گردشگری
سردار پارتها در ایذه
اگر سفر به ایذه در این فصل سال برایتان دشوار است، اما در عین حال دلتان میخواهد آثاری از این منطقه باستانی را ببینید توصیه میکنیم سری به موزه ایران باستان بزنید… در آنجا علاوه بر اشیایی که از تپههای باستانی ایذه به دست آمده، مجسمه فلزی (مفرغی) بزرگی نظرتان را جلب خواهد کرد که به مرد اشکانی شهرت دارد. این مجسمه در سال ۱۳۱۲ در حوالی روستایی به نام «شمی» که تقریبا ۴۵ کیلومتر با شهرستان ایذه فاصله دارد، پیدا شد. کاوشها نشان داد که آنجا نیایشگاهی بوده متعلق به دوره اشکانیان یا همان پارتها که مجسمه مرد اشکانی نیز در آن نیایشگاه قرار داشته، اما زمانی که باستانشناسان این محل را کشف کردند متوجه آثار تخریب و آتشسوزی در این محل شدند. به همین علت مجسمهای که در موزه میبینید یک دستش به طور کامل و دست دیگرش از مچ به پایین از بین رفته است. از آنجا که ساسانیان پس از به قدرت رسیدن، سعی کردند اغلب آثار برجای مانده از حکومت پیش از خود یعنی اشکانیان (پارتها) را از میان ببرند، به نظر میرسد تخریب نیایشگاه شمی نیز توسط آنان صورت گرفته باشد، اما مجسمه مرد اشکانی متعلق به کیست؟ این پرسشی است که ذهن بسیاری از پژوهشگران را درگیر خود کرده؛ چراکه مجسمهای در این ابعاد آن هم در یک جایگاه مقدس نمیتواند مربوط به یک شخصیت عادی باشد.
لباسها و نوع پوشش او شبیه به مردان دینی نیست، بنابراین بلندمرتبه بودن او را میباید در زمینههای دیگری چون اجتماعی و سیاسی جستجو کرد. کمربند، پایافزار و سربند او نشان میدهد که او از مردان و سرداران جنگی بوده است، به همین علت اغلب محققان بر این باورند که مجسمه مرد اشکانی متعلق به سورنا (۸۲ ـ ۵۲ پیش از میلاد) سردار شجاع و نامی پارتهاست. سورنا سپاه ایران را در نخستین جنگ با رومیان فرماندهی کرد و رومیها را که تا آن زمان در همه جا پیروز بودند، برای اولین بار با شکستی سخت و تاریخی روبهرو ساخت. او روش نوینی را در جنگ پایهگذاری کرد که به آن شیوه جنگ و گریز میگویند. این سردار ایرانی را پدیدآورنده جنگ پارتیزانی (جنگ به روش پارتیان) در جهان و مجسمه او را نمونه زیبایی از هنر ریختهگری در دوران باستان میدانند. بنابراین دیدن و مطالعه در مورد مجسمه این سردار بزرگ میتواند شما را با بخش دیگری از تاریخ غرورآفرین ایران آشنا کند. پس اگر شما به هر دلیل امکان سفر به نقاط دوردست مانند ایذه را ندارید، موزهها را فراموش نکنید. چه موزه ایران باستان و چه موزههای دیگر، همه شما را به سفری دور و دراز در تاریخ میبرند.
تاریخ در شهر زردآلوها
باید یک بلیط به مقصد شاهرود بگیرید تا یکی از زیباترین برج های کشور را در نزدیکی شهر بسطام ببینید. برجی به نام کاشانه که در جنوب شهر بسطام و جنوب شرقی مسجد جامع این شهر قرار دارد و شما را به معماری بناهای قرن هفتم و هشتم هجری می برد. بسطام در شش کیلومتری شمال شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد. شهری تاریخی با آب و هوایی لطیف و معتدل که بیشتر گردشگران، آن را با باغ های زردآلو می شناسند. اما بسطام جاذبه های دیگری دارد که شاید معروف ترین و دیدنی ترین آنها همین برج کاشانه باشد. از تاریخ بنای این برج اطلاع صحیحی در دست نیست اما آنچه از ظاهر شکیل آن دریافت می شود این است که این ساختمان از بناهای مهم خطه قومس بوده است. برخی از شرقشناسان از جمله آندره گدار بر این گمان هستند که این بنا از آثار غازانخان مغول است و نام اصلی آن غازانه بوده که به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن کاشانه نامیده شده است. اما به عقیده اهالی بسطام، این برج قبل از اسلام آتشکده زرتشتیان بوده است و در دورههای بعد از اسلام، از آن برای دیدهبانی بسطام استفاده میشد. با توجه به اسلوب ساختمان و عوامل دیگر به نظر میرسد که این بنا کاربردی مثل رصدخانه داشته باشد.
تاریخ بنای برج کاشانه بر اساس کتیبه سر در ورودی آن به سال ۷۰۰ قمری برمی گردد و در بالای این برج ۲۰متری، نوشته ای به خط کوفی دیده میشود که در آن نام الجایتو، هشتمین سلطان سلسله ایلخانان ثبت شده است. البته ارتفاع درونی این برج ۴متر از ارتفاع بیرونی آن بیشتر است و به حدود ۲۴ متر می رسد. شکل خارجی این بنا یک چند ضلعی منتظم است که اگر از نزدیک اضلاع آن را بشمارید، به سی ضلع خواهید رسید. در بالای برج دو حاشیه از آجرها بزرگ وجود دارد و در ضلع جنوب غربی آن، روی یک آجر کلمه بسم الله الرحمن الرحیم با خط ثلث بسیار زیبایی دیده میشود. این برج که در قرن ها عمر خود سالم مانده، تنها یک بخش تخریب شده دارد که سقف آن است و در دورههای بعد تعمیر شده است. بد نیست بدانید که بسطام در زمان های گذشته یکی از بلاد مهم ایالت قومس یا کومش بود و در قرن های متمادی راه ارتباطی شرق و غرب ازاین شهر می گذشت. این شهر که از نظر سوق الجیشی موقعیت و اهمیت بسیاری داشت، در دوره سلجوقی بیشتر مورد توجه قرار گرفت و در دوره ایلخانیان، از زمان غازان خان به بعد رونقی تازه یافت. مجموعه های تاریخی مذهبی آن مانند زیارتگاه امامزاده محمد بن جعغر صادق (ع)، مسجد جامع بسطام، برج کاشانه، ایوان الجایتو، گنبد و ایوان غازان خان و… دیدنی های تاریخی این منطقه هستند که در سفر به بسطام باید از آنها بازدید کنید.
گزارش تصویری از حضور اعضای فعال موسسه در کنار گردشگران عزیز
حضور پرشور گردشگران عزیز در سرزمین زیبایی ها و رنگین کمان ادیان کلانشهر شهیدپرور اورمیه و خدمت رسانی و راهنمایی این بزرگواران در اماکن تاریخی و دیدنی استان توسط راهنمایان گردشگری و استفاده از اتوبوس اورمیه گردی که به صورت رایگان در اختیار این مهمانان گذاشته شده تا با خاطره ای خوش از این شهر سفر کنند…
حضور در موزه تاریخ اورمیه دومین گنجینه غنی ایران
حضور در روستای هدف گردشگری بند
حضور در بنای تاریخی سه گنبد
حضور در مراسم ویژه نوروزگاه
حضور در کارگاه نقل و حلوا پذی والا
حضور در مسجد جامع اورمیه و شبستان چهل ستون
حضور در کلیسای ننه مریم (ع) دومین کلیسای تاریخی جهان
حضور در خانه انصاری اورمیه
حضور در یخچال دوقوزپله
اتوبوس های اورمیه گردی یک روزه
حضور در موزه مردم شناسی اورمیه
کلیسای مریم مقدس (زور زور) ماکو
کلیسای مریم مقدس که به نام کلیسای ” زور زور” نیز معروف است در استان آذربایجان غربی،شهرستان ماکو و در ۱۲ کیلومتری شمال غرب قره کلیسا قرار دارد. بنای اولیه آن در دره بستر رودخانه قره سو و به ارتفاع ۵۰ متر بالاتر از سطح دره قرار داشته است ولی بعلت اینکه پس از آبگیری سد بارون ممکن بود در عمق دریاچه پشت سد قرار بگیرد توسط سازمان میراث فرهنگی و همکاری شورای خلیفه گری ارامنه آذربایجان تماما به ارتفاعات کنار دریاچه منتقل و در آن نقطه مجددا بازسازی گردید. بعلت تحولات پایان قرن سیزدهم میلادی در منطقه غرب آسیا موجودیت حکومت مستقل ارامنه سیلیسیه به خطر افتاد وآنان بعلت اینکه حامی و هم پیمانی نداشتند امید به مساعدت و یاری اروپائیان بستند. پاپ رهبر کاتولیکها با دنبال کردن این هدف که کلیسای ارمنی را تحت سلطه خود درآورده و آنها را به پیروی از کلیسای کاتولیک مجاب کند پیشنهاد قبول دین کاتولیک توسط ارامنه و قبول رهبریت پاپ بر کلیسای ارمنی را به شرط کمک اروپائیان به ارامنه ارائه نمود. هتوم دوم پادشاه سیلیسیه و نیز گروهی از درباریان وی و همچنین رهبر کلیسای ارامنه (که مقر آن شهر سیس پایتخت سیلیسیه بود) به امید دریافت کمک از اروپائیان این پیشنهاد را پذیرفتند در حالیکه این تصمیم آنها با موجی از مخالفتهای مرکز مذهبی ارامنه، بخصوص در داخل خاک ارمنستان، مواجه شد. جاثلیق آناوارزتسی با هدف جلب حمایت مراکز مهم مذهبی ارامنه هیئتهایی به دیرهای تادئوس مقدس (قره کلیسا)،داتو،بجنی،گلازور و غیره فرستاده اسقفهای این مراکز را تشویق به پیروی از فرامین خود نمود ولیکن اکثر مراکز علمی و مذهبی فوق از دستور وی تمکین نکردند به استثنای اسقف وقت دیر قره کلیسا که از فرمان جاثلیق پیروی نمود. اسقف دیر که برادر حاکم وقت ماکو بود با قدرتی که در دست داشت توانست در اجرای فرمان جاثلیق به موفقیتهایی دست یابد که البته این موفقیتها زودگذر بودند. قره کلیسا برای تبلیغ دین کاتولیک میتوانست برای جاثلیق پایگاه مهمی را فراهم آورد لذا برای گسترش فعالیت ازاروپا میسیونرهای فرانسیس به این منطقه اعزام گردیدند که در ابتدا در این دیر مستقر شده و این کار آنها با واکنش شدید ارامنه منطقه و مراکز مذهبی مختلف ارامنه ارمنستان مواجه شد.
جهت از میان بردن این تنشها و همچنین با هدف ایجاد یک مرکز علمی و مذهبی برای آموزش روحانیان در جهت اشاعه فرقه کاتولیک بخصوص اینکه دو مرکز علمی مذهبی مهم ارامنه یعنی گلازور و داتو در راه مخالفت با آنان تمامی تلاش خود را برای ممانعت از گسترش آن بکار گرفته بودند با همت اسقف زاکاره از سال ۱۲۹۸ میلادی کار ساختن کلیسای مریم مقدس در زورزور با ساختمانهای مربوطه به منظور تاسیس یک مرکز علمی و مذهبی آغاز گردید. امور ساختمانی این کلیسا در سال ۱۳۱۴ میلادی به پایان رسیده و میسیونرهای فرانسیس به این مرکز جدید نقل مکان نمودند. با تبلیغ و اشاعه این موضوع که با قبول پاپ بعنوان رهبر کلیسای ارمنی و ادغام کلیسای ارمنی در کلیسای کاتولیک اروپائیان به کمک ارامنه آمده و آنان را از یوغ تسلط مغولها نجات خواهند داد برخی از روحانیان ارمنی نیز به مرور تحت فرمان چاثلیق در آمدند که یکی از آنان هوانس زورزورتسی بود . وی ازفارغ التحصیلان مرکز گلازور بود. هوانس مسئولیت مرکز علمی مذهبی زورزور را به عهده گرفته و نقش بسیار مهمی در ارتقاء کیفیت آموزشی این مرکز ایفا نمود. به منظور کمک به او و توسعه این مرکز مبلغین سرشناس فرانسیس همچون فرا بونسیوز نیز از اروپا به وی ملحق گردیدند. هوانس زورزورتسی علاوه بر اینکه یک روحانی برجسته بود خود معلم، فیلسوف، نویسنده و مترجم نیز بود و در طی سالهای فعالیت خود در مرکز علمی زورزور توانست آن را به یک مرکز مهم آموزشی در منطقه تبدیل کند. وی طی این سالها مقالات و کتابهای بسیاری را ترجمه نموده و کتابهای دیگری نیز در خصوص رسالت حضرت دانیال، انجیل متی و غیره به رشته تحریر در آورده است که اکثر این کتب در مرکز نگهداری کتب خطی ایروان نگهداری میشود. در سال ۱۳۱۷ میلادی به منظورسرعت بخشیدن به روند اشاعه دین کاتولیک در میان ارامنه پاپ دستور داد تا میسیونرهای دومینیکن در دیر زورزور مستقر شوند. مسیونرهای دومینیکن با مرکزیت دیر زورزور موفق به تاسیس شش مرکز دینی دیگر در مناطق ارمنی نشین آذربایجان از جمله تبریز و مراغه شدند. طی سالهای فعالیت مرکز علمی مذهبی زورزور تعداد ۱۲ روحانی از میان روحانیان فارغ التحصیل توانستند در کلیسای کاتولیک به شهرت جهانی دست یابند که از آن جمله اند اسقف اسرائیل و اسقف هوانس که این فرد در سال ۱۳۳۰ میلادی بعنوان اسقف اعظم و مسئول مرکز علمی دیر کرنا که مرکز مهم کلیسای کاتولیکی در منطقه نخجوان بود را بدست آورد. در سال ۱۳۳۸ میلادی و بعد ازفوت هوانس زورزورتسی این مرکز علمی وسعت فعالیت قبلی خود را نداشت بخصوص بعد از اینکه میسیونرهای دومینیکن به دیر کرنا در نخجوان نقل مکان نمودند. از این رو از این تاریخ به بعد دیر زورزور به یک مرکز مذهبی تبدیل گشت که تا اوایل قرن ۱۷ میلادی و اوج جنگهای ایران وعثمانی به فعالیت خودادامه داده و از این تاریخ به بعد بتدریج متروکه میگردد. پلان کلیسای مریم مقدس هم از داخل و هم از خارج صلیبی شکل بوده و دارای گنبدی ۱۶ ضلعی با چهار نورگیر میباشد. به غیر از نورگیرهای ساق گنبد چهار نورگیر در چهار دیوار بنا شده و تنها ورودی کلیسا از سمت غربی آن میباشد. مصالح بکار رفته در کلیسا سنگ خوش تراش و ملاط میباشد. پس از تغییر مکان کلیسا به بالای بلندی مشرف به دریاچه آن را بر روی صفه ای بنا نموده و آن قسمتهایی از کلیسا را که در محل نخست خود تخریب شده بود با استفاده از سنگهای جدید مرمت نمودند.
خانه انصاری اورمیه
خانه انصاری که یکی از خانه های قدیمی و زیبای شهر اورمیه است، به دوره قاجار تعلق دارد. این خانه تاریخی با آجرهای لعاب دار فیروزه ای و کاشی های هفت رنگ نگاه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. خانه انصاری به بابک جعفری تعلق داشته است که بعدها به دختر ایشان و همسر سیفاللهخان انصاری میرسد و به همین جهت به نام «خانه انصاری» شهرت مییابد. بنای خانه انصاری با توجه به فرم بنا و کتیبه های موجود در کاشی های تزئینی خانه بین سال های ۱۳۳۰ و ۱۳۳۴ احداث شده است. این بنا در مرکز حیاط و باغ بزرگی قرار دارد و به صورت چهارگوش و در دو طبقه رو به شمال ساخته شده است. در جبهه جنوبی و اندرونی خانه حیاط دیگری است که باغ انگور است که با دیوار خشتی و پایههای آجری محصور شده است. نمای بیرونی این ساختمان با قاببندی و آجرهای لعابدار فیروزهای و کاشیهای هفت رنگ تزئین شده است که به نمای آن جذابیت فوقالعادهای بخشیده است. مصالح به کار رفته در این بنا از سنگ و آجر، خشت و چینه، سقف پوشش چوبی و اندود گچ و تخته پوش است. در حال حاضر این خانه تحت مالکیت آموزش و پرورش ناحیه ۲ ارومیه قرار دارد. خانه انصاری اورمیه در میدان امام حسین (معروف به میدان گول اوسته “سر گل”)، امتداد خیابان مدنی ۲ قرار دارد.