پل

 
 

پل بیلان کوه

2016523223323268610a

این اثر در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۲۶۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل بیلان کوه در آذربایجان شرقی، تبریز،خیابان آبرسان، بیلانکوه، کوچه شیخ کمال قرار گرفته است. این بنا به دلیل قرار گرفتن در محله بیلان کوه یکی از محلات قدیمی شهر تبریز به این نام مشهور می باشد و قدمت این پل دوره قاجاریه است. آثار پایه های پل قدیمی که قبل از این پل بوده مربوط به دوره صفویه می باشد در چند متری این پل بدست آمده است. این بنا به دلیل قرار گرفتن در محله بیلان کوه یکی از محلات قدیمی شهر تبریز به این نام مشهور می باشد و قدمت این پل دوره قاجاریه است. آثار پایه های پل قدیمی که قبل از این پل بوده مربوط به دوره صفویه می باشد در چند متری این پل بدست آمده است.

این پل به طول ۲۶ و عرض ۷۰/۵ متر و شامل سر دهنه با طاقهای جناغی بوده دو موج شکن که بالای موج شکن ها خالی و با طاق کهواره ای اجرا شده است. مصالح بنا سنگ و اجر می باشد و بر روی پایه های سنگی بنا شده است و خود طاقها نیز با ترکیبی از سنگ و آجر ساخته شده است. دو درخت قدیمی نیز در طرفین ضلع جنوبی پل قرار گرفته است. عرض دهانه وسطی پل بزرگتر از بقیه قسمتها می باشد. در بدنه پل سنگهای منقوش و کتیبه دار نیز به چشم می خورند. ارتفاع پل ۵/۵ متر است. در ساختمان پل از سنگ قبرهای قدیمی قبرستان آن اطراف که دارای کتیبه می باشد استفاده شده است. کماکان از این پل استفاده می شود. یکی از پل های زیبا بر روی رودخانه مهرانه رود می باشد که شامل سه دهنه با طاقهای جناغی می باشد دهنه طاق میانی بزرگتر و دهنه طاقهای جانبی کوچکتر می باشد.

پل قلعه حاتم

2016313235316612842a

پل‎ها بناهایی هستند که در دوران مختلف تاریخی به منظورهای مختلفی در مسیرهای مهم جهت رفع نیاز انسان ساخته شده اند. بیشتر کاربرد پل‎ها جهت عبور و مرور بوده که درصورت نیاز به گونه ای طراحی و ساخته می شدند که کاربری‎های دیگری نیز داشته باشند. در فاصله ۵ کیلومتری شمال غرب بروجرد روستایی بنام قلعه حاتم وجود دارد که در غرب این روستای قدیمی پلی به نام قلعه حاتم قرار دارد. این پل در میان زمین های صیفی کاری و لابه لای درختان روستا پیداست که سایه سار درختان آن را احاطه کرده است , همراه صدای پرندگان و جیرجیرک ها و لابه لای رقص قاصدکها و برگ درختان که با نسیم کوهساران همراه شده اند. کوچه پس کوچه های خاکی و خانه های قدیمی روستا در کنار درختان سربه فلک کشیده نشان از قدمت این روستا دارند. آنچه این پل را حائز اهمیت کرده است این که پل قلعه حاتم به لحاظ کاربری با سایر پل های استان تفاوت دارد. این پل علاوه بر کارکرد معمول ساخت پل برای انتقال بخشی از آب شرب رودخانه بالا دست روستای قلعه حاتم به شهر بروجرد ساخته شده است. طول پل ۲۶۱ متر و عرض آن ۲.۵ متر است و دارای ۱۴ چشمه تاق آجری است.عرض دهنه طاق چشمه ها در محل عبور جریان آب بیشتر و به طرفین کمتر می شود. این پل که از نوع پل‎های جویی است در اوایل دوره پهلوی (۱۳۱۳) بر روی رودخانه باغ شاه (یکی از شاخه های سزار) احداث شده است.
عمده مصالح به کار رفته در آن آجر و سنگ است که تاق های چشمه را به شکل نیم قوس مزین کرده اند و هرکدام از آجرها ابعادی حدود ۲۲ در ۲۲ سانتی متر دارند. همچنین یال های شرقی و غربی پیکره تماماً از سنگ ساخته شده است و با همان سنگ هم به سطوح زمین سفت شده است. شش ضلع دهنه چشمه تاق ها در محل عبور جریان آب بیشتر و به طرفین کمتر می شود. نوع ملات استفاده شده برای مقاوت بیشتر پل ها در زمان سیلاب ها و جریان زیاد آب بسیار مفید و موثر بوده است. بخشی از مصالح به کار رفته در آن از جنس آهک است که به مرور زمان در مقابل آب سختر و مستحکم تر می شود. همچنین بین تاق ها و سطح گذر با استفاده از سنگ های آهکی به صورت سنگچین ساخته شده است. رودخانه ای که از زیر پل قلعه حاتم رد می شود به رودخانه گرمابه معروف است که مصرف زراعی داشته، اما آبی که قرار بود از روی پل انتقال یابد در شهر بروجرد آب ماشا یا مالشو می گویند که مصرف شرب داشته است . برای این که در تلاقی این دو آب به هم آمیخته نشوند، و ارزش آب شرب از بین نرود این پل را احداث کردند که آب از روی پل به سمت روستای قلعه حاتم منتقل شود و پس از این روستا از شمال به داخل شهر بروجرد منتقل شود و همچنان وقتی وارد این شهر شد ارزش آب شرب را داشته باشد. در مورد این که چه کسی بانی این پل بوده است اطلاعاتی در دست نیست, اما چون نفع مردم روستا و پس از آن نفع مردم شهر را به دنبال داشته قطع به یقین به نظر می رسد متولی ساخت آن حاکم وقت بوده است. پل قلعه حاتم در فضای بکر طبیعت و در میان سرسبزی و طراوت دشت همچنان استوار ایستاده و از ابهت و زیبایی خاصی برخوردار است.

یادگار سردار قشقایی

a2664941284102a

استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد، ۵کیلومتر مانده به شمال شهر سامان، پل تاریخی زمان خان! این سرراست ترین آدرسی است که شما را به تاریخی ترین بنای زاینده رود می رساند. پلی که در دوران ساسانیان، به دستور یکی از سران ایل قشقایی آن دوره به نام زمان‌خان ساخته شد تا کوچ ایل را از روی رودخانه زاینده‌رود ساده تر کند. با این حال، امیر حسین نیکزاد در کتاب شناخت سرزمین چهار محال  زمان ساخت این پل را به دوران صفویه نسبت می دهد و می نویسد: «ظاهرا قبل از ساخت پل زمانخان آب رودخانه زاینده رود منحرف و با حجاری و کوه تراشی صخره ها پل زمانخان بر روی دوز بانه صخره ای ساخته شد.»پل تاریخی زمان خان، ۳۰متر طول دارد و ۱۳ متر ارتفاع. با دو دهانه ۸متری جناغی که اطراف سه پایه سنگی قرار گرفته اند. بنای پل زمان خان با سنگ آجر و ملاط گچ و ساروج ساخته شده است. پیش از احداث این پل، پل های دیگری هم در این منطقه ساخته شده بود اما همه آنها به دلیل نبود پایه های محکم و جانمایی دقیق بر اثر طغیان رودخانه تخریب شده بودند. اما پل زمان خان از آنجایی که در نقطه ای مرتفع و روی صخره ای محکم ساخته شده است، از طغیان های فصلی بهار در امان ماند تا قرن ها بعد، به عنوان یکی از میراث تاریخی شهرکرد شناخته شود. در حقیقت تصمیم هوشمندانه زمان خان برای به کار گیری صخره به عنوان پایه و موج شکن و قرار دادن دهانه های پل بر روی آن، باعت شد مقاومت پل چند برابر بیشتر شود. روی پل زمانخان جان پناهی به ارتفاع یک متر دیده می شود و این در حالی است که به موازات طول پل هم مسیر سرراستی برای عبور سالم رهگذران و چهار پایان در نظر گرفته شده است.

تعمیرات بنا : در سال ۱۲۰۲ کارگزاران حکومت صفوی برای اولین بار پل زمان خان را ترمیم و بازسازی کردند و در سال ۱۳۲۱ شمسی حاج عبدالحسین قزوینی مالک قریه جمعالی یک بار دیگر این پل را تعمیر و مرمت کرد.

امکانات توریستی : اگر گذارتان به شهرکرد و حوالی این پل افتاد، می توانید در دهکده سیاحتی زاگرس اقامت کنید. این دهکده واحدهای اقامتی زیبایی دارد که مشرف به زاینده رود و پل زمانخان هستند و در حقیقت در مجاورت این پل بنا شده اند. اطراف این پل پر از باغ های سرسبز با درختان میوه است که مناظر شگفت انگیزی را به وجود آورده اند.علاوه بر این، هتل گل های سامان هم در آن نزدیکی قرار دارد و می توانید برای اقامتتان روی این هتل هم فکر کنید. پارکینگ، سکوی نشیمن، آب آشامیدنی، تجهیزات جهت بازی کودکان، فضای سبز و هر چیزی که نیاز داشته باشید، در این منطقه برایتان فراهم است. به علاوه این که فاصله شما در این اقامتگاه ها تا پمپ بنزین سامان ۲ کیلومتر خواهد بود و احتمالا مشکل بزرگی بابت بنزین زدن نخواهید داشت.

پل طبیعت دومین طرح برتر جهان

1155856304815115102a

پل طبیعت، تندیس سیمین و دومین طرح برتر جهان در سال ۲۰۱۵ را از انجمن بین المللی مدیریت پروژه توسط گروه تخصصی شهید رجایی به نام خود ثبت کرد و با این کار توانست برگی دیگر به افتخارات قرارگاه خاتم الانبیاء به عنوان مجری پروژه اضافه کند. گروه تخصصی شهید رجایی که از زیرمجموعه های قرارگاه خاتم الانبیاء محسوب می شود به عنوان مجری ساخت پل طبیعت توانست تندیس سیمین و دومین پروژه برتر جهان در سال ۲۰۱۵ از انجمن بین المللی مدیریت پروژه با ساخت پل طبیعت به نام خود ثبت کند. معاون هماهنگ کننده گروه تخصصی شهید رجایی گفت: این پروژه ۳۶ ماه به طول انجامید و اگر فرآیند طراحی آن زودتر انجام می شد قطعاً می توانستیم این پروژه را در طول دو سال به سرانجام برسانیم. وی خاطر نشان کرد: اوایل تیر ماه سال جاری ۵ نفر از کارشناسان و ارزیابان انجمن بین المللی که ملیت های لهستانی، کانادایی، نپالی، ترکیه ای و فرانسوی داشتند برای بررسی پروژه پل طبیعت در گروه تخصصی شهید رجایی حضور پیدا نموده و از زوایای مختلف این پروژه را مورد ارزیابی و بررسی کامل و جامع قرار دادند. معاون هماهنگ کننده گروه تخصصی شهید رجایی خاطر نشان کرد: بر اساس مدل PEM پروژه پل طبیعت مورد ارزیابی قرار گرفت و معیارهای ۹گانه ای که ارزیابان برای این پروژه در نظر داشتند از جمله اهداف، رهبری، رضایت ذینعفان، رضایت کارکنان و نتایج حاصله و میزان رعایت استانداردهای خاص پروژه ها از جمله PMBOK و… مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن همراه با مشاهدات میدانی و مصاحبه ها به هیات داوران ارسال گردید.

وی درباره ایمنی پل طبیعت نیز یادآور شد: جوشکاران ما جوشکاران صنایع نفت بودند که در بالاترین رتبه جوشکاری فعالیت می کردند و کل پروژه تست جوش شده است. این پروژه بر اساس محاسبات صورت گرفته در برابر زلزله ای به قدرت بالای ۷٫۵ ریشتر مقاومت دارد. وی خاطر نشان کرد: پروژه ها در سه سطح پروژه های خیلی بزرگ، پروژه های بزرگ و پروژه های متوسط تقسیم بندی شده بود که پل طبیعت در میان پروژه های بزرگ بود. معاون هماهنگ کننده گروه تخصصی شهید رجایی گفت: در مقیاس پروژه های خیلی بزرگ از کشورهای کره جنوبی، روسیه، مکزیک، مالزی و بلژیک و همینطور در مقیاس پروژه های بزرگ و متوسط نیز از ایران (پل طبیعت)، چین، آلمان، برزیل، رومانی و ایتالیا به مرحله فینال راه پیدا کردند که گروه تخصصی شهید رجایی از ایران در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۵ موفق به کسب مقام دوم برای پروژه پل طبیعت (دومین پروژه برتر جهان در سال ۲۰۱۵) شد. وی گفت: همزمان این گروه تخصصی در دریافت جایزه ملی نیز شرکت کرده است که ۲۶ مرداد سال جاری ارزیابی های ملی توسط انجمن مدیریت پروژه ایران انجام شد که اوایل آذر نیز نتایج آن مشخص و اعلام خواهد شد.

نحوه ساخت پل ۲ هزار تنی طبیعت : مدیر پروژه پل طبیعت درباره مراحل ساخت این پل اظهار داشت: از سال ۸۷-۸۶ اجرای پروژه پل طبیعت توسط اراضی عباس آباد مطرح شد با توجه به اینکه اراضی عباس آباد به عنوان یک منطقه گردشگری است این پروژه برای اتصال دو پارک طالقانی و آب و آتش آغاز شده بود و به همین دلیل نیز شرکت نوسازی عباس آباد از گروه شهید رجایی درخواست کرد که این پروژه را اجرایی کند. مدیر پروژه پل طبیعت افزود: پل طبیعت پروژه خاصی بود به همین دلیل برای ساخت آن با مشکلات عدیده ای مواجه بودیم که از جمله آن اتوبان شهید مدرس در زیر این پل وجود داشت که امکان بسته شدن آن حتی به مدت ۱۰ دقیقه نبود.وی خاطر نشان کرد: از آنجائیکه اراضی سرسبز عباس آباد را اتوبان شهید مدرس غرب به شرق و اتوبان همت جنوب به شمال تقسیم کرده بود، با اجرای این پل (طبیعت) غرب به شرق اراضی عباس آباد به یکدیگر متصل شد و راه اتصال دو پارک طالقانی و آب و آتش به یکدیگر هموار شد. وی درباره طراحی پل طبیعت نیز اظهار داشت: اراضی عباس آباد طراحی این پل را به مسابقه گذاشت که نهایتا سه شرکت رتبه اول تا سوم را آوردند و در مجموع یک شرکت برنده طراحی این پل شد و تفاهم نامه ای مابین گروه تخصصی شهید رجایی و اراضی عباس آباد برای ساخت این پل منعقد گردید. وی درباره مشخصات پل طبیعت یادآور شد: طول این پل ۲۸۰ متر و بین ۱۰ تا ۶۰ متر عرض در سه طبقه است که دو طبقه آن تقریبا کامل است و در طبقه سوم دو ایستگاه وجود دارد که ۷۰۰ متر مربع سطح آن است.

0325856304815115102a

مدیر پروژه پل طبیعت یادآور شد: در مجموع ۷ هزار متر مربع سطح این پل است که از این مقدار ۶۰۰ مترمربع فضای سبز دارد. سازه پل، لوله ای است که تماماً جوشکاری شده است و ۱۴ هزار قطعه لوله توسط جوشکاران حرفه ای به یکدیگر متصل شده اند. وی افزود: تمامی قطعات پل با یکدیگر تفاوت دارد و ۲ هزار تن وزن پل است. ارتفاع پل از کف اتوبان نیز ۳۸ متر است و عرض پل نیز از ۱۰ متر تا ۶۰ متر متغیر است و تعداد رمپ نیز ایجاد شده که تردد برای افراد راحت تر باشد. مدیر پروژه پل طبیعت افزود: دو رستوران در طبقه اول این پل وجود دارد که هزار متر مربع سطح رستوران های آن است. وی خاطر نشان کرد: قرارداد پل طبیعت اواخر سال ۸۸ منعقد و از سال ۸۹ مراحل ساخت آن انجام شد و ۳۶ ماه به طول انجامید که اگر نقشه های طراحی آن به موقع ارسال می شد می توانستیم زودتر این پل را تکمیل و به بهره برداری برسانیم. وی به سختی ها و مشکلات ساخت پل طبیعت نیز اشاره کرد و گفت: ساخت این سازه فلزی به دلیل وجود اتوبان در زیر پل کار سختی بود و پلیس راه به هیچ وجه اجازه بسته شدن اتوبان را نمی داد و ما مجبور بودیم که جرثقیل فوق سنگینی را برای ساخت پل و اتصال قطعات بیاوریم که ۱۲۰۰ تن ظرفیت باربری این جرثقیل بود و تنها یک جرثقیل فوق سنگین در کشور وجود دارد که آن نیز در جنوب کشور است ولی با بررسی های صورت گرفته مشخص شد با توجه به قناتی که در زیر پل وجود دارد و خاک رُس امکان حضور جرثقیل در این محدوده را نداشتیم.

مدیر پروژه پل طبیعت افزود: بنابر این گروه شهید رجایی با توجه به سابقه پل سازی که داشت تصمیم گرفت در ارتفاع ۲۵ متر از سطح اتوبان میز کاری به وسعت ۱۰ متر و به طول ۳۰۰ متر با تحمل باری به وزن ۱۰ تن ایجاد کند و ستون هایی برای عرشه پل زده شد که ۱۳۰۰ تن وزن آن بود. وی اظهار داشت: با توجه به روش ساخت پل طبیعت به صورت پلت فرم این پل به صورت بافتنی به یکدیگر بافته شد و این اقدامات ۲۵ متر بالاتر از سطح زمین انجام شد که ۳ تاورکرین برای این کار در نظر گرفته شده بود که با این روش توانستیم مشکلات را برطرف کنیم. مدیر پروژه پل طبیعت یادآور شد: ایجاد پلت فرم برای اولین بار بود که اجرایی شد و با توجه به اینکه امکان ریزش مصالح به سطح اتوبان نیز وجود داشت تصمیم گرفتیم تونل های حفاظتی نصب کنیم که در قبال افتادن قطعات خسارتی وارد نشود. البته ناگفته نماند که خوشبختانه این پروژه بدون هیچ حادثه ای به اتمام رسید. وی خاطر نشان کرد: سطح پل از چوب ساخته شده است که با زیرسازی خاصی این چوب ها در سطح پل جا گرفته اند. این چوب ها از کشور مالزی وارد شده و ۷۶۰۰ متر مربع زیرسازی این پل با چوب بوده است.

فعالیت ۱۵۰۰ نفر در ساخت پل طبیعت : مدیر پروژه پل طبیعت خاطر نشان کرد: در طول ساخت این پل حدود ۱۵۰۰ نفر فعالیت داشتند و تماماً به دست متخصصان ایرانی و پیمانکاران دست دوم گروه ساخته شده است. وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با حضور ۵ نفر از کارشناسان از کشورهای مختلف به ایران و بازدید از این پل چه نظری داشتند، گفت: اجرای پروژه پل طبیعت در ایران برای انها جذاب بود چرا که این پروژه ایده و جذبه ای محیط زیستی دارد. مدیر پروژه پل طبیعت گفت: ما در ساخت این پل محیط زیست را حفظ کردیم و اجازه ندادیم که درختی قطع شود و البته از لحاظ مهندسی پروژه (پل طبیعت) به اعتبار رعایت الزامات محیط زیست بسیار سخت بود.

مقاومت پل طبیعت در برابر زلزله ۷٫۵ ریشتری : وی درباره ایمنی پل طبیعت نیز یادآور شد: جوشکاران ما جوشکاران صنایع نفت بودند که در بالاترین رتبه جوشکاری فعالیت می کردند و کل پروژه تست جوش شده است. این پروژه بر اساس محاسبات صورت گرفته در برابر زلزله ای به قدرت بالای ۷٫۵ ریشتر مقاومت دارد. پروژه پل طبیعت در حال حاضر تبدیل به یک نماد ملی در پایتخت شده است و روزانه تعداد کثیری از شهروندان و گردشگران از این پل که الگو گرفته از طبیعت است بازدید می کنند.

پل شکسته خرم آباد

a23945231684102a

اگر گذارتان به نواحی غربی کشور افتاد و تصمیم گرفتید بین راه سری هم به استان لرستان بزنید، ما سفر به خرم آباد و بازدید از پل شکسته این شهر را به عنوان یک گردش بین راهی به شما پیشنهاد می کنیم. پل شکسته یا پل شاپوری که در گویش لری طاقِ پیل اِشکِسَه گفته می شود، بدون شک یکی از شاهکارهای معماری لرستان است که عمر آن به دوره ساسانیان و شاپور اول ساسانی می رسد. پلی که قرار گرفتن آن در ضلع جنوبی قلعه فلک افلاک در جنوب خرم‌آباد بهانه خوبی برای گردشگر پذیر بودن آن به شمار می رود. طاق پیل اشکسه با ۳۰۰ متر طول سالیان دراز مهم ترین عامل ارتباطی غرب استان لرستان (طرهان) به شرق این استان و از آنجا به خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بوده‌است. این پل بیش از ۱۹ چشمه طاق داشته که در حال حضار فقط ۵ چشمه طاق از آنها بر جای مانده‌است. چشمه طاق‌های پل به صورت جناقی ساخته شده اند و پایه‌های پل و موج شکن های آن به صورت لوزی شش ضلعی از سنگ ساخته شده‌ اند.اگر این پل را از نزدیک ببینید، می توانید مصالحی مثل قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای و لاشه سنگ های چشمه، ملات گچ و ساروج را ببینید که در کنار هم چنین بنای عظیمی را به وجود آورده اند. کف این پل با سنگ های بلوک قرمز سنگفرش شده است که در اثر فرسایش آب زوایای خود را از دست داده اند و شکل مسطح و نرمی پیدا کرده اند.