گردشگری

 
 

منطقه حفاظت شده رودخانه تجن

570-768x537

منطقه حفاظت شده رودخانه تجن در موقعیت جغرافیایی N3646 E5307 در استان مازندران واقع است. این رود، از کوه نیرآباد سرچشمه می گیرد و پس از طی مسیری کوهستانی وارد دره تجن می شود و سپس در امتداد مسیر کیاسر – ساری به طرف شرق ساری جریان پیدا می کند و به دریای خزر سرازیر می شود. در مسیر این رودخانه به دلیل هم جواری جاده با رودخانه می توان چشم اندازهایی زیبا مثل دره، شالیزار، جنگل و پل های ویژه نواحی روستائی – جنگلی را تماشا کرد. این رودخانه دارای انواع ماهی قزل آلا و ماهی آزاد در بالادست است و انواع کپور نیز در پایین دست رود وجود دارد که با داشتن پروانه شکار، صید آن مجاز است.

تجن از رودخانه های٬ مهم حوزه آبریز دریای مازندران می باشد که از ارتفاع ۳۲۵۱ متری کوههای هزار جریب در دامنه شمالی سلسله جبال البرز در جنوب شهرستان ساری از چشمه های متعددی در دهستان پشتکوه سرچشمه میگیرد٬ که از شمال به دریای خزر ٬ از شرق به حوزه رودخانه دارابکلا و نکاء رود ٬ از جنوب به استان سمنان و از غرب به حوزه سیاهرود و رود خانه تالار محدود می شود . طول شاخه اصلی رودخانه ۱۷۲ کیلومتر و سه شاخه اصلی آن دودانگه و چهاردانگه و ظالمرود نام دارند که بر روی شاخه دودانگه سد مخزنی شهید رجایی و سد خاکی فریم اجرا شده است و در مسیر شمالی تا رسیدن به دریای خزر از شهرستان ساری می گذرد . مساحت حوزه آبریز تا ایستگاه کردخیل واقع در پایاب رودخانه حدود ۴۰۰۰ کیلومتر مربع میباشد که حدود پنجاه درصد آن مناطق کوهستانی پوشیده از جنگل است و رژیم جریان رودخانه برفی – بارانی بوده که دارای جریان پایه ای دائم میباشد و میزان متوسط سالانه دبی رودخانه ایستگاه کردخیل در دوره شاخص آماری (۴۹-۱۳۴۸الی۸۰-۷۹)۶/۱۴ متر مکعب در ثانیه که آورده سالانه آن ۴۶۰ میلیون متر مکعب میباشد. متوسط بارندگی سالانه حوزه در دوره آماری ۴۰ ساله (منتهی سال ۸۰-۷۹) به میزان ۵۹۳ میلیمتر میباشد .

پل قلعه حاتم

2016313235316612842a

پل‎ها بناهایی هستند که در دوران مختلف تاریخی به منظورهای مختلفی در مسیرهای مهم جهت رفع نیاز انسان ساخته شده اند. بیشتر کاربرد پل‎ها جهت عبور و مرور بوده که درصورت نیاز به گونه ای طراحی و ساخته می شدند که کاربری‎های دیگری نیز داشته باشند. در فاصله ۵ کیلومتری شمال غرب بروجرد روستایی بنام قلعه حاتم وجود دارد که در غرب این روستای قدیمی پلی به نام قلعه حاتم قرار دارد. این پل در میان زمین های صیفی کاری و لابه لای درختان روستا پیداست که سایه سار درختان آن را احاطه کرده است , همراه صدای پرندگان و جیرجیرک ها و لابه لای رقص قاصدکها و برگ درختان که با نسیم کوهساران همراه شده اند. کوچه پس کوچه های خاکی و خانه های قدیمی روستا در کنار درختان سربه فلک کشیده نشان از قدمت این روستا دارند. آنچه این پل را حائز اهمیت کرده است این که پل قلعه حاتم به لحاظ کاربری با سایر پل های استان تفاوت دارد. این پل علاوه بر کارکرد معمول ساخت پل برای انتقال بخشی از آب شرب رودخانه بالا دست روستای قلعه حاتم به شهر بروجرد ساخته شده است. طول پل ۲۶۱ متر و عرض آن ۲.۵ متر است و دارای ۱۴ چشمه تاق آجری است.عرض دهنه طاق چشمه ها در محل عبور جریان آب بیشتر و به طرفین کمتر می شود. این پل که از نوع پل‎های جویی است در اوایل دوره پهلوی (۱۳۱۳) بر روی رودخانه باغ شاه (یکی از شاخه های سزار) احداث شده است.
عمده مصالح به کار رفته در آن آجر و سنگ است که تاق های چشمه را به شکل نیم قوس مزین کرده اند و هرکدام از آجرها ابعادی حدود ۲۲ در ۲۲ سانتی متر دارند. همچنین یال های شرقی و غربی پیکره تماماً از سنگ ساخته شده است و با همان سنگ هم به سطوح زمین سفت شده است. شش ضلع دهنه چشمه تاق ها در محل عبور جریان آب بیشتر و به طرفین کمتر می شود. نوع ملات استفاده شده برای مقاوت بیشتر پل ها در زمان سیلاب ها و جریان زیاد آب بسیار مفید و موثر بوده است. بخشی از مصالح به کار رفته در آن از جنس آهک است که به مرور زمان در مقابل آب سختر و مستحکم تر می شود. همچنین بین تاق ها و سطح گذر با استفاده از سنگ های آهکی به صورت سنگچین ساخته شده است. رودخانه ای که از زیر پل قلعه حاتم رد می شود به رودخانه گرمابه معروف است که مصرف زراعی داشته، اما آبی که قرار بود از روی پل انتقال یابد در شهر بروجرد آب ماشا یا مالشو می گویند که مصرف شرب داشته است . برای این که در تلاقی این دو آب به هم آمیخته نشوند، و ارزش آب شرب از بین نرود این پل را احداث کردند که آب از روی پل به سمت روستای قلعه حاتم منتقل شود و پس از این روستا از شمال به داخل شهر بروجرد منتقل شود و همچنان وقتی وارد این شهر شد ارزش آب شرب را داشته باشد. در مورد این که چه کسی بانی این پل بوده است اطلاعاتی در دست نیست, اما چون نفع مردم روستا و پس از آن نفع مردم شهر را به دنبال داشته قطع به یقین به نظر می رسد متولی ساخت آن حاکم وقت بوده است. پل قلعه حاتم در فضای بکر طبیعت و در میان سرسبزی و طراوت دشت همچنان استوار ایستاده و از ابهت و زیبایی خاصی برخوردار است.

پل کوار

20164923526926660a

این پل در یک کیلومتری کوار و در مسیر قدیمی شیراز- فیروزآباد که به کناره خلیج فارس منتهی می شد، روی رودخانه ” قره آقاج ” بنا شده و ظاهراً بنای اولیه آن به دوره ساسانی تعلق دارد که در دوره های بعد به ویژه دوره صفویه و قاجاریه بازسازی شده است. پل کوار ۱۲۵ متر طول، ۳۰/۱۰ مترارتفاع و ۸۰/۳ متر عرض – با احتساب جان پناه ها – و شش دهانه به ابعاد مختلف داشت که امروزه دو دهانه میانی آن فرو ریخته است. پایه ها در جهت بالا دست و پایین دست دارای موج شکن های نوک تیز است که شکل های آنها با توجه به شالوده صخره ای و بازسازی های صورت گرفته ، متفاوت است. مصالح مورد استفاده ، قطعات سنگ های طبیعی به اشکال و ابعاد مختلف و ملات ساروج است. پایه های پل هر کدام جداگانه بر روی صخره های طبیعی بستر رودخانه قرار گرفته و به همین جهت، نقشه پل متناسب با موقعیت این صخره ها در بستر رودخانه شکل گرفته است. چنین ساختار و شالوده ای، سبب استحکام و ماندگاری زیاد پل کوار شده است. در قسمت انتهای جنوبی پل و میانه ی پایه ، متکی به صخره کناره رودخانه و نیز روی اولین پایه انتهای شمالی پل اتاقی قرار دارد که دسترسی به آنها در مواقع کم آبی از روی صخره بستر رودخانه و توسط چند پله صورت می گیرد. این اتاق ها جهت اطراق و استراحت مسافران یا اقامت محافظان پل مورد استفاده بود. بر روی رودخانه کوار (قره آغاج) در دوره ساسانیان پلی زده شده است که شماره ی ثبت تاریخی آن در آثار ملی ایران ۹۴۷ می باشد. پایه های این پل در دوره ساسانی ساخته شده و در دوره اسلامی بازسازی شده است. نوع پلان این پل به صورت شش دهانه با عرض متفاوت است. دو دهانه ی میانی آن ویران شده و پل روی صخره ی طبیعی ساخته شده است. حوضچه ی آرامش آن نیز به طور طبیعی در قسمت صخره انتخاب شده و دست ساز نیست. آب بر های این پل با شکلی مثلثی و نیم دایره می باشد. مصالح به کار برده شده در آن شامل سنگ های حجاری شده ی تراش دار در پایه ها و در بدنه ی آن سنگ لاشه و ساروج ، و در تاق ها آجر به کار رفته و تزیینات هم ندارد. پل صفوی به فاصله حدود ۷۰ متری غرب پل ساسانی وجود دارد که گفته اند از دوره ی صفویه می باشد. این پل ۱۴۱۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و دارای پنج دهنه می باشد. مصالح به کار رفته در آن ، سنگ تراش و ساروج می باشد و از لحاظ فنی مانند پل ساسانی کوار در جایی ساخته شده که ساحل رودخانه ، سنگی است. روی پل را در بعد از انقلاب آسفالت کرده اند. عبور ماشین های سنگین از روی آن ، سبب شده است که سمت شمال آن شکسته شود. در غرب این پل و به فاصله ی ۱۰۰ متری آن، آثار سدی به نام «بند اکبرآباد» وجود دارد که با کندن قنات در مجاورت آن ، آب را تا اکبرآباد می برده اند. در ۱۰ سال گذشته به سبب وجود حفره ای در کنار آب و شنا کردن افراد و خفه شدن تعدادی از آن ها ، باعث گردید تا این بند را بوسیله دینامیت تخریب کنند.

روستای نای بند

201631323449152441a

شهرستان طبس ،بخش دیهوک ، روستای نای بند . اینجا ماسوله کویر است روستای نای بند . بافت سنتی و خشتی این روستا ، کوه ۳۰۰۹متری نای بند و نیز درختان نخل و مرکبات از قبیل پرتقال ، نارنگی و نارنج ، چشم انداز زیبا و با شکوهی به این روستای کویری داده و هر ساله گردشگران زیادی را جهت بازدید به این روستا ترغیب می کند . نای بند در حدود ۱۴۵خانوار و کمی بیش از ۵۰۰نفر سکنه دارد .خانه های مطبق روستا ، جلوه خاصی به آن بخشیده و معمولا بام یک خانه نقش حیاط خانه مجاور را ایفا میکند . روستای نای بند در فاصله ۲۲۵کیلومتری جنوب شهرستان طبس و در مسیر جاده کرمان واقع شده است ،روستایی مطبق با قلعه ای که در حدود ۳۰۰ سال پیش جهت حفاظت از روستا ساخته شده با ۴ برج در اطراف. سازه های بسیاری از سقفهای روستای نای بندان از چوب و الیاف درختان است که باعث خنکای بیشتر در تابستان و کاهش ضریب تخریب هنگام زلزله است . در کنار روستای نای بند اتاقکهایی سنگی به چشم می خورد که به بافت سنتی و تاریخی روستا می افزاید . بوی این نان تنوری فضا را پر کرده است . نای بند روزگاری پیش از این را دیده ایامی که مردمی سخت کوش در دل کویر گرد هم آمده اند و از خاک و آب چونان با عشق و با تمام وجود خشت مالیده اند و بر هم نهاده اند ، که از کوچه پس کوچه ها انعکاس عشقشان دیدنی است در روستای نایبند به خانه کوچکی برخوردیم که این نقوش از دهه۳۰ بر دیوار و سقف آن به جا مانده است که خود قابل تامل است . اینجا زندگی جاری است و زندگی بی تلاش و همت و حمیت اهالی جاری نخواهد ماند .

آشنایی با تالاب بین المللی کمجان

a544530211114102a

تالاب بین المللی کمجان باحدود ۴هزار هکتارمساحت درفاصله ۱۲۰کیلومتری شمال شرق شیراز در روستای کمجان از توابع بخش کربال شهرستان خرامه واقع شده است. کمجان از تالاب های مهم کشور است که در اولین کنوانسیون بین‌المللی تالاب ها در رامسر ثبت شد. این تالاب در مسیر کوچ پرندگان مهاجر قرار داشت و یک درصد از پرندگان خاورمیانه را در خود جای می‌داد. مطابق آخرین گونه شناسی صورت گرفته بیش از ۱۰۰ گونه پرنده آبزی، کنارآبزی، مهاجر، بومی و نیمه مهاجر در حوزه این تالاب توسط سرمحیط بانی خرامه شناسایی شدند. در این تالاب گونه‌های متنوعی از گیاهان تالابی و مردابی از جمله نی، لوئی، شوره، درمنه و غیره وجود دارد، که در بعضی نقاطع ارتفاع آنها به شش الی هشت متر در وسعتی به مساحت پنج هزار و ۲۵۰ هکتار را شامل می‌شود. این تالاب در دهه ۶۰ به دلیل ایجاد کانال هایی توسط شرکت آب و جهاد کشاورزی مدتی در لیست تالاب های در خطر نابودی قرار گرفت و به کلی نابود شد. اما چند سال قبل به همت اهالی روستای کمجان با سد کردن چندین قسمت از کانال های احداثی به طور چشم گیری احیا شد.