مازندران
قلعه رودخان – فومن
قلعه هزار پله يا قلعه رودخان قلعه عظيم و شگفت انگيزی است در۲۵ كيلومتری جنوب غربی فومن كه در حوزه جغرافيايی اين شهرستان قرار دارد و در قله كوهی در دل جنگل آرميده است . برای رسيدن به قلعه پس از عبور از شهر فومن ، روستاهای گشت ، كرد محله ، گشت رودخان ، سياه كش ، سيد آباد و قلعه رودخان بايد طی مسير كرد . رودخان نام قلعه ای است متعلق به دوره سلجوقيه كه بر فراز ارتفاعات جنگیلي شهرستان فومن در روستای رودخان بنا شده و۶/۲ هكتار مساحت و ۶۵ برج و بارو و ديواري به طول ۱۵۰۰ متر دارد . رطوبت بيش از حد هوا باعث رويش گياه در لابه لای ديوارهای قلعه و پوسيدگی آنها شده ، اما با اين حال در مقايسه با قلعه های ديگر، اين قلعه هنوز سالم مانده است . اين مسير فوق العاده زيبا را كه از وسط جنگل به سمت كوه تا قلعه می باشد بايد با پای پياده كه حدود ۵ كيلومتر است طی كرد . زمان لازم برای رسيدن به قلعه حدود يك ساعت و نيم است كه مقداری از مسير راه عادی و مابقی مسير حدود هزار پله است . از روستای قلعه رودخان تا قلعه رودخان طبيعت بسيار زيبای و چشم اندازهای زيادی وجود دارد كه توجه هر بيننده ای را به خود جلب می كند . در مسير صعود به قلعه درختانی با قدمت طولانی به سمت آسمان قد علم كرده و نوار از لابه لای شاخه های اين درختان به پايين می ريزد . ارتفاع ديوارها متفاوت و از ۳ تا ۱۰ متر متغير است و در نقاط نفوذ پذير قلعه ، ديوارها و باروها قطور و ارتفاع بيشتری دارند . انتخاب مكان مناسب ، بهره گيری از مصالح مقاوم ، استفاده از شيوه های مختلف معماری و ايجاد اشكال هندسی متنوع ، عظمت خاصی به اين مجموعه داده است . فرم كلی قلعه نامنظم است و از ۲ بخش شرقی و غربی تشكيل شده است . در دوره ی سلجوقيان اين قلعه تجديد بنا شده و از پايگاه های مبارزاتی اسماعيليان بوده است . بر روی سر در ورودی آن درج شده است كه اين قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام الدين امير دباج بن امير علاءالدين اسحق تجديد بنا شده است . اين كتيبه در موزه گنجينه رشت نگهداری می شود . اين قلعه در ارتفاعی بين ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دريا واقع شده است.
روستای کندلوس مازندران
روستای کندلوس،با چهارهزار سال تاریخ در دل کوهستانهای البرز چشم به راه همدمی است تا سفره دل باز کند و از زنان و مردانی پاک سرشت و سختکوش سخن گوید …روستای کندلوس ، به حق و به انصاف یکی از زیباترین و پاکیزه ترین روستاهای ایران محسوب میشود که همچون نگینی در دله طبیعت زیبای البرزشمالی میدرخشد . این روستا درامتداد دره زانوس و منطقه سرسبز و زیبای کجور ، یکی از اولین و کهن ترین سکونتگاههای انسان در استان مازندران قرار دارد برای رفتن به روستای کندلوس باید در جاده چالوس ، بعد از گذشتن از شهر مرزن آباد ، ۶ کیلومتر رانندگی کنید تا به جاده ای فرعی وآسفالت در سمت راست به نام دوآبکجور برسید . بعد از پیمودن ۴۲ کیلومتر در جاده ای پرپیچ وخم و بسیار زیبا و با توجه به تابلوهای مسیر وارد کندلوس میشوید. اگر به روستاهای مختلف ایران رفته باشید و آنها را با کندلوس مقایسه کنید ، اولین خصوصیتی که متوجه آن میشوید ، پاکیزگی و رعایت اصول بهداشتی در این روستاست. در همه جای روستا سطل های زباله وجود دارد و همه اهالی در حفظ زیبایی و پاکیزگی دهکده تلاش میکنند ، پس ما گردشگران هم باید با رعایت احترام به این تلاش و فرهنگ والا از ریختن زباله و صدمه زدن به بافت روستا جلوگیری کنیم.
با توجه به اینکه میهن عزیزمان ایران در طول هزاران سال تاریخ تاریک و روشن خود بارها عرصه تاخت و تاز بیگانگان و دشمنان داخلی و خارجی بوده و بیشتر آثار تمدن و اشیاء و کتابخانه ها و اسناد تاریخی شهرهای آن با این جنگها از بین رفته باید تاریخ را در دل روستاهای این سرزمین جستجو کنیم. عداد زیادی از روستاهای ایران بدلیل قرار گرفتن در مناطق صعب العبور و کوهستانی از گزند این ویرانیها و حملات وحشیانه در امان بوده و میتوانند کمک بزرگی به روشن شدن تاریخ کشورمان کنند. در این بین کندلوس گواه روشنی است که کشف اشیاء با ارزش تاریخی مانند جامهای سفالی و ابزارهای زندگی و کشاورزی ، سلاحها و قفلها و اشیاء زینتی،نمایانگر تمدن کهنی است که قدمت آن حداقل به چهارهزارسال میرسد.
این اسناد و اشیاء به همت دکتر علی اصغرجهانگیری در موزه مردمشناسی کندلوس ( واقع در همین روستا) جمع آوری شده و در معرض دید همگان قرار دارد. یکی از جاذبه های این منطقه موزه مردم شناسی و موزه گیاهشناسی کندلوس میباشد که اطلاعات بسیار جالب و مفیدی درباره تاریخ کهن و تمدن پر رمز و راز این دیار در اختیار ما میگذارد. این موزه حاصل تلاش کم نظیر آقای دکترعلی اصغرجهانگیری یکی از اهالی همین روستاست که دوران کودکی خود را در کندلوس که زمانی جزء مناطق محروم مازندران بشمار میرفت سپری کرده و با پشت سرگذاشتن سختیها و اتمام تحصیلات مقطع دکترا در آمریکا به روستای کودکی خود بازگشت و برای آبادانی آن تلاش کرد . مطالب زیر صحبت های دکتر جهانگیری پیرامون کندلوس و برگرفته از سایت تبیان میباشد:
على اصغرجهانگیرى موسس مجموعه فرهنگى کندلوس درباره سابقه تاریخى کندلوس مىگوید: کندلوس که بخشى از میخساز محسوب مىشود در دامنه هاى سرسبز و کوهستانى البرز در منطقه کجور مازندران قرار گرفته است و شاهد تمدن هاى گوناگونى در ادوار مختلف تاریخ بوده و نشانه هایى از تمدن قبل از میلاد تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود جاى داده است. به گفته او امروزه میخساز شامل چهارده کده است. دهکده کندلوس که یکى از قدیمى ترین سکونتگاههاى انسانى منطقه کجور به شمار مىرود و در دامنه هاى سلسله جبال البرز منتهى به دره زانوس واقع شده است.
جهانگیرى درباره مردم کندلوس مى گوید: مردم کندلوس خانه هایشان گلى ولى چشمه هایشان گوارا،امکاناتشان اندک اما مهربان و میهمان نواز، سوخته از آفتاب و رنجکشیده از زمانه ولى صبور و بردبارند. هنوز بانگ خروس و پرندگان رنگ دهنده روزشان و زوزه شغال و صداى رودخانه زمزم همخواب شبانگاهشان است.
کار و پیشه اهالى این دهکده از قدیم الایام تهیه و تولید چوب و زغال در زمستان و کشاورزى در تابستان بوده است و اکنون به دلیل قانون مراقبت از جنگل اهالى علاوه بر کشاورزى به خیاطى و نجارى روى آورده اند. از صنایع دستى این دهکده مىتوان به بافتن جاجیم ،ایزار (پارچه پشمى چارخانه دستباف) جوراب، دستکش و بلوز پشمى گلدار اشاره کرد.
جنگل هلی دار در سوادکوه (استان مازندران)
جنگل‌های سوادکوه در استان مازندران هنوز یکی از بکرترین مناطق گردشگری ایران به شمار می‌رود. در این میان جنگل هلی دار با هوایی مه گرفته یکی از دیدنی ترین هاست که با تهران ۲۲۰ کیلومتر فاصله دارد و مقصد بسیاری از تورهای یکروزه است. بخش وسیعی از شهرستان سوادکوه دارای جنگلی متراکم و متنوع با درخت‌هایی نظیر راش، افرا، توسکا، ملج و نوع کمیاب درخت سردار یا سرخدار میباشد. جنگل‌های بکر در مناطقی که میان بومیان و اهالی پرتاس خوانده می‌شوند دارای مسیرهای سخت و دشوار بوده ولی به لحاظ قرار گرفتن در ارتفاعی خاص، همواره در پوششی از مه قرار داشته و مناظر بدیعی را پدید می‌آورند. در میان این نوع از جنگل‌ها نیز دره‌های زیبا، به همراه نهرها، آبشارها و چشمه‌سارهای متعدد، خودنمایی می‌کند. وجود درخت‌ها و درختچه‌های منحصر بفردی مانند سف، تل، تلکا، زرشک، الاش و لازه بهمراه گیاهان میوه‌دار وحشی مثل ازگل، ولیک، زالزالک، گالش انگور، سولس و ته دونه، بر جذابیت نواحی جنگلی سوادکوه افزوده است. در این جنگل پیاده روی و کوه‌پیمایی متوسط بین ۲ تا ۴ ساعت، زمان می‌برد .
لوازم ضروری سفر:
کوله‌پشتی کوچک یک روزه، کفش کوه‌پیمایی سبک، لباس مناسب طبیعتگردی، کاپشن بادگیر و لباس گرم اضافه، زیر انداز انفرادی، قمقمه آب پرشده، لیوان شخصی، یک وعده ناهار قابل حمل، داروی مصرفی شخصی، کارت شناسایی. لوازمی چون پشت گردنی بادی برای استراحت داخل ماشین، پانچو، باتوم کوه‌پیمایی. فلاسک کوچک چای (پرشده)، کلاه و عینک آفتابی، جوراب اضافه، کرم ضدآفتاب، دوربین عکاسی، کتاب اطلس راه‌های ایران و هدلمپ سفر بهتری را برای شما به ارمغان خواهد آورد .
دریاچه و باغ شگفت انگیز عباس آباد بهشهر
این باغ در ۹ کیلومتری جنوب شرقی شهر بهشهر واقع در استان مازندران در میان جنگل های کوه جهان نورا در پیرامونه دریاچه طبیعی به دستور شاه عباس اول به صورت پلکانی و در سه سطح احداث شده است . این مجموعه در قسمت جنوب به روستای فرادست ییلاقی هزار جریب ، در قسمت شرقی به جاده روستاهای پاسند – هزار جریب ، در غرب به اراضی کشاورزی و در قسمت شمال به روستای علی تپه محدود میگردد . مجموعه مذکور شامل سد ، بنای مرکز مخزن سد ، حمام ، باغ ، محوطه گلباغ و محور آبرسانی به طول ۶۰۰ متر ، دو برج آجری به فاصله ۱۸۶ متری از باغ و همچنین با فاصله ۱۵۶ متری از یکدیگر می باشد که احتمالا به سال ۱۰۲۰ تا ۱۰۲۱ هجری قمری احداث گردیده است . این باغ بر اساس شواهد به دست آمده یکی از بی نظیر ترین باغ های ایرانی است . علاوه بر عمارت سازی مذکور ، در قسمت تراس مرکزی ، حوض بزرگ در مرکز و حوض های کوچکتر در اطراف احداث نموده اند . دریاچه این مجموعه با وسعتی بالغ بر ۱۰ هکتار با عمارتی در مرکز آن ، که در زمان آبگیری دریاچه عمارت با ارتفاعی بالغ بر ۱۸ متر به زیر آب می رود و فقط سقف آن همراه با درخچه هایی نمایان است . هجم آب استخر در فصول مختلف سال تغییر می کند تا حدی که در برخی از فصول ، عمارت داخل استخر کاملا به زیر آب رفته و در بری زمان ها و در حالت کم آبی که عموما فصل تابستان است کاملا هویدا می شود . با این حال و درکمال شگفتی با وجئد این همه تغییرات که به صورت متوالی تکرار می شود این بنا همچنان به طور مستحکم پابر جا مانده تا جیرت بازدید کنندگان را برانگیزد . راه دسترسی به مجموعه مذکور از طریق جاده آسفالته ای است که از جاده اصلی بهشهر-گرگان منشعب شده و بعد از عبور از روستای التپه به محوطه مذکور منتهی می گردد.