این کلیسا که به نام زادگاه حضرت عیسی مسیح بیت اللحم یا اورشلیم نامگذاری شده است جنب میدان بزرگ واقع در خیابان نظر محله جلفای اصفهان،در مجاورت کلیسای حضرت مریم مقدس، در سال ۱۶۲۸ میلادی توسط خواجه پطرس ولیجانیان، تاجر نامی روزگار صفوی بنا گردید. کلیسای بدخهم دارای ساختمانی مرتفع و با شکوه است و صاحب بزرگترین گنبد در میان کلیساهای جلفای اصفهان میباشد. پلان کلیسا مستطیلی شکل با سمت شرق به غرب است که از نوع تالارهای گنبد دار معماری ارمنی بوده ولی نمای خارجی آن نمایانگر سبک معماری ایرانی است. کلیسای بدخهم دارای گنبدی دو لایه است که تمامی سطح داخلی آن با آب طلا تزئین شده است. بر روی گنبد هشت نورگیر تعبیه شده است و خود گنبد توسط چهار قوس که به چهار ستون بزرگ متصل است به دیوارهای شمالی و جنوبی بنا اتکا دارد. سمت غربی بنا دارای ایوانی دو طبقه است که ورودی اصلی کلیسا در این سمت قرار دارد. در بالای قسمت داخلی ورودی اصلی بالکنی قرار دارد با پلکانی در سمت جنوبی ورودی، ورودی دوم کلیسا در قسمت جنوبی آن واقع است. محراب کلیسا که در قسمت شرقی بنا قرار دارد دارای دو اطاقک مستطیلی شکل در دو سوی آن میباشد. مصالح بکار رفته در بنای این کلیسا خشت و آجر است.

دیوارهای داخلی این کلیسا که با گچ اندود شده است پوشیده ازنقاشیهای آبرنگ با موضوعاتی برگرفته از کتاب مقدس انجیل است. تزئینات داخلی کلیسا از کاشیهای هفت رنگ با زمینه نیلی و آبی است، دیوارها و گنبد کلیسا از تزئینات و نقاشی رنگ روغن زیادی بهره برده است ، تصاویر نقاشی شده بسیاری که گویای داستانهایی از کتب عهد عتیق و جدید میباشد وجود دارد. در گوشه سمت چپ قسمت فوقانی تصویر بهشت و تصویر خود خواجه پطرس نقاشی شده است. کلیسا در سال ۱۸۵۰ میلادی با خطر تخریب مواجه شد ولی در سال ۱۸۷۰ بوسیله هوان جان الیازیان مرمت و بازسازی شده و باین ترتیب از ویرانی نجات یافت. برج ناقوس در سال ۱۸۹۷ میلادی در بالای در ورودی باختری کلیسا ساخته شد. در حیاط کلیسا سنگ قبرهای بسیاری وجود دارد. از جمله آنها سنگ قبر خواجه پطرس و افراد خانواده او که تعدادی از این سنگ قبرها همراه با حیاط شمالی کلیسا به علت تعریض خیابان جانبی آن در سال ۱۹۳۶ میلادی به خیابان نظر منضم گردید. در سال ۱۹۷۰ به علت عبور ماشینهای سنگین از خیابان نظر گنبد کلیسای بدخهم ترک برداشت که به موقع توسط سازمان فرهنگ و هنر مرمت گردید. این کلیسا در شهرستان اصفهان، خیابان شرقی، میدان بزرگ جلفا واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۶۴۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کلیسای بیت لحم یکی از کلیساهای نسبتاً بزرگ شهر اصفهان است. این کلیسا بسیار نزدیک به کلیسای هاکوپ و کلیسای مریم مقدس و در شمال این دو کلیسا قراردارد. کلیسای بیت لحم در زمان حکومت صفویه و توسط شخصی به نام خواجه پطرس ولی جانیان ساخته شده است. خیابانی در محله جلفای اصفهان هم به نام خواجه پطرس نام گذاری شده است. کتابی به نام «نگارنامه و راهنمای کلیسای بیت لحم جلفای اصفهان» درباره این کلیسا به چاپ رسیده است.

تکیه معاون الملک(موزه مردم شناسی) اینبار نگاه دیگری به تکیه معاون الملک شهر کرمانشاه داریم و تیررس نگاهمان موزه ای است که در قسمت جنوبی این تکیه دایر گردیده و با وسایلی که در آن قرار گرفته سعی بر این شده که در رهگذر مردم شناسی استان، اطلاعاتی در اختیار مخاطبین و بازدید کنندگان قرار گیرد. موزه مورد نظر از غرفه های متعددی تشکیل شده و هر غرفه اطلاعات مخصوص به یک شهرستان از شهرستانهای تابعه استان را در خود دارد. مجسمه های مومی که در آنها سعی شده ساختار ویژه چهره و اندام اهالی ساکن در هر منطقه رعایت شود،با پوشش های مخصوص بخود غرفه ها را زینت بخشیده اند.حتی نوع بناها و مصالحی که جهت خانه سازی اهالی شهرستانهای مختلف به کار گرفته میشوند مورد توجه قرار گرفته و بیننده آگاه میگردد که کدامیک از اهالی در مناطق گرمسیری و کدامیک در مناطق کوهستانی و یا ییلاقی سکونت دارند.انواع و تنوع پوشش مجسمه ها نیز بسیار قابل توجه است و بیانگر سلیقه های زیبایی که هر یک سعی نموده است یا توجه به آب و هوای منطقه خود و همچنین فرهنگ حاکم بر آنجا به این امر بپردازد. قومیت های مختلف استان که مجموعه ای از کردها،لرها،لک ها و ترک ها را تشکیل می دهند تنوع زیستی و فرهنگی بسیاری را پدید می آورد و آنها را به استفاده لوازم زیستی متعددی سوق داده که چنین گرایش هایی را می توان در موزه مردم شناسی تکیه معاون در دو بخش پوشاک و زیور آلات و همچنین ابزار و وسایل مربوط به کار و زندگی به عینه دید و اطلاعات ارزشمندی را کسب نمود.

خانه دیو یک آتشکده و از بناهای معماری (احتمالا دوران ساسانیان) در روستای فشتنق سبزوار است. از این محل از دوران ساسانی تا دورهٔ سلجوقی استفاده می شده و کاربردی آیینی داشته است. نحوهٔ تاق زدن آتشکدهٔ سبزوار در نوع خود منحصر به فرد است که پلان آن با پلان آتشکدهٔ تخت سلیمان در آذربایجان قابل مقایسه است. این بنا از بناهای جالب در روستای فشتنق است و به عبارت دیگر دیو خانه که چندی پیش باستانشناسان ایرانی با لهستانی ها استقرارهای ساسانی را در سبزوار بررسی کردند. بررسی، گمانه زنی و نقشه برداری بقایای معماری در چهارتاقی سبزوار «دیوخانه» با همکاری دو هیات ایرانی و لهستانی در روستای فشتنق سبزوار آغاز شده است. براساس شواهد، نشانه ای از آتش دان و تالار طواف از نظر ساخت معماری در این مکان کشف شده اند. چارتاقی «خانه دیو» یکی دیگر از چارتاقی های منفرد ایران است که در کوهستان های دورافتاده شمال غربی سبزوار در استان خراسان و بر قلهٔ صخره ای سخت و صعب العبور جای دارد. دستیابی به چارتاقی، پس از ساعت ها پیاده روی و کوه پیمایی ممکن می شود و اکنون برای صعود از صخرهٔ حامل چارتاقی، از میلهٔ نقاله های بالابر که برای حمل مصالح ساختمانی برپا شده اند، کمک گرفته می شود. چارتاقی خانه دیو یکی دیگر از نمونه های چارتاقی های منفرد در ایران با شکل متقارن چهار وجهی است. بنا از چهار پایه با چهار تاق تشکیل شده که گنبدی به واسطه چهار فیلپوش بر روی آنها ساخته شده است. این گنبد و بخش های وسیعی از پایه ها و تاق ها به مرور زمان تخریب شده اند. چهار سوی بنا به مانند دیگر چارتاقی های منفرد ایران، چشم اندازی باز و بدون هیچگونه در یا پنجره و مانعی است. مختصات چارتاقی عبارت است از ۳۶ درجه و ۲۰ دقیقه شمالی، ۵۷ درجه و ۲۱ دقیقه شرقی و محور بنا با چهار جهت اصلی به اندازه ۲۲ درجه میل غربی دارد. ویژگی های کالبدی و خصوصیات معماری و سازه بنا نشان می دهد که هم عصر با دیگر چارتاقی های منفرد ایران است و قدمتی در حدود ۲۰۰۰ سال دارد. بنا را می توان به اواخر دوره پارتی (اشکانی) و به احتمال کمتر به اوایل دوره ساسانی منسوب کرد.

اندازه گیری و مشاهدات آقای فرشته خصلت نشان می دهد که در چارتاقی خانه دیو نیز همچون دیگر چارتاقی های منفرد ایران و از جمله چارتاقی مشهور نیاسر، ملاحظات تقویمی و تناسب با نقاط طلوع خورشید به هنگام اعتدالین و نیز انقلاب های تابستانی و زمستانی بکار بسته شده است. محور و ساختار بنا و نسبت اندازه طول پایه ها به فاصله میان آنها و زاویه های منتج شده از آن با توجه به ارتفاع افق محلی به گونه ای است که در هنگام هایی از سال، پرتوهای خورشید در راستاهای سنجیده شده ای از بنا می تابند و از روزنه های میان پایه ها دیده می شوند. چنانکه در نقشه دیده می شود، در اعتدال بهاری و پاییزی یعنی در نوروز و مهرگان باستانی (آغاز ماه مهر) پرتوهای خورشید بامدادی در امتداد قطر بنا می تابند و از دو روزنه دیده می شوند: نخست، روزنه محصورشده با گوشه های eic و دوم، با روزنه محصورشده در گوشه های gkm (خط دیدهای ES1 و ES2). طلوع خورشید در انقلاب تابستانی در امتداد روزنه تشکیل شده میان گوشه های ek دیده می شود (بنگرید به عکس)، در حالیکه در انقاب زمستانی نیز پرتوهای خورشید بامدادی در امتداد روزنه gi مشاهده می شوند. عده ای گمان برده اند که چارتاقی خانه دیو، همان آتشکده مشهور آذربرزین مهر باشد. اما موقعیت مکانی و دشوار چارتاقی، دوری آن از شهرهای امروزی یا باستانی، و نیز وسعت بسیار اندک محوطه آن، حتی امکان تصور چنین پنداری را هم نمی دهد. به ویژه که در چندین فصل از کاوش های باستان شناختی که انجام شده، هیچگونه آثار و بقایایی از آتش و آتشکده شناسایی نشده است. از آنجا که بناهای مقدس، همواره مقدس می مانند و از بین نمی روند، مکان این آتشکده و یا هرگونه بنای مقدس دیگری را می باید در بناهای مقدس بزرگ امروزی جستجو کرد. چنانکه آقای جواد مفرد- در گمانی قابل تأمل- مکان آتشکده آذربرزین مهر را در جای فعلی قدمگاه نیشابور احتمال داده است.

سال گذشته حوالی همین روزها بود که خبر کشف دومین غار عمیق کشور با عمق ۳۷۵ متر روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت. غاری که محلی ها به نام سم می شناختند و تا پیش از کاوش گروه کوهنودی و غار نوردی قابوس گنبد تنها چند متر ابتدایی آن شناسایی شده بود. بعد از آن بود که گروه های غارنوردی زیادی راهی «سم» شدند تا بعد از گذشت یک سال ۲۱ چاه از این غار پر رمز و راز کشف کنند. غار سم در ارتفاعات ۱۷۰۰ متری کوه خواجه قنبر در منطقه نامیج گالیکش قرار دارد که پیشینه کشف آن به حدود دو سال قبل برمی گردد. غاری با دهلیزها، طاق‌های زیبا  که وجود آب در آن، جلوه خاصی دارد. در بدو ورود به این غار مسیر تنگ و باریکی که به خرچنگ رو معروف است آغاز می‌شود؛ ولی برخلاف خرچنگ رو‌های غار پروا (اولین غار عمیق ایران)، تنگناهای این غار تمامی ندارد و اغلب مسیر را باید به یک سمت حرکت کرد و حتی امکان برگرداندن سر وجود ندارد. بنابراین اگر شما جزو غارنوردان آماتور و یا حتی نیمه حرفه ای به حساب می آیید، فکر سفر به سم را از سرتان بیرون کنید! به خصوص که از چاه ۱۹ به بعد دمای هوای درون غار کاهش می‌یابد و به ۶ درجه سانتیگراد می‌رسد و باید برای گرم کردن بدن برنامه‌ریزی کرد در غیراین صورت خطر سرمازدگی وجود دارد.

برای آنکه عمق فاجعه را بهتر درک کنید باید بگوییم که خیلی از غارنوردان حرفه ای که از غار سم بازدید کرده اند، معتقدند که امدادرسانی در این غار به علت دشواری مسیرها، بسیار سخت و در برخی شرایط غیرممکن است؛ بنابراین تیم های بازدید کننده باید کاملا آماده و مجهز باشند وگرنه یک حادثه ساده و یک دررفتگی جزیی در این غار می‌تواند به یک فاجعه تبدیل شود!معابر و تراورس‌های غار سم به قدری تنگ و پر پیچ و خم است که تنها یک فرد می‌تواند خود و کیسه بارش را عبور دهد و امکان کمک‌رسانی یا حتی همراهی نفر دوم وجود ندارد. علاوه بر این دهانه چاه های غار سم حدود ۵ تا ۴۰ متر قطر دارند که در نوع خود جالب توجه و خطرناک است. البته این وضعیت از چاه سه غار به بعد کمرنگ تر می شود چرا که پس از آن عرض و ارتفاع غار افزایش می یابد و تردد راحت تر است.تحقیقات درباره قدمت غار سم هنوز به نتیجه قطعی نرسیده اند اما نمونه های کشف شده از جمجمه انسان و حیوانات در این غار نشان دهنده قدمت بالای آن است. شاهد این ادعا کشف اسکلت خفاشی است که ۱۰ برابر بزرگتر از اسلکت خخفاش های معمولی به نظر می رسد. خفاش های این غار تقریبا از بین رفته اند و جالب اینکه اکثرا اسکلت ها در یک نقطه جمع شده اند. اما این استخوان ها تنها نشان زندگی در غار نیستند. نوعی پروانه خاص هم تا چاه چهار وجود دارد که دیواره های این غار آهکی را پر کرده اند. برای بازدید از غار سم باید به بخش گالیکش استان گلستان و نزدیکی روستای نام نیک سفر کنید و آن را در عرض جغرافیایی ۳۷˚ ۰۵″ ۴۶″ ببینید. غار در قسمت غربی روستای نام نیک به فاصله تقریبی ۲ ساعت راهپیمایی قرار گرفته است.