قدیمی
برج تهمینه
برج آرامگاهی میدانک یا برج تهمینه از مهمترین آثار تاریخی و جاهای دیدنی کرج است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنای آرامگاهی معروف به برج میدانک که در نزد اهالی به برج تهمینه شهرت دارد، مدفن یکی از قلعهبانان یا اعضای خاندان پادوسپان (۹۷۵- ۱۰۱۴ هجری شمسی) از حکام محلی منطقه رویان در خلال قرنهای هشتم تا نهم هجری قمری است و شبیه بناهای دوران مغول ساخته شده است. شیوه ساختمانی بنا، آن را در ردیف برجهای آرامگاهی قرن هفتم هجری قرار میدهد. این برج در کیلومتر ۶۰ جاده کرج به چالوس و در روستای میدانک واقع شده است و قدمت آن به دوره تیموری بازمیگردد. بنای سنگی برج میدانک یا برج تهمینه، مقبرهای است با پلان ۸ ضلعی با یک ایوان پیش آمده در سمت غرب، پهناوری ورودی ایوان حدود ۳ متر است و با ضخامت دیوارهای طرفین به ۶۰ متر میرسد. فضای داخلی برج دارای پلان مربع شکل است که چهار قوس عقب نشسته آن در هر ضلع، پلان چلیپایی را در ذهن تداعی میکند. بنا دارای تزییناتی از جمله کاربندی و قطاربندیهای داخل فضای ایوان و بقعه است. پوشش برج به صورت گنبدی دوپوش مخروطی و رک بوده است که در حال حاضر، پوشش بیرونی از بین رفته و تنها پوش زیرین باقی مانده است. مصالح به کار رفته در ساخت برج نیز، سنگ، گچ و نوعی ملاط ساروج است.
مسجد پیغمبر همدان
مسجد پیغمبر همدان محل دفن حضرت حجی (ع) از پیامبران بنیاسرائیل است. بر اساس برخی از مستندات تاریخی، این پیامبر و مردخای در زمان بختالنصر بهعنوان اسیر به ایران آمدند و در شهر همدان درگذشتند. هر چند از قدمت و تاریخ ساخت مسجد اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ اما برخی شواهد از بازسازی آن در دوره قاجار خبر میدهند. مسجد دارای یک در ورودی اصلی و شبستان است. سنگ مزار پیغمبر در زیر ضریح چوبی مشبک و سبز زنگ قرار دارد و آن را با کاشیهای فیروزهای رنگ و آبی پوشاندهاند. مسجد پیغمبر بهعنوان یکی از دیدنی های همدان، در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهی ثبت ۳۲۴۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
میدان ساعت یزد
میدان ساعت یزد که با نام میدان وقت الساعت نیز شناخته میشود، قدیمیترین و اولین ساعت شهری ایران را در خود جای میدهد. برج ساعت یزد ساختمانی خشتی و به شکل مکعب مستطیل است که ساعتی در بالای خود دارد. این ساعت ساختهی فردی به نام ابوبکر است که در شهر یزد، ساعتساز بود. ساخت برج ساعت به زمان قاجار برمیگردد و طاق، قوسها، تزیینات آجری و کاشیکاریهای منقوش به خطوط آیات و… به آن جلوهای خاص دادهاند. این ساعت در سال ۷۲۵ هجری قمری در مدرسه رکنیه، کنار یکی دیگر از جاذبه های گردشگری یزد، یعنی مسجد جامع یزد نصب شد. این میدان در تاریخ ۱۳۷۸، با شماره ۲۶۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دروازه درب کوشک قزوین
این روزها پیش از ورود به هر شهر تابلوی سبزی را کنار جاده میبینیم که به ما خوشآمد میگوید؛ ولی سالها پیش مردم هنگام ورود به شهر یا خروج از آن، از بنایی دلربا میگذشتند که آجر به آجر آن با هنر چیده شده بود. آن قدیمها دور تا دور شهر قزوین حصار و دروازه بوده است تا امن بماند. در نیمهی قرن سوم هجری هفت دروازه داشته که مردم از آن دروازهها رفت و آمد میکردند. تعداد دروازهها در دورهی قاجار به ۹ عدد میرسد که حصارها آنها را به هم پیوند میداده است. این دروازهها عبارت بودند از: پنبه ریسه، راه کوشک، شیخ آباد، رشت، مغلاوک، خندقبار، شاهزاده حسین، مصلی، تهران اما آنچه اکنون به جا مانده دو دروازه است: یکی «دروازه تهران» در جنوب شهر است و دیگری «دروازهی درب کوشک»، میراثی از دورهی قاجار که در شمال شهر است و از جاهای دیدنی قزوین به شمار میآید. دروازه تهران بنایی آجری است که یک سر در اصلی با قوس تیزه دار و ارتفاع و عرض نسبتا زیاد دارد و در دو سوی آن درهایی کوتاه تر با طاق آهنگ نیم دایره ساخته اند که هشت گلدسته بر فراز آنها قرار گرفته است. نمای دروازه از دو طرف دارای تزئینات کاشی کاری بوده ورودی اصلی نیز از کاسه بندی و رسمی بندی نفیسی برخورداراست. در زمان قاجاریه دروازهی درب کوشک به سمت الموت، رودبار و به طرف کوشک و شکارگاههای شمال قزوین باز میشده است. ورودی درب کوشک بهشکل نیمدایره است و از نوع قوس کلیل است. نمایی از دروازه که رو به شهر است، تزیین نشده و نمایی آجری دارد. اما نمای رو به بیرونِ آن کاشیکاری و رسمیبندی شده است. این کاشیکاری در زمان فرمانروایی عضدالملک قاجار انجام شده است. در قزوین کنونی درب کوشک در انتهای خیابان آزادی یا نادری قدیم قرار گرفته است. دروازه تهران قدیم شهر قزوین نیز از دیگر دروازه هایی از این نوع است ولی در سال ۱۳۴۸كاشی كاری مجدد شده و مورد مرمت و باز سازی قرار گرفت و این اثر در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ۳۹۲ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران ثبت به ثبت رسیدهاست.
میدان جمهوری ایروان
میدان جمهوری ایروان مکانی فوقالعاده مهم برای تمامی مردم ارمنستان است و مقصدی جالب و سرگرمکننده برای گردشگران به شمار میرود. این میدان با ساختمانهای مهمی احاطه میشود و در طول سال میزبان جشنها و رویدادهای متنوعی است. همچنین فوارههای موزیکال میدان جمهوری، از دیگر جاذبه های گردشگری ایروان در این مجموعه است که مردم محلی و گردشگران را به این مکان جذب میکنند. میدان جمهوری ایروان که سابقا با نام میدان لنین شناخته میشد، یکی از دیدنیترین مناطق ایروان، پایتخت زیبای ارمنستان به شمار میآید. موقعیت آن در مرکز شهر بهگونهای است که توسط خیابانهای اصلی قطع میشود. همچنین میدان جمهوری یکی از مکانهایی است که هر گردشگر تور ارمنستان، یکبار از آن دیدن خواهد کرد. این میدان بیضی شکل به محلی برای برگزاری مهمترین کنسرتهای موسیقی و اجرای آهنگهای مختلف نیز تبدیل شده است که البته محدود به آهنگهای ارمنی نمیشود. همین موضوع سبب شده است افراد از سراسر ارمنستان برای شرکت در این مراسم جذاب به این مکان بیایند. همچنین در طول سال جشنها و رویدادهای گوناگونی در آن برگزار میشود که تماشای آنها میتواند برای کس با هر فرهنگی لذتبخش باشد. میدان جمهوری ایروان در مرکز شهر قرار دارد. نزدیکترین ایستگاه مترو به آن، ایستگاه میدان جمهوری است که در فاصلهای کمتر از ۳۰۰ متر از آن واقع شده است.
تاریخچه میدان جمهوری ایروان : دوران اتحاد جماهیر شوروی، عصر بازسازی برای تمام کشورهای اتحاد جماهیر شوروی بود و ارمنستان نیز از این امر مستثنی نبوده است. نقشه بازسازی میدان درسال ۱۹۲۶ مطرح شد و تا سال ۱۹۵۲ برای پیشرفت آن تلاشهایی صورت گرفت. معمار ارشد آن، آلکساندر تامانیان نام داشت که پس از انقلاب از پتروگراد به ایروان نقل مکان کرده بود. اولین نقشه بازسازی ایروان در سال ۱۹۲۴ کشیده شد که در آن توجه خاصی به ساخت این میدان داشتند. اگرچه بخش عظیمی از نقشههای تامانیان غیرقابلاجرا و سخت به نظر میرسیدند؛ این میدان ساخته شد. تمامی تکیهخانهها، رستورانها و حمامها تخریب شدند و جای خود را به ساختمانهای جدید دادند. این ساختمانهای جدید ترکیبی از سبکها و معماریهای برتر جهان را به نمایش میگذاشتند. از آنجا که در سالهای قبل مجسمهای از لنین در میدان وجود داشت، میدان را با نام لنین میخواندند. لنین یک انقلابی مارکسیستی بود که خرد و سیاستش منجر به انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷ شد. این مجسمه نیز توسط هنرمند برجسته شوروی، سرگئی مرکوروف ساخته شد و در قسمت جنوبی این میدان بیضی شکل قرار گرفت. در نوامبر سال ۱۹۴۰ و همزمان با بیستمین سالگرد جمهوری ارمنستان شوروی، از این مجسمه که توسط دو معمار برجسته به نامهای ناتالیا پرموزووا (Natalia Peremuzova) و لوون وارتانو (Levon Vartanov) طراحی شده بود، رونمایی کردند. این مجسمه همچنین به سبب جزییات موجود در آن و محل قرارگیریاش، یکی از بهترین مجسمههای ساخته شده از لنین بود که در تمام ساعات شبانهروز خودنمایی میکرد. این مجسمه در حال حاضر در این میدان وجود ندارد. پس از آنکه ارمنستان مجددا استقلال خود را به دست آورد، مجسمه را از آن محل برداشتند و اکنون در حیاط موزه تاریخ ملی نگهداری میشود.
معماری میدان جمهوری ایروان : به طورکلی میدانها درشهرهای مختلف به طرق گوناگون ساخته میشوند. برخی از آنها توسط یک معمار طراحی میشوند و همیشه سبک خود را حفظ میکنند. در حالی که تعدادی از آنها ممکن است در طول دهههای مختلف ساخته شوند؛ بدین معنا که نهتنها معماران مختلف بر ساخت آنها نظارت داشتهاند، بلکه سبکهای معماری مختلفی را نیز شامل میشوند، بهعنوان مثال میدان سنت مارک در ونیز یا میدان پالاس در لنینگراد. میدان جمهوری نیز که ۱۴۰۰۰ مترمربع مساحت دارد، دارای یک سبک معماری واحد است.
فوارههای موزیکال میدان جمهوری ایروان : در هنگام عصر این میدان بسیار شلوغ است، خصوصا از بهار تا پاییز؛ زیرا در این بازههای زمانی فوارههای موزیکال کار خود را آغاز میکنند. این فوارهها توسط مهندس و دانشمندی به نام آبرام آبرامیان طراحی شده است. فوارههای موزیکال نمایشی نورانی و زیبا را در مقابل گالری هنر و موزه تاریخ به نمایش میگذارند. رنگهای فوارهها مطابق با ریتم آهنگها تغییر میکنند. همچنین جریانهای آب به نوبت تغییر مسیر میدهند. این نمایش واقعا سرگرمکننده و جذاب است و ارزش بازدید را دارد.