزدیکی نیز با پادشاه وقت قاجار داشت و در دوران حکومتش به دلیل رسیدگی به احوال مردم مخصوصا مردم ستمدیده، از او به عنوان فرمانروایی مردم‌دوست یاد می‌شد. وی در زمان حکومت خود در کرمان، عمارات و بناهای بسیاری را احداث کرد که از مهم‌ترین و مشهورترین آن‌ها می توان به دورازه‌ ارک و مجموعه‌ ابراهیم خان اشاره کرد. مجموعه‌ ابراهیم خان متشکل از چند بنا از جمله بازار یا قیصریه‌ زرگرها، حمام، آب‌انبار و مدرسه است که امروزه با گذشت بیش از دویست سال از زمان ساخت، به یکی از شناخته ‌شده‌ترین جاهای دیدنی کرمان تبدیل شده است. این میراث ارزشمند ملی کشور در مرکز کرمان و در نزدیکی «مجموعه‌ گنجعلی‌ خان» و در «میدان گنجعلی خان» از دیگر آثار تاریخی کرمان قرار دارد. همانگونه که پیش‌تر نیز بیان شد، ابراهیم‌خان ظهیرالدوله بانی ساخت این مجموعه‌ تاریخی است که در سال ۱۲۳۱ هجری قمری احداث و از این رو به نام مجموعه‌ ابراهیم‌ خان، شهرت یافته است. مساحت مجموعه‌ ابراهیم‌ خان به طور تقریبی برابر با ۴۵۰۰ متر مربع بوده که سازنده‌ آن با الگوبرداری از بناهای دوران صفویه، مجموعه‌ای زیبا و تماشایی را برای آیندگان این سرزمین، به یادگار گذاشته است. از ویژگی‌های بارز و قابل توجه در مورد معماری و تزئینات انجام شده در این اثر ملی، می‌توان به کاشی خشتی هفت رنگ اشاره کرد که نسبت به دیگر عمارات و آثار تاریخی دوران صفویه و قاجاریه، بیش از دیگر تزئینات مورد استفاده قرار گرفته است. اما از دیگر نکات مورد توجه در مورد مجموعه‌ ابراهیم خان می‌توان به همزمانی ساخت بخش‌های مختلف آن همچون حمام، بازار و … اشاره کرد. ناگفته نماند که «خلوت» یا «خانه‌ مدرس»، قسمتی از مجموعه‌ ابراهیم خان است که برخلاف دیگر بخش‌ها در زمانی دیگر و توسط فرزندان ظهیرالدوله به مجموعه‌ اضافه شده است.

در مورد تاریخ دقیق احداث بنای مدرسه اختلاف نظراتی وجود دارد. به عنوان مثال برخی با توجه به کتیبه‌ای که با هنر کاشی‌کاری در گرداگرد صحن مدرسه‌ ایجاد شده است، تاریخ ساخت را به سال ۱۲۳۲ هجری قمری نسبت می‌دهند. درواقع این کتیبه، قصیده‌ای از «صبای کاشانی» (فتحعلی خان کاشانی مشهور به ملک‌الشعرای دربار فتحعلی شاه قاجار)، است که بیت آخر آن نشان‌دهنده‌ تاریخ احداث بنای مدرسه است. این در حالی است که نویسنده‌ کتاب گنجعلی خان، سال ۱۲۹۹ هجری قمری را زمان اتمام مجموعه‌ ابراهیم‌ خان عنوان کرده است. جالب است بدانید که در کتاب جغرافیای کرمان نیز سال ۱۲۳۰ هجری قمری، سال به پایان رسیدن پروسه‌ ساخت مدرسه بیان شده است. از نکات جالب در مورد این مدرسه متروکه نشدن آن در عصر حاضر است چرا که امروزه با گذشت بیش از دو قرن از ساخت این مجموعه‌ ارزشمند تاریخی، همچنان مدرسه‌ فعال است و از آن به عنوان مکان درس و بحث طلبه‌ها و نیز اسکان ایشان استفاده می‌شود. به یقین می‌توان مدرسه‌ این مجموعه‌ زیبا و دوست‌داشتنی تاریخ کشور را از زیباترین عمارات ساخته شده در دوران حکومت صفویان معرفی کرد که امروزه در کرمان برجای مانده است. مدرسه متشکل از دو طبقه‌ است که به مکتب شیخیه تعلق دارد. طراح این بخش از مجموعه، پلان آن را به صورت مستطیل شکل درنظر گرفته است. حجره‌ها نیز در اطراف مدرسه و در چهار ضلع آن، به شکل مستطیل شکل احداث شده است. حجره مدرسه، اتاق‌های خادم و چراغ‌دار و آبکش، سرویس‌های بهداشتی، مسجد و کتابخانه از بخش‌های مختلف مدرسه به‌شمار می‌رود. با توجه به کتیبه‌ای که در ضلع غربی مدرسه وجود دارد، می‌توان به نام سازنده‌ آن که «استاد اسماعیل قصاع»، بوده است، پی برد. شاه‌نشین، محراب، ایوانچه و غرفه‌هایی که در اطراف قرار دارد، ساختمان آن را تشکیل داده است. محرابی بسیار زیبا با کاشی‌کاری هفت‌رنگ در مدرسه‌ ابراهیم خان، یکی از زیباترین بخش‌های این اثر تاریخی است . از زیباترین قسمت‌های مدرسه می‌توان به محرابی تزئین شده با کاشی هفت‌رنگ اشاره کرد که در قسمت انتهایی ایوان قبله قرار دارد و در نگاه نخست، نظر هر بیننده و گردشگر را به خود جلب می‌سازد. همانگونه که پیش‌تر نیز بیان شد، تزئینات انجام شده در این مجموعه بسیار زیبا و تماشایی است؛ در مدرسه نیز در تمام قسمت‌های آن بازدیدکنندگان شاهد عناصر تزئینی همچون گچ‌بری‌های زیبا، مقرنس‌کاری‌های هنرمندانه، کاربندی و کُشته‌ ‌بُری خواهند بود. در بخش جنوبی مدرسه نیز «خانه‌ مدرس»، توسط فرزندان ابراهیم خان به مدرسه اضافه شده است. خانه مدرس، بهره‌مند از درهای ارسی با شیشه‌های رنگی است که هنرمندان ایران‌زمین در هنگام ساخت تمام نماهای آن را با تزئینات کاشی‌کاری، تماشایی کرده‌اند. از مهم‌ترین نکات مربوط به مدرسه‌ ابراهیم خان، می‌توان به بادیگر موجود در آن اشاره کرد که با ۱۶ متر ارتفاع عنوان رفیع‌ترین بادیگر کرمان را به خود اختصاص داده و با توجه به کتیبه‌ مدرسه توسط استاد اسماعیل قصاع ساخته شده است. همچنین در قسمت سردر ورودی مدرسه که در ضلع غربی قیصریه‌ یا همان بازار ابراهیم خان قرار دارد، طاق‌بندی، تزئینات کاشی و نیز حجاری‌هایی زیبا بر سنگ‌ یکپارچه مشاهده کرد که زیبا و ستودنی است. همچنین بر بام سر در جایگاه ساعت درنظر گرفته شده که آن هم در سال‌هایی پس از ساخت مجموعه، به مدرسه افزوده شده است.

موزه خط و کتابت میرعماد در یکی از بناهای قدیمی مجموعه فرهنگی و تاریخی سعد آباد قرار دارد. بنای موزه احتمالا متعلق به اواخر قرن ۱۳ و اوایل قرن ۱۴ قمری است . به دلیل شباهت این بنا با بناهای متعلق به اواخر دوره قاجار شیوه معماری آن شبیه به معماری دوره انتقال است که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی اول شکل گرفت. ساختمان موزه میرعماد در گذشته محل زندگی دو تن از فرزندان پهلوی دوم (فرحناز و علیرضا) بود. این بنا در کنار ساختمان لیلا (موزه آبکار) و کاخ ولیعهد (موزه بهزاد) قرار دارد و شامل دو طبقه است. طبقه اول با زیر بنایی برابر ۱۹۶ مترمربع و متراژ اعیانی ۳۱۰ مترمربع روی سکویی به ارتفاع ۵/۱ متر احداث شده است. در مورد تاریخ دقیق ساخت بنا، مدارکی در دست نیست اما تاریخ آن به اوایل دوره پهلوی اول می‌رسد. این بنا بعد از اقامت رضا پهلوی برای مدتی متروک باقی ماند و بعدها تبدیل به دفتر مخصوص شد. بعد از پیروزی انقلاب، اموال کاخ فرحناز هم به جای دیگر منتقل شد و در سال ۱۳۵۷ محل استقرار و مطالعه اشیای چرمین بود (موزه چرم). پس از مدت زمانی بنا بصورت بدون استفاده باقی ماند تا در سال ۱۳۷۱-۷۲ طرح ساماندهی مجموعه آغاز شد.

ساختمان موزه دارای دو طبقه است و با تلفیقی از معماری سنتی ایران و اروپا ساخته شده است که پس از انقلاب تا مدتها بدون استفاده بود تا زمانی که سیاست‌های سازمان میراث فرهنگی این بنا را محلی برای نمایش آثار خطی مناسب تشخیص دادند و در نتیجه با تفکیک بخش‌های مختلف آن تغییراتی در کل ساختمان به وجود آمد و مرمت آن آغاز شد. معمار داخلی بنا، خانم مهندس فیروزه اطهاری و طراحی خارجی بنا توسط مهندس هومن صدر صورت گرفت. با حذف دیوارهای اضافی و تبدیل بنا به یک فضای مناسب موزه‌ای، ساختمان تبدیل به موزه خط و کتابت شد و در سال ۱۳۷۶ این موزه با نام بزرگترین استاد خوشنویسی قرن ۱۱ قمری میرعماد الحسنی سیفی قزوینی افتتاح شد. بنای این موزه بیشتر به عنوان یک ساختمان مسکونی و یا کوشک است و از چهار طرف باز می‌باشد. بنا بصورت آجر و ملات و بدون استفاده از سازه احداث شده است. نمای خارجی بنا با آجر تزئین شده و اشکال هندسی منظم دارد. فرم‌های تزئینی آجرها شمسه – چلیپا می‌باشد و بام آن بصورت شیروانی از نوع کلاه فرنگی است.