کوهدشت
غارنگاری در ۱۲هزار سال قبل!
لرستان را باید به سمت ۳۰ کیلومتری کوهدشت ترک کنید تا در میانه کوه های سرسرخین، یکی از شگفت انگیزترین غارهای کشور را ببینید. غار میرملاس با نقاشیها و نگارههای باستانی اش یکی از ارزشمندترین غارهای کشور به شمار می رود. غار میرملاس اولین غار کشور است که باستان شناسان روی دیوارهای آن نگارههای رنگی را پیدا کردند. دیوارههای جنوبی و شمالی این غار پوشیده از تصاویری است که از دوران پیش از میلاد به یادگار مانده اند؛ تصاویری از رزم، شکار، انسان و حیوانات با رنگهای قرمز و سیاه و زرد که اندازه های آنها بین ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر متغیر است. کارشناسان سازمان میراث فرهنگی معتقدند که عمر این سنگنگارهها به هزاره دهم قبل از میلاد یعنی بیشتر از ۱۲ هزار سال قبل میرسد. این سنگ نگاره ها که از نظر ارزش در ردیف تصاویر غارهای کرکس و لاسکو در فرانسه قرار دارند، بدون هیچ پوشش و محافظی سال هاست که روی تن غار نشسته اند و در معرض نابودی کامل قرار دارند. ورودی غار میر ملاس به علت ریزش طبقات بالاتر غار مسدود شده است. نقوش دیواره سفید ایوان غار توسط عوامل انسانی و طبیعت به شدت مخدوش شده و به سختی قابل مشاهدهاند. ارتفاع این دیواره از سطح زمین بیش از ۵۰۰ متر است که برای رسیدن به آن باید از لا به لای درختان بلوط به هم فشرده و شیب تند و طولانی بگذرید. دامنه طولی این دیوار هم به بیش از ۲۰۰ متر می رسد. اگر گذارتان به غار میرملاس افتاد یادتان باشد این غار هم مثل تمام غارهای باستانی کشور یادگاری است که مردم تاریخ محافظت از آن را به عهده شما گذاشته اند. بنابراین هرگز سنگ نگاره ها را لمس یا خیس نکنید، چرا که این آثار بسیار آسیب پذیرند، هرگز روی آنها اثر نگذارید و چیزی به آنها اضافه نکنید، روی آنها راه نروید و اجازه دهید همان طوری که هستند بمانند. به کسانی که نگهداری از این آثار را بلد نیستند تذکر دهید و به جای کندن قسمت هایی از غار برای یادگاری، به عکس گرفتن از آنها بسنده کنید.
آشنایی با غار بتخانه کوهدشت
اشکال زیبای استالاگمیتهای متعدد این غار موجب شده که آن را بتخانه بنامند. غار بتخانه در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر کوهدشت در کوه دمچهر قرار دارد. قسمتی از دهانه غار به علت طبیعی بسته شده است، اما قسمتی از آن باقی است که باید به شکل خزیده از آن گذشت و به غار وارد شد. طول دهانه غار، ۱۸ متر و ارتفاع سقف آن نزدیک به ۲۰ متر بوده که سراسر سقف و دیواره آن به علت نفوذ آب از لایههای آهکی، سفید شده است. این غار شامل دو قسمت جنوبی و شمالی است که قسمت شمالی آن وسیعتر است. وجود سنگ چخماق و سفالهای شکسته سیاه و منقوش مؤید زندگی غارنشینی در این ناحیه است. آثار دورههای مختلف تمدنهای گذشته در این غار یافت شده و به نظر میرسد که در آن آثار پالئولیتیک نیز وجود داشته است. طول غار نزدیک به ۲۰۰ متر و پهنای آن به طور متوسط ۲۰ متر است. اشکال زیبای استالاگمیتهای متعدد این غار که ارتفاع برخی از آنها به ۵۰ متر میرسد موجب شده که این غار را بتخانه بنامند.