باستان‌شناسان  ایرانی در جدیدترین کاوش‌های خود متوجه شدند که دیوار باستانی گرگان از دیوار چین هم قدیمی تر است! سازمان میراث فرهنگی گزارش داده است که اخیرا عده ای از باستان‌شناسان ایرانی و باستان‌شناسان دانشگاه‌های ادینبورگ و دورهام مطالعات گسترده ای روی این دیوار انجام داده اند و در این بررسی ها اثبات کرده اند که نه تنها قدمت این دیوار از قدمت دیوار چین بیشتر است، بلکه توان مهندسی ایرانیان هم برابر یا حتی بیشتر از توان مهندسی امپراتوری روم در ساختن سازه‌های دفاعی بوده است. دیوار گرگان یکی از طولانی‌ترین دیوارهای جهان است که بنا بر مطالعات هیات‌های باستان‌شناسی، قدمت این دیوار به دوران ساسانی می‌رسد. در ساخت هسته مرکزی و قسمت‌های میانی این دیوار آجرهای سرخ‌رنگ به کار رفته و به همین دلیل این دیوار تاریخی به «مار سرخ» معروف شده است. سال ۱۳۱۶ خلبانی آمریکایی که با هواپیمای خود از نقاط باستانی ایران عکاسی می‌کرد، در منطقه گرگان متوجه وجود دیوار قرمزرنگی شد که از سمت دریا به طرف کوه‌های پیش‌کمر می‌رود. عکسبرداری‌های او اسناد مهمی را برای باستان‌شناسان بعدی برجای گذاشت . در طول خط سیر دیوار از ارتفاعات شرقی تا گومیشان و کرانه ساحلی بیش از ۳۰ دژ دفاعی وجود دارد که محل استقرار سربازان بوده است. ابعاد دژها از ۱۲۰ در ۱۲۰ متر تا ۲۴۰ در ۳۰۰ متر متغیرند. جوی یا کانال انتقال آبی به عمق ۵ متر که در سراسر دیوار امتداد داشته، آب را به نقاط مختلف آن می‌رسانده است. سال ۱۳۱۶، اریک اشمیت، خلبانی آمریکایی که با هواپیمای خود از نقاط باستانی ایران عکاسی می‌کرد، در منطقه گرگان متوجه وجود دیوار قرمزرنگی شد که از سمت دریا به طرف کوه‌های پیش‌کمر می‌رود. عکسبرداری‌های او اسناد مهمی را برای باستان‌شناسان بعدی برجای گذاشت.

سال ۱۳۵۰، محمدیوسف کیانی باستان‌شناس ایرانی با انجام مطالعاتی طول دیوار را در حدود ۱۷۵ کیلومتر برآورد کرد. پیش از آغاز تحقیقات علمی، برخی ساخت این دیوار را به اسکندر مقدونی نسبت می‌دادند و برخی دیگر آن را متعلق به زمان کوروش هخامنشی یا دوران اشکانی می‌دانستند. از این دیوار در برخی متون به عنوان سد سکندر و سد نوشیروان نیز نام برده شده است. باستان‌شناسان می‌گویند در ساخت این دیوار عظیم ده‌ها میلیون قالب آجر به کار رفته است. آنها شواهدی از تعداد زیادی کوره و کارگاه ساخت آجر در طول دیوار و در فواصل نزدیک به آن یافته‌اند که نشان‌دهنده یک پروژه صنعتی بسیار بزرگ برای احداث این دیوار است. طبق برآوردها، ۳۰ هزار سرباز می‌توانستند در طول دیوار مستقر شوند. باستان‌شناسان با نمونه‌برداری و آزمایش خاکسترها و زغال‌های برجای مانده در کوره‌های آجرپزی، نشان دادند که قدمت دیوار به قرن‌های پنج و ششم میلادی می‌رسد. با تخمین قدمت دیوار، اکنون راحت‌تر می‌شود به دلیل اصلی ساخته شدن آن پی برد: پادشاهان ساسانی که با امپراتوری روم شرقی جنگ‌های مداومی داشتند از سوی شمال نیز با تهدید قوم هون (Hun) و سایر اقوام شمالی روبه‌رو بودند. بنابراین دیوار می‌توانست محل رخنه این اقوام را به داخل ایران در فواصل کوهستان‌های قفقاز و خط ساحلی دریای مازندران ببندد.

تاریخ را تا ۷۶۱ سال قبل ورق بزنید. حالا، سال ۶۶۰ هجری است و زمان حکومت اسماعیلیان. دورانی که خواجه نصیر، دانشمند جوان توس در کنار تمام فعالیت های علمی و فلسفی اش، سنگ بنای بزرگترین برج نجومی دنیا را هم گذاشته است. برج ۲۵ متری رادکان که مهم ترین جزئیات تقویم خورشیدی را برای منجمان دوران مشخص خواهد کرد.تا چند سال قبل تصور می شد که برج رادکان، آرامگاه یکی از ایلخانیان باشد، اما تحقیقات بعدی باستان شناسان مشخص کرد که این برج بلند با کلاهک جالبش، تنها برجی است که توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد. برجی که در شهر چناران استان خراسان رضوی قرار گرفته و ارتباطی با برج رادکانی که در مینو دشت استان گلستان قرار گرفته ندارد. چرا که برج رادکان گلستان فاقد هر ویژگی نجومی است و تنها یک برج آرامگاهی به شمار می رود. در ایران، شاید هیچ کس به اندازه مهندس «منوچهر آرین»، پژوهشگر نجوم باستانی روی اسرار برج شگفت انگیز رادکان پژوهش نکرده باشد. مهندس آرین که نتایج بررسی های خود را در کتاب «نگاهی دیگر به برج ها» گردآوری کرده، معتقد است که این برج سند استوار کار علمی خواجه نصیرالدین طوسی، منجم بزرگ ایران است و تاریخ منقوش بر کتیبه برج هم سال ۶۶۰ هجری قمری را نشان می دهد که همزمان با اتمام ساخت بناهای وابسته به رصد خانه مراغه است. مهندس آرین در بررسی هایی که داشت، موفق شد در نوشته های کهن جغرافیا و تاریخ حافظ ابرو خوافی سندی محکم پیدا کند که به ویژگی های نجومی برج رادکان اشاره داشت: «قریه رادک خواجه نصیر را آنجا برجی بوده است که دوازده دریچه داشته است. در هر برجی که ماه نو شدی از یک دریچه می نموده است.» خواجه نصیر هم در زیگ ایلخانی می آورد: «تاریخ فرس از کسور و کبایس خالی است و سال آن سیصد و شصت وپنج روز باشد و ماه ها سی روز و پنج روز زیادتی بر سیصد و شصت بعضی در آخر آبان و منجمان در آخر سال گیرند. در قدیم تاریخ بختنصر همچنین بوده است. و از جهت آنکه سال ها و ماه های این تاریخ از کسور خالی است، منجمان این تاریخ بیشتر بکار دارند…»

راز رادکان : برج رادکان ۱۲ دیوار خشتی پهن و بلند دارد که برج را به ۱۲ بخش ۳۰ درجه ای تقسیم می کنند. یعنی هر دیواره ۳۰ درجه از زاویه افق را در برمی گیرد. این در حالی است که دیوارها دو به دو با هم موازی هستند و بر هر کدام از آنها، ۳۶۵ ترک نی ستونی وجود دارد که برج را به ۳۶ ترک ۱۰ درجه ای تقسیم می کنند. با این حساب، مشخص است  که انتخاب مکان درها و دریچه ها در برج رادکان نمی تواند اتفاقی باشد. معماران بنا، دو دیوار موازی از ۱۲ دیوار اولیه این برج را در راستای نصف النهار ساخته اند و راستای درها هم در امتداد طلوع زمستان و غروب تابستان است. جایی در پهنه برج که می توان با توجه به آنها چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را تعیین کرد.در حقیقت این درها طوری تعبیه شده اند که پس از حرکت ۶۰درجه ای خورشید در افق، نور خورشید از دو در می گذرد و طلوع آغاز زمستان و غروب آغاز تابستان در افق برج دیده می شود. این راستاها پیش از بنای برج طراحی شده و اگر زمانی دیدید که طلوع از میان درها دیده می شود و به اوج جابجایی خود می رسد، باید بدانید که یلدا گذشته و آن روز شروع زمستان و دی ماه است. در زیر گنبد بنا هم ۱۲ دریچه وجود دارد که به منجمان امکان پیدا کردن آغاز ۴ ماه تعیین کننده سال یعنی فروردین، تیر، مهر و دی را می داد و به این ترتیب، آنها می توانستند شروع هر فصل را با قطعیت اعلام کنند. اما امکانات تشخیصی برج رادکان به همین جا ختم نمی شود و در تمام سال، زمانی که خورشید به اوج خود می رسد، می توان آفتاب و سایه را بر ۲دیوار برج دید که به یک اندازه می شوند و نیم روز نجومی یا هنگام اذان ظهر را نشان می دهند.

 راه دسترسی : برای دیدن برج نجومی رادکان که این روزها در دست مرمت است، باید به استان خراسان رضوی سفر کنید و به ۷۴ کیلومتری شمال مشهد بروید. جایی در ۲۶ کیلومتری شمال چناران، می توانید با کمک تابلوهای راهنما این برج را پیدا کنید.

باید تاریخ را تا قرن چهارم هجری ورق بزنید تا به روزهایی برسید که سنگ بنای بلندترین برج آجری جهان بر زمین گذاشته شد. گنبد قابوس همان بنایی است که با سبک معماری منحصر به فردش، از روزگار سلطنت شمس المعالی قابوس بن وشمگیر بر فراز تپه‌ای خاکی در شمال شرقی ایران نفس می کشد. گنبد قابوس حتی اگر روی تپه ۱۵متری هم بنا نشده باشد، باز هم بلندترین برج آجری دنیاست که با ارتفاع ۵۴ متری اش، سبک معماری رازی را به نمایش می گذارد. پروفسور آرتور پوپ، مورخ و ایران شناس آمریکایی در مورد این بنا می گوید: «در زیر سمت شرق کوه‌های البرز و در برابر صحراهای پهناور آسیا یکی از بزرگ‌ترین شاهکارهای معماری ایران با تمام شکوه و عظمت خود قد بر افراشته‌است. این بنا -گنبد قابوس- بقعه آرامگاه قابوس بن وشمگیر می‌باشد و برج آرامگاه از هرگونه آرایش مبراست. جنگنده‌ای با نیروی ایمان در نبرد رودرروی، پادشاهی شاعر در نبرد با ابدیت، آیا آرامگاهی چنین عظیم و مقتدر وجود دارد.» ویل دورانت هم می نویسد: «جرجان در قرن ۱۰میلادی (عصر زیاریان) یکی از ولایت‌های بزرگ ایران بود و به امیران روشنفکر اشتهار داشت، مثل شمس المعالی قابوس وشمگیر که ابن سینا را به دربار خود خواند. این شهر گنبدی ۵۴متری دارد.»

اگر گذارتان به تماشای این برج افتاد، می بینید که پی سازی بنا از زمین سفت شروع می شود و تا ارتفاع حدود ۱۵ متری با آجر و مصالح مشابه خود بنا پیش می رود. در داخل پای بست این بنا سردابی وجود دارد که طاق آن هنوز پابرجاست اما کف آن در اثر حفاری های غیر مجاز تقریبا از بین رفته است. بدنه مدور خارجی گنبد قابوس که از آجر قرمز رنگ ساخته شده، ۱۵ دندانه نود درجه دارد که مثل ستاره ای با ۱۰ بال بر بدنه برج قرار گرفته اند و تا زیر سقف گنبدی ادامه دارند. گنبد این بنا که با آجرهای مخصوص دنباله دار کفشکی ساخته شده‌است، دو پوسته‌است. گنبد درونی مانند گنبدهای خاکی به شکل نیم تخم مرغی و از آجر معمولی است و پوسته بیرونی به شکل مخروطی و با آجر دنباله دار که  ۱۸ متر ارتفاع دارد. در درون طاق هلالی سر در بنا، مقرنس ساده و زیبایی را می بینید که به نظر می‌رسد به اولین مراحل تزئینات معماری و گچ بری تعلق داشته باشد. دو ردیف کتیبه کوفی به شکل یک کمربند بدنه بنا را تزئین کرده که یک ردیف آن در ۸ متری پای بنا و دیگری بالا و زیر گنبد مخروطی قرار دارد. نوع نوشته کوفی این کتیبه‌های برجسته ساده و آجری است و حروف آن آرایش ندارند. نوشته هایی که در قابی آجری محصور شده اند.برای دیدن ساختمان این برج آجری که آرامگاه شمس المعالی قابوس بن وشمگیر زیاری در آن قرار دارد، باید به پارک بزرگ شهر گنبد کاووس سفر کنید و سراغ این برج را روی تپه ای در میان این پارک بگیرید. بنای ساده و کم زینتی که شکوه و عظمتش را مدیون تاریخ طولانی خود است.

غار و آبشارهای شيرآباد در جنوب روستای (شير آباد) از توابع شهر خان ببين از توابع شهرستان راميان واقع شده است . اين منطقه دارای آبشارهای متعددی است كه مهمترين آن آبشار اول و دوم شيرآباد می باشد . بالای آبشار شيرآباد غاری وجود دارد كه از كف اين غار آب سرد جاری است و به رودخانه شيرآباد وارد می شود و چندين آبشار بسيار زيبا را در محيط جنگلی تشكيل داده است . غار شيرآباد يكی از غارهای مهم طبيعی و جالب استان گلستان به شمار می رود كه دست بشر در آن دخالتی نداشته است و هنوز طبيعت بكر خود را دارد و همه ساله گردشگران زيادی را به سوی خود می كشاند . اين منطقه به دليل جاری بودن آب زيستگاه بسيار خوبی برای برخی از گونه های حيوانی از جمله سمندر كوهستانی ايرانی می باشد . اين غار اندكی بالاتر از آبشارها قرار دارد كه به دليل همجواری با روستای شيرآباد نام روستا را بر آن نهاده اند . محيط بيرونی غار را كوهستان و جنگل تشكيل می دهد . همچنين در اطراف اين مجموعه جذاب و ديدنی زيستگاه حيواناتی چون مارال شوكا ، خرس ، پلنگ ، خوك وحشی ، گربه جنگلی و رودك می باشد . در درون غار نيز به دليل داشتن شرايط مطلوب و وجود آب گونه هايی از مهره داران و بی مهره گان نظير گاماروس ، كرم ، خرچنگ آب شيرين ، سوسك ، خفاش ، قورباغه جنگلی و سمندر زيست می كنند . طبيعت زيبای منطقه گلستان و وجود آبشارهای متعدد ، غارهای بسيار زيبا ، طبيعت جنگلی و جانوران متنوع باعث شده كه استان گلستان جزو مناطق توريستی مهم ايران شناخته شود.