گردشگری
آتشکده دولت خانه
آتشکده دولت خانه مربوط به دوره صفوی است و در کرمان، خیابان صمصام، کوچه مهدیه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۷۵۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این آتشکده در یکی از محله های باستانی کرمان به نام دولتخانه است. این محله را شاهرخ خان زرندی، حاکم وقت کرمان در زمان نادر شاه افشار (شاه ایران پس از نادر شاه) بنا کرده است . بنا بر سنگ نوشته ای که در تالار آتشکده ، است این بنا از دهش شادروان پولاد اسفندیار یزدی مقیم بمبئی به سال ۱۲۷۰ یزدگردی (برابر با سال ۱۹۰۱ میلادی و ۱۲۸۰ خورشیدی ) ساخته شده است و دارای یک حیاط مرکزی و فضاهای پیرامون است که شامل بخش های گوناگون تالار آتشکده ، محل نگهداری آتش مقدس و مطبخ است که سایر فضاهای دیگر به نوعی در خدمت نیایشگران و فضای آتشکده بوده اند. در حیاط این بنا درختان کهنسالِ همچون سرو، شمشاد و مورد به چشم می خورد. در این آتشکده، شعله های کوچک آتش که به گاز شهری متصل است زبانه می کشند و دیماه هر سال به روز سروش ایزد گهنباری بنام گهنبار شاه عباسی در این محل انجام می شود که تاریخچه ای مربوط به خودش دارد.
منطقه شکار ممنوع لفور
لفور یکی از دهستان های ششگانه شهرستان سواد کوه در استان مازندران در شمال ایران است.این دهستان از سمت جنوب به ارتفاعات رشته کوه البرز، از سمت غرب به منطقه قرآن تالار(شهرستان بابل) و از سمت شرق به جنگل های منتهی به بخش زیراب و جوارم و از سمت شمال به جنگل های منتهی به بخش شیرگاه محدود است. دهستان لفور از۲۹ آبادی و روستا تشکیل شده است که مهم ترین روستاهای آن عبارت اند از [نفتچال](شامل روستای نفت چال و آبادی های پلیکا، سیاهکلا، قاضی کلا، پاپک، تاشیه، سوته، تپه سر, خربمرد)، بورخانی، دهکلان، لفورک، گشنیان، شاهکلا، مرزیدره، پاشاکلا، میرارکلا، اسبوکلا، چاشتخوران وامام کلا، چاکسرا، حجیکلا، درزیکلا، رئیس کلا، رنگو، سنگ سی، شارقلت، عالم کلا، غوزک رودبار، کالیکلا، کفاک، گالش کلا، لودشت و مرزی دره می باشد.براساس آخرین سرشماری عمومی کشور در سال ۱۳۸۵ جمعیت این منطقه ۴۸۲۶ نفر و مساحت آن با احتساب مناطق جنگلی ان حدود هشت هزار هکتار می باشد.
لفور از مجموعه دره ها و ارتفاعات تشکیل شده است که بلندترین نقطه آن بنام روستای بورخانی، ۱۶۵۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. حوزه ارتفاعات و دره های لفور شامل ارتفاعات منطقه امام کلا ودره مرزیدره، دره میرارکلا، دره آذز(خربمرد) ارتفاعات اسبوکلا و دره موزین را تشکیل می دهند که ارتفاع آنها از غرب به شرق و متمایل به سمت رشته کوه البرز افزایش می یابد که این دره ها و ارتفاعات به به دره ها و ارتفاعات وسو منطقه لفور را در غرب شهرستان سوادکوه پدید آورده اند که دارای جنگلهای انبوه و بسیار زیبائی می باشد. دره های مذکور رودخانه های کوچک آذررود، گتو، و بولک را ایجاد می کنند که پس از هم پیوستن به یکدیگر در پایین دست روستای مرزیدره رودخانه بابل (در زبان محلی لفور حرف ب دوم با کسره خوانده می شود- از قبل از تغییر اسم شهر بابل از بارفروش در سال ۱۳۱۰) را تشکیل می دهند.بابل رود طول تقریبی ۷۸ کیلومتر دارد که به این ترتیب از لفور سر چشمه می گیرد. و پس از طی این مسیر در بابلسر به دریای خزر می ریزد. به این ترتیب لفور سرچشمه بابل رود است. کمترین عرض این رودخانه ۱۰ متر و بیشترین عرض آن ۸۰ متر است. دبی سالانه این رودخانه در استگاه بابل ۳/۵۶۱ میلیون متر مکعب است که کمترین میزان آبدهی آن در ماههای تیر و مرداد است. سد البرز با ارتفاع ۷۲ متر در دهستان لفور بر روی رودخانه بابل احداث شده است. این سد خاکی در منطقه ای واقع شده است که به لحاظ تاریخی دارای اهمیت زیادی است.
آبشار وارگ
آبشار وارگ یا وارک دراستان لرستان واقع است. آبشار وارگ در روستایی با همین نام در جنوبی ترین منقطه شهرستان الیگودرز قرار گرفته است. مقدار آب این آبشار بسیار فراوان است و پس از آن که از چشمه های بالای صخره سنگی سرچشمه می گیرد، اولین آبشار را به وجود می آورد و با طی فاصله ۱۵ متری، از صخره دوم نیز فرو می ریزد و آبشار دوم را پدید می آورد و به رود رودبار می ریزد. ارتفاع منطقه وارگ از سطح دریا ۱۳۲۰ متر است. این آبشار ازنوع آبشارهای دو قلو به شمار می آید. دسترسی به این آبشار بسیار مشکل است به طوری که باید از الیگودرز وارد جاده شول آباد شد و از آنجا با خودرو به روستای بزنوید رفته و پس از آن به روستای دستگرد رسید. پس از دستگرد ادامهٔ راه را باید پیاده رفت. منطقه وارگ منطقه ای بکر مانده است و مردم منطقه هنوز هم نیمه کوچ رو هستند یعنی با شروع فصل گرما به مناطق بلند تر در اطراف خود کوچ می کنند. منظره ی زیبای آبشار وارگ هربیننده ای را مجذوب خویش می کند. از ویژگی های آن این است که در طول گذر آبشار اصلی آبشارهای کوچک و بسیار زیبائی موجود می یاشد که هرکدام منظره و ویژگی خاص خود را دارد. این منطقه نسبتا” گرم و با پوشش گیاهی و جنگلی (عمدتا” بلوط) مناظر بسیار جذابی را در دل خود نهفته دارد. یکی دیگر از ویژگی های منحصر این منطقه همسایگی مرزی با سه استان کشور، یعنی استان های اصفهان، چهارمحال و بختیاری و استان خوزستان می باشد . حداکثر ارتفاع آبشار وارگ یا وارک، ۵۷ متر و عرض ۵۰ متر است که در فصل کم آبی، آبشار اول دارای ۷ متر با عرض حدود ۱۲ متر و آبشار دوم نیز دارای ۱۵/۵ متر و عرض ۵/۵۶ متر می باشد.
قالی اردبیل
این قالی مشهور از آن جهت قالی اردبیل نامیده می شود که از مسجدی واقع در مصلّی اردبیل که شاه اسماعیل و جد او شیخ صفی الدین (که سلسله صفویه نام خود را از او گرفته) مدفون شده اند، به دست آمده است. این قالی بنا به توصیه ویلیام موریساز شرکت ونیست رابینسون خریداری شد که شرکت مزبور آن را از شرکت زیگلر واقع در تبریز خریده بود. قالی اردبیل از نظر طرح و بافت یکی از نفیس ترین و مشهورترین قالی های جهان است. از لحاظ تاریخی نیز سند و مدرک مهمی محسوب می شود زیرا دارای تاریخ و امضاء است، و از این رو هسته مرکزی گروه قالی های ترنجدان یاسبک مشابه است که با اطمینان کامل می توان آن را متعلق به اواسط قرن شانزدهم دانست. چه قالی در سال ۱۵۳۹ میلادی (۹۴۶ه. ق.) یعنی در سیزدهمین سال سلطنت پنجاه و دو ساله شاه طهماسب بافته شده است. تار و پود این قالی ابریشم و گره آن فارسی است و در هراینج مربع تقریباً ۱۹ × ۱۷ گره دارد، که مساوی بهترین نوع قالی کاشان است. قالی اردبیل برخلاف بسیاری دیگر از قالی های مشهور آن زمان طرحی آرام دارد و فاقد تصاویر حیوان و انسان است، چه هدف از بافت قالی استفاده از آن در مکانی مقدس بوده است. قالی در تبریز و در دربار شاه طهماسب که تبریز را به پایتختی برگزیده بود و در کارگاههای سلطنتی بافته شده است.قالی معروف به اردبیل که مکان اصلی آن بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی جد شاهان صفوی بوده است اکنون در موزه ی ویکتوریا و آلبرت انگلستان در محفظه شیشه ای مخصوص نگهداری می شود و یکی از آثار شاخص این موزه به شمار می آید.
در زیر مشخصات و چگونگی انتقال آن به نقل از وب سایت موزه آمده است:
قالی بافته شده از پشم و ابریشم ۱۵۴۰-۱۵۳۹ م
پهنا: ۵۳۵٫۵ سانتیمتر و طول ۱۰۴۴ سانتیمتر
شماره ثبت در موزه ویکتوریا و آلبرت: ۱۸۹۳-۲۷۲
ترجمه متن بافته شده در قالی:
جز آستان تو پناهگاهی در جهان نیست
جزدرگاه تو جایی برای آرامش نیست
بنده ی این درگاه : مقصود کاشانی
مقصود احتمالا شخصی از صاحب منصبان است که برای ابراز فروتنی در برابر این مکان خود را بنده خوانده و لزوما به معنای لغوی آن نیست. در خط چهارم این نوشته سال ۹۴۶ هجری قمری ذکر شده که معادل ۱۵۳۹-۱۵۴۰ میلادی است. پشم عنصر اصلی تشکیل دهنده ی این قالی است. مانند اغلب منسوجات این اثر نیز تشکیل شده از تار و پود. پودها در تمام طول کار به دور تارها تابیده شده اند. سطح قالی اردبیل پوشیده شده است با یک طرح یکپارچه نسبتا ساده با اجزا قرینه و یک شمسه در وسط آن که دو چراغدان در طول آن قرار دارد. وقتی دو انگلیسی در سال ۱۸۴۳ از زیارتگاه شیخ صفی الدین اردبیلی دیدار کردند دو قالی در آن محل قرار داشت. سه سال و اندی بعد از آن در اثر زلزله این مکان آسیب دید و احتمالا برای تهیه وجه لازم برای تعمیر، فرشها فروخته شدند. قالی های آسیب دیده در ایران توسط کمپانی”زیگلر” (Ziegler & Co) که در کار خرید فروش فرش بود خریداری شد. تکه های آن که هنوز قابل استفاده بود به هم متصل و نتیجه آن شد که یک قالی کامل و سالم به دست آمد و یک قالی بدون حاشیه با ابعاد کوچکتر. در سال ۱۸۹۲ قالی بزرگتر توسط کمپانی “رابینسون” (Vincent Robinson & Co )در معرض فروش گذاشته شد. “ویلیام موریس” (William Morris )که از جانب موزه در مورد آثار هنری تحقیق می کرد طی گزارشی این فرش را فوق العاده و منحصر به فرد و بسیار زیبا توصیف و اصرار به خرید آن کرد. در ماه مارس ۱۸۹۳ با پرداخت ۲۰۰۰ پوند موزه ی “ویکتوریا و آلبرت” صاحب این قالی شد. قالی کوچکتر به طور مخفیانه توسط کلکسیونر امریکا یی نگهداری می شد تا اینکه در سال ۱۹۵۳ توسط موزه هنر شهر لوس آنجلس (Los Angeles County Museum of Art) خریداری شدقالی اردبیل سالیان دراز از دیوار موزه آویزان بود تا اینکه در سال ۲۰۰۶ داخل یک محفظه مخصوص در مرکز گالری بر روی کف زمین قرار داده شد. برای محافظت از رنگهای آن تنها ده دقیقه یا نیم ساعت در طول روز چراغ های محفظه روشن می شود.
آب مقدس و حوض ماهی ها؛ آیینی باستانی در شیراز
تا ۵۰ سال پیش در فارس ، سه حوض ماهی در شیراز ، فسا و زرقان وجود داشت اما با خشک شدن حوض ماهی فسا اکنون دو حوض دایر است . مراسمی که برای این دو حوض ماهی وجود دارد، تقریباً مشابه است . از زیر کوه سعدی ، چشمه ای بیرون می آید که چند چاه برای استفاده از آن در خانه های بالادست آرامگاه حفر شده است . حوض ماهی آرامگاه سعدی ، هم سطح زمین و مظهر قنات و چشمه است . تردیدی وجود ندارد که پیش از زمان سعدی و حتی در ایران باستان ، این آب جریان داشت و مقدس بود . به همین دلیل سعدی برای این آب اهمیت قایل بود . براساس نوشته «ابن بطوطه» که دوبار در سال های ۷۲۵ و ۷۴۸ هـ.ق، (بار اول حدود ۳۰ سال پس از درگذشت سعدی) به شیراز آمده بود ، سعدی این حوض هشت ضلعی را ساخته است . مراسم و باورهای مردم شیراز و اطراف ، تا سال ۱۳۲۷ شمسی که سال تخریب آرامگاه سعدی برای تجدید بنای آن است ، بسیار جدی و اجرای آنها بسیار ضروری بود . تا آن زمان هر سال حدود ده هزار نفر در چهلمین روز پس از عید نوروز در محوطه جلوی آرامگاه سعدی جمع می شدند و آش نذری که در فارس اصطلاحاً «دیگ جوش» نامیده می شود ، می پختند و از بامداد تا شب شادی می کردند و بر این باور بودند که یک ماهی قرمز که یک حلقه طلایی در بینی دارد ، در آب بالا می پرد و می رود . ماهی های این آب مقدس است و هیچ کس حق صید آنها را ندارد . امروزه هنوز مردم کوی سعدی بر این باورند و در حوض ماهی سکه می اندازند تا آرزوهایشان برآورده شود ، ولی آداب و مناسکی در این زمینه وجود ندارد . در زرقان چنین مراسمی هنوز ادامه دارد . پس از ساخت آرامگاه سعدی ، از آب تنی در این حوض برای برآورد نیاز جلوگیری شد و دیگر کسی در محوطه حوض ماهی به آب دسترسی ندارد . اما حدود ۱۵۰ متر بعد از آرامگاه ، در کوچه ای که اصطلاحاً کوچه حمام سعدی می نامند ، مردم برای باورها و مناسک خود از آب چشمه یا قنات سعدی استفاده می کنند . مردم شیراز و اطراف ، باورهایی خاص نسبت به حوض ماهی دارند و عده ای برآنند صاحب این آب ، حضرت امام حسن(ع) است. گروهی دیگر معتقدند اگر دختر یا پسری دست و روی خود را با این آب بشوید ، بخت او باز می شود و به خانه بخت می رود . در گذشته با جام «چهل کلید» روی سر خود آب می ریختند . آب تنی در دوره ی پیش از ساخت ساختمان جدید آرامگاه ، در روز چهارشنبه سوری انجام می شد .